TAND Tối cao tại TP.HCM vừa mở phiên xét xử lưu động phúc thẩm hình sự (lần 2) vụ án Lê Bá Mai (SN 1982, quê Thanh Hóa. Tạm trú xã An Khương, huyện Bình Long (cũ), nay là huyện Hớn Quản (tỉnh Bình Phước) về tội “hiếp dâm trẻ em” và “giết người” tại TAND tỉnh Bình Phước.
Lê Bá Mai tại tòa án.
Quá nhiều chi tiết bỏ sót
Tại phiên tòa, nhân chứng Thị Hằng khai, sáng 12/11/2004, Hằng và Út đi mót củ sắn, khi đi cả hai có đem theo cái xà bấc (con dao đi rừng của người S’tiêng - PV). Sau đó, Mai đi xe máy đến rủ Út đi đâu đó và Út có nói với Hằng là đi theo sau. Do Hằng chạy xe đạp nên không theo kịp và bỏ về nhà kể lại cho người nhà.
Cũng theo nhân chứng Hằng, khi khai với công an viên Trần Quang Sinh là Hằng nhìn thấy một thanh niên mặc áo xanh, đội nón lá, đi xe máy màu xanh - đen có chở theo bình xịt thuốc rầy màu xanh, bình đá màu đỏ. Lý do trong biên bản ghi lời khai ban đầu không ghi tên Mai bởi vì ông Sinh không ghi vào (!?). Nhưng tại 5 bản khai sau (do điều tra viên ghi), Hằng lại biết rõ họ tên người thanh niên chở Út là Lê Bá Mai.
Sau phần xét hỏi, đại diện VKSND Tối cao sau khi đặt câu hỏi thủ phạm là Lê Bá Mai hay người khác? Hệ thống lại các chứng cứ, lúc Mai nhận tội lúc lại kêu oan. Vì vậy cần xem xét tính phù hợp lời khai của nhân chứng; tính phù hợp lời khai của nhân chứng với bị can; tính phù hợp của những đồ vật liên quan đến vụ án.
Sau khi phân tích, đại diện VKSND Tối cao nhận định: Lời khai của Thị Hằng là khách quan vì Hằng là người dân tộc thiểu số, còn nhỏ và là nhân chứng trực tiếp. Vì vậy, đề nghị tòa phúc tẩm hủy toàn bộ bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Bình Phước để xét xử lại theo hướng bị cáo Lê Bá Mai phạm hai tội “hiếp dâm trẻ em” và “giết người” như kháng nghị của Viện trưởng VKSND tỉnh Bình Phước.
Tuy nhiên, luật sư Phan Long Ẩn (Đoàn luật sư Long An), cho rằng, biên bản lời khai và biên bản hiện trường, chứng cứ vụ án rất mâu thuẫn. Hồ sơ vụ án khẳng định nạn nhân ăn củ sắn, nhưng khi khám nghiệm tử thi thì không thấy sắn trong dạ dày nạn nhân. Đối với củ sắn khi ăn, buộc phải có vết răng cắn nhưng phần còn lại của củ sắn thu tại hiện trường lại là vết cắt sắc ngọt của dao!
Trong hồ sơ vụ án thể hiện bình xịt thuốc rày màu xanh, bình đá màu đỏ nhưng trang trại của ông Tuân hoàn toàn không có. Ngay cả lời khai của Thị Hằng cũng cho rằng có một người giống Mai chở Út đi chứ không khẳng định người đó là Mai. Luật sư Ẩn viện dẫn điều 72 Bộ luật Tố tụng hình sự thì lời nhận tội của bị can, bị cáo chỉ có thể được coi là chứng cứ nếu phù hợp với các chứng cứ khác của vụ án. Không được dùng lời nhận tội của bị can, bị cáo làm chứng cứ duy nhất để kết tội.
Còn luật sư Trịnh Thanh cho rằng, cho tới thời điểm này VKSND cũng không chứng minh được sự phù hợp trong các lời khai của bị cáo, lời khai của bị cáo với nhân chứng, lời khai của bị cáo với chứng cứ. Cũng như luật sư Ẩn, luật sư Thanh cũng đề nghị TAND Tối cao tuyên y án sơ thẩm, tuyên bị cáo Mai vô tội. Nếu thấy chưa đủ chứng cứ, đề nghị trả hồ sơ để điều tra lại và giao toàn bộ hồ sơ cho Bộ Công an điều tra chính xác hơn.
Vụ việc qua 8 năm vẫn chưa thể kết luận
Sót người, sót tội?
HĐXX nhận định: Nhân chứng Thị Hằng có 6 biên bản lời khai, biên bản lời khai ban đầu gây tranh cãi nhiều nhất. Còn lời khai của bị cáo, bản khai ngày 16/11/2004 (ban đầu) không nhận tội. Năm bản khai tại Công an huyện Bình Long đều nhận tội.
Trong các bản khai trên, Mai đều khai thống nhất nội dung, địa điểm gây án đối với Thị Út. Lần thứ 2 có tất cả 9 bản khai và 3 bản tự khai. Trong đó, 5 bản khai Lê Bá Mai khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội. Bốn bản khai còn lại bị cáo không thừa nhận phạm tội. Đối chiếu lời khai của bị cáo và các nhân chứng, vật chứng, xét thấy đã đủ chứng cứ để buộc tội bị cáo Lê Bá Mai.
Bản án sơ thẩm nhận định trong quá trình điều tra, có một số thiếu sót, một số mâu thuẫn nhưng về căn bản vẫn không làm thay đổi bản chất và các tình tiết khách quan của vụ án. Bản án sơ thẩm phân tích có mâu thuẫn với lời khai của bị cáo, nhân chứng và các vật chứng liên quan của vụ án nhưng không xem xét đánh giá các mâu thuẫn này mà tuyên bố bị cáo không phạm tội “giết người” và “hiếp dâm trẻ em” là không thỏa đáng, bỏ sót người, sót tội.
Việc hai luật sư đề nghị y án là không có cơ sở thuyết phục. Từ các lẽ trên, chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng VKSND tỉnh Bình Phước đề nghị hủy án sơ thẩm hình sự ngày 24/5/2011 của TAND tỉnh Bình Phước đã tuyên bố Lê Bá Mai không phạm tội “hiếp dâm trẻ em” và “giết người ”. Chuyển hồ sơ vụ án cho tòa sơ thẩm xét xử lại vụ án theo thủ tục chung. Tiếp tục tạm giam bị cáo Lê Bá Mai cho đến tòa án cấp sơ thẩm thụ lý lại vụ án.
Đỗ Hưng
