Việc sử dụng hạt nano vàng tự do để điều trị ung thư là không có cơ sở khoa học thuyết phục, tích lũy hạt nano vàng ở các cơ quan quan trọng trong cơ thể có thể dẫn đến tình trạng ngộ độc cấp tính và mạn tính gây nguy hiểm đến sức khỏe người bệnh. Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân vẫn tin dùng để rồi chuốc họa vào thân.
Những cái chết từ nano vàng…
Thời gian gần đây nhiều bệnh nhân phản hồi về việc dùng nano vàng để điều trị ung thư gây biến chứng, nhiều người đã qua đời ngay sau khi sử dụng.
Theo đó, việc dùng nano vàng được quảng cáo có thể giúp khỏi hoàn toàn bệnh ung thư. "Nano vàng là vật liệu vàng hoàn toàn tinh khiết, không hóa chất và có giá thành rẻ hơn nhiều so với thuốc chữa ung thư trên thế giới. Sau khi uống, bệnh nhân cần kết hợp chụp chiếu, CT, MRI, laser để kích hoạt các hạt nano vàng để tạo bẫy, dụ tế bào thư ăn vào và bị tiêu diệt" - một trong những quảng cáo về nano vàng tràn lan trên mạng xã hội.
Không ít người đã tin theo, sẵn sàng chi 8 – 15 triệu đồng cho mỗi lọ dung tích 500ml.
Có thể kể tới trường hợp bệnh nhân Nguyễn Văn Nam (Vĩnh Phúc) mắc bệnh ung thư phổi. Khi bệnh nhân phát hiện bệnh đã ở giai đoạn muộn. Các bác sĩ đã điều trị và kéo dài sự sống cho bệnh nhân thêm 3 – 4 năm. Sau đó, bệnh nhân được chuyển lên khoa Chăm sóc giảm nhẹ, bệnh viện Ung bướu để điều trị tốt hơn cho bệnh nhân ung thư giai đoạn muộn. Tuy nhiên, bệnh nhân lại nghĩ khi chuyển lên đó nghĩa là sắp chết nên bỏ bệnh viện về nhà.
Thay vì nhập viện theo lời khuyên của bác sĩ, ông Nam đã tham gia vào những trang nhóm trên mạng xã hội và được giới thiệu nano vàng có thể chữa ung thư rất hiệu quả. Ông Nam được uống 2 lần miễn phí nano vàng đựng trong lọ, và được “mời chào” mua với giá hơn 10 triệu đồng/lọ. Uống được một thời gian, bệnh nhân thấy người mệt, bụng chướng, được đưa vào bệnh viện thì đã muộn, bệnh nhân tử vong sau đó.
Một trường hợp khác là bệnh nhân Nguyễn Thanh Mai (TP.HCM) bị ung thư tủy. Bệnh nhân cũng được biết tới công dụng được quảng cáo “trên trời” của nano vàng có khả năng chữa bệnh ung thư và lên đường từ TP.HCM ra Hà Nội. Thời điểm đó, sức khỏe chị Mai tương đối ổn định. Tuy nhiên, sau khi uống khoảng 4 – 5 lọ nano vàng thì bệnh nhân phải cấp cứu tại bệnh viện ở TP.HCM. Được vài ba tháng sau, chị Mai cũng mất do nhiễm độc gan cao dù đã được các bác sĩ cấp cứu.
Các hạt nano vàng được gắn kháng thể đặc hiệu để tìm và tiêu diệt tế bào ung thư chỉ mới được nghiên cứu trên động vật. Ảnh: L.D.
Gần 6 năm chiến đấu với căn bệnh ung thư vú cũng là gần 6 năm chị Trần Thị Cẩm Bào (KĐT Vĩnh Hoàng, quận Hoàng Mai, TP.Hà Nội) trở thành “chiến binh” truyền niềm tin cho các bệnh nhân khác. Trong suốt thời gian đó, chị đã tiếp xúc với không ít bệnh nhân bị mắc bệnh ung thư. Thời điểm cách đây khoảng 1 năm khi nano vàng “làm mưa làm gió”, trở thành thứ thần dược có thể đẩy lùi được bệnh ung thư, chị Bào là một trong những người đã tích cực khuyên các bệnh nhân khác không nên dùng nano vàng trong điều trị ung thư. Bởi theo chị Bào, đó là phương pháp không có căn cứ khoa học, không được các giáo sư chuyên ngành khẳng định đưa vào áp dụng chữa ung thư trên cơ thể người.
