Những dấu hiệu nhiễm biến thể BA.5 của Omicron
BA.5. Biến thể phụ mới BA.5 được phát hiện lần đầu tiên tại Nam Phi vào tháng 2/2022 và lan sang hơn 60 quốc gia trên thế giới. Hiện nay đã có ca bệnh nhiễm biến thể BA.5 ở Việt Nam. TP.HCM ghi nhận 3 trường hợp và Hà Nội cũng ghi nhận 3 ca mắc biến thể này. Hiện, Hà Nội đang tăng cường lấy mẫu giải trình tự gene tìm biến chủng mới.
Ths.BS Nguyễn Hiền Minh, Phó trưởng Đơn vị Tiêm chủng Bệnh viện Đại học Y Dược Tp.HCM chia sẻ trên báo Vietnamnet, BA.5 mang nhiều đột biến trên protein gai khiến độ độ bám của virus vào tế bào của vật chủ nhanh và dễ dàng hơn. Ngoài ra, những đột biến này cho phép virus lẩn tránh hệ miễn dịch phát hiện sớm, do đó người có miễn dịch nhờ tiêm vắc xin hay từng mắc Covid-19 trước đó vẫn có thể bị nhiễm lại.
“Dự báo biến thể BA.5 của Omicron không nguy hiểm như Delta trước đây nhưng theo cảnh báo của WHO, diễn biến sắp tới khó lường và rất có thể gây ra một làn sóng dịch mới”, Ths.BS Hiền Minh chia sẻ.
Cũng theo Ths.Bs Hiền Minh, ở một số quốc gia hiện nay, sự gia tăng các trường hợp mắc Covid-19 biến thể mới của Omicron BA.5 cũng dẫn đến sự gia tăng nhập viện và điều trị hồi sức tích cực. Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm nuôi cấy trên tế bào ghi nhận virus có biến thể BA.5 phát triển nhanh tại phổi và gây triệu chứng bệnh nghiêm trọng trên chuột hamster. Tuy nhiên cho đến nay không có bằng chứng lâm sàng cho thấy biến thể BA.5 khiến bệnh Covid-19 nặng hơn trên người.
Theo CDC Mỹ, sau đây là 4 triệu chứng điển hình khi mắc Omicron, trong đó bao gồm cả Omicron BA.5:
- Ho
- Mệt mỏi
- Nghẹt mũi
- Chảy nước mũi
Ngoài ra, Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch thường trực Liên chi hội Truyền nhiễm Tp.HCM chia sẻ với Vnexpresscho biết triệu chứng tùy mỗi người có những biểu hiện khác nhau. Một số người nóng, ho, sổ mũi; có trường hợp chỉ ê ẩm, nhức mỏi.
"Gần đây, nhiều người ho, sổ mũi, sốt, đau nhức mình nhưng test nhanh âm tính Covid-19, có thể họ chỉ mắc cảm cúm thông thường bởi đang là mùa cảm cúm", bác sĩ Khanh chia sẻ.
Khả năng miễn dịch của vắc-xin hay sau khi mắc Covid-19 sẽ giảm theo thời gian, trong khi người đã nhiễm biến thể phụ BA.1, BA.2 vẫn có thể mắc lại BA.4, BA.5. Ảnh minh họa.
Đã nhiễm biến thể cũ của Omicron, có mắc lại chủng mới BA.4, BA.5?
Trả lời cho câu hỏi này, ThS.BS Nguyễn Hiền Minh, dự báo biến thể BA.5 của Omicron không nguy hiểm như Delta trước đây, nhưng theo cảnh báo của WHO thì diễn biến sắp tới khó lường và có thể gây ra làn sóng dịch mới.
Những người từng nhiễm Omicron vẫn có thể mắc lại biến thể phụ BA.5. Bởi lẽ, BA.5 mang đặc tính có thể lẩn trốn hệ miễn dịch, gồm cả khả năng lẩn tránh kháng thể tạo ra từ lần tiêm vắc-xin hay lần mắc Covid-19 trước đó, thậm chí cả kháng thể tạo ra nhờ từng nhiễm các phiên bản trước đó của Omicron. Điều này lý giải tại sao BA.5 lại lây lan nhanh hơn các biến thể phụ khác của Omicron.
ThS.BS Minh cũng thông tin ở một số quốc gia hiện nay, sự gia tăng các trường hợp mắc Covid-19 biến thể mới của Omicron BA.5 cũng dẫn đến sự gia tăng nhập viện và điều trị hồi sức tích cực.
Đặc biệt các nghiên cứu phòng thí nghiệm nuôi cấy trên tế bào ghi nhận virus có biến thể BA.5 phát triển nhanh tại phổi và gây triệu chứng bệnh nghiêm trọng trên chuột hamster. Tuy nhiên đến nay không có bằng chứng lâm sàng cho thấy biến thể BA.5 khiến bệnh Covid-19 nặng hơn trên người.
Cần thiết tiêm nhắc lại mũi 4 vắc-xin Covid-19
Theo số liệu trên báo Sức khỏe & Đời sống, tổng số ca mắc Covid-19 trên thế giới hơn 558,8 triệu ca, trên 6,36 triệu ca tử vong.