“Nhiều người bệnh không nghe vẫn mua về uống đến khi xảy ra các tác dụng phụ thì mọi chuyện đã quá trễ. Cách đây khoảng 1 năm, nano vàng rộ lên ở Hà Nội và được một số trang nhóm, người đứng đầu của các trang nhóm ấy “đánh bóng” có khả năng chữa được bệnh ung thư. Bệnh nhân “có bệnh vái tứ phương”, nhiều người bỏ ngoài tai lời khuyên của bác sĩ để dùng thứ mà họ nghĩ là “thần dược” để rồi sau đó, khi có biến chứng, đau đớn họ vẫn phải vào bệnh viện chữa trị”, chị Bào nói.
“Bệnh nhân ung thư nhiều khi có những sang chấn tâm lý, có người khi vào mạng thấy có phương pháp chữa bệnh được quảng cáo rất hấp dẫn nhưng họ lại không phân tích để biết được rằng những dòng bình luận của nhiều người đang đẩy sản phẩm lên một mức rất tốt... chẳng qua cũng là một hình thức PR cho nhau. Bệnh nhân phải hiểu, bất kỳ phương pháp hay loại thuốc nào không phải với ai cũng mang lại hiệu quả cao, cũng đáp ứng tốt trên mỗi cơ thể. Nhiều người bệnh gần như không có kiến thức về bệnh nên họ hay hoang mang, mất phương hướng và tham gia vào những nhóm, hội trên mạng xã hội nên dễ dẫn tới tiền mất tật mang. Tôi vẫn nói với mọi người rằng, sự sống do người bệnh quyết định”, chị Đào chia sẻ.
Bộ Y tế không khuyến cáo sử dụng nano vàng điều trị ung thư
Về vấn đề này, ThS.BS Đào Văn Tú, Giám đốc trung tâm Nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng, Phó Trưởng khoa Điều trị theo yêu cầu, bệnh viện K Trung ương cho biết, hạt nano vàng được phát hiện có độc tính. Điều này đã được thử nghiệm trên động vật, cho thấy chúng có hấp thu trong cơ thể ở hầu hết cơ quan trong cơ thể bao gồm não, lách... đặc biệt là gan.
Cũng theo vị bác sĩ này, không chỉ có Việt Nam ra thông báo khuyến cáo về nano vàng mà trên thế giới cũng cảnh báo không thử nghiệm nano vàng trên người. Hiện nay, việc thử nghiệm nano vàng trên người là không được phép, nano vàng chưa thể là một phương pháp điều trị.
Đồng thời BS. Tú chỉ ra, để có thể đưa ra một phương pháp điều trị hay một loại thuốc mới cần có quá trình nghiên cứu đúng tiêu chuẩn, đúng phương pháp, trải qua đầy đủ các bước trong ống nghiệm, trên động vật và trên người trước khi sử dụng. Hạt nano vàng chưa được chứng minh có tác dụng khi sử dụng một mình trong điều trị bệnh ung thư.
Theo phân tích của PGS.TS Lê Văn Quảng, Phó Giám đốc bệnh viện K Trung ương thì, nano vàng có độc tính trên gan với liều thấp. Ở liều cao, chúng có thể gây chết người. Sau khi được tiêm, các hạt nano vàng sẽ thâm nhập và tích lũy vào các mô như lách, gan, thận, não, tinh hoàn. Các nghiên cứu cũng ghi nhận độc tính của hạt nano vàng trên cơ thể động vật. Nếu người bệnh sử dụng qua đường uống có thể gây độc, suy gan, dẫn tới tử vong. Do đó, việc dùng nano vàng điều trị ung thư chưa phải là một phương pháp hiệu quả. Các bác sĩ không khuyến cáo người bệnh tự ý mua nano vàng để điều trị.
PGS.TS Lê Văn Quảng, Phó giám đốc bệnh viện K Trung ương trao đổi, y văn thế giới chưa có bằng chứng xác thực về việc có bất kỳ nước nào ứng dụng nano vàng vào điều trị ung thư. Hiệp hội thuốc và thực phẩm Hoa Kỳ FDA và cơ quan Quản lý dược phẩm Châu Âu EMA chưa cho phép thử nghiệm nano vàng trên người bệnh ung thư.
(* Tên nhân vật sử dụng nano vàng đã được thay đổi).
Nguyễn Huệ