Kể từ đầu dịch đến nay Việt Nam có 10.752.942 ca nhiễm, đứng thứ 12/227 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong khi với tỷ lệ số ca nhiễm/1 triệu dân, Việt Nam đứng thứ 112/227 quốc gia và vùng lãnh thổ (bình quân cứ 1 triệu người có 108.507 ca nhiễm).
Đến nay tổng số người mắc Covid-19 đã khỏi là: 9.749.865 trường hợp. Trong số các bệnh nhân đang điều trị, giám sát có 31 trường hợp thở ô xy gồm: Thở ô xy qua mặt nạ: 26 ca; Thở ô xy dòng cao HFNC: 4 ca; Thở máy xâm lấn: 1 ca. Con số này giảm hơn 4 trườh hợp so với ngày trước đó.
Theo Bộ Y tế, số ca mắc mới trong 4 ngày qua có xu hướng tăng nhẹ khoảng 200 ca so với mấy ngày trước đó và chỉ ghi nhận 2 ca tử vong trong 7 ngày qua.
Thông tin thêm về biến thể phụ mới đã xâm nhập Việt Nam, GS-TS Phan Trọng Lân, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, cho biết theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO) biến thể phụ BA.4, BA.5 lây lan nhanh hơn biến thể BA.1, BA.2 từ 10-13%. Hai biến thể này có thể thoát miễn dịch, nghĩa là những người đã mắc BA.1, BA.2 vẫn có thể mắc lại BA.4, BA.5.
Để phòng bệnh, GS Lân cho biết bằng các biện pháp ngăn chặn cơ học hay biện pháp hành chính xã hội sẽ không tạo sự đồng thuận hoặc sẽ ảnh hưởng đến mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Vì vậy, tiêm vắc-xin tiếp tục là "lá chắn" quan trọng. Khi tiêm mũi 3, mũi 4, vắc-xin Covid-19 giúp cơ thể củng cố thêm miễn dịch và đặc biệt sẽ phòng được biến thể phụ BA.5
"Thực tế có người băn khoăn khi họ mắc biến thể phụ BA.2 thì dấu hiệu, triệu chứng rất nhẹ nhưng khi tiêm vắc-xin lại lo lắng vì bị sưng, đau, đỏ tại chỗ tiêm... Tuy nhiên, những phản ứng sau tiêm chủng ấy sẽ qua đi trong vài ngày. Nhưng ngược lại, trong tương lai dịch Covid-19 rất khó dự đoán nên chúng ta sẽ yên tâm hơn khi đã tiêm vắc-xin"- GS Lân giải thích.
Bên cạnh đó, lãnh đạo Cục Y tế dự phòng cũng thông tin theo nghiên cứu, khả năng miễn dịch của vắc-xin hay sau khi đã mắc Covid-19 sẽ giảm dần theo thời gian, cụ thể giảm sau 4 - 6 tháng. Do vậy, việc tiêm nhắc lại vắc-xin Covid-19 định kỳ sẽ duy trì được miễn dịch. Minh chứng rõ ràng nhất là sự thay đổi từ chủng gốc cho đến chủng Anpha, Beta, Delta và Omicron thì đến nay vắc-xin vẫn rất hiệu quả.
Tại Việt Nam, hiện tại việc triển khai tiêm mũi 3 đạt tỷ lệ 69% ở người từ 18 tuổi trở lên. Các chuyên gia y tế nhấn mạnh, các nghiên cứu trên thế giới, trong đó có nghiên cứu của Việt Nam đã chỉ ra, kháng thể kháng virus SARS-CoV-2 sau tiêm mũi 3 sẽ suy giảm đáng kể khoảng 15 tuần sau khi tiêm, đặc biệt là kháng thể kháng biến chủng Omicron.
Kháng thể sau tiêm vắc xin liều cơ bản hoặc bị nhiễm bệnh Covid-19 qua các nghiên cứu tại Việt Nam và trên thế giới cho thấy sẽ giảm đáng kể sau 10-19 tuần, đặc biệt với biến thể Omicron. BA.5 không phải là biến thể cuối cùng của virus gây bệnh Covid-19. Vì vậy chúng ta cần tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng chống dịch phù hợp cũng như tiêm chủng theo lịch tiêm được Bộ Y tế khuyến cáo. Các mũi nhắc lại sẽ giúp gia tăng nồng độ kháng thể, bảo vệ cơ thể khỏi tình trạng bệnh diễn tiến nặng hoặc tử vong, đặc biệt trong tình hình các biến thể mới liên tục xuất hiện trong tương lai.
Vắc-xin vẫn là biện pháp quan trọng trong phòng, chống dịch. Do đó, các địa phương đẩy mạnh triển khai tiêm vắc-xin phòng Covid-19 mũi 3 cho người từ 12 tuổi trở lên, ưu tiên tiêm mũi 4 cho các đối tượng có nguy cơ theo hướng dẫn của Bộ Y tế và tiêm liều cơ bản cho trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi đảm bảo thần tốc, quyết liệt, an toàn, hiệu quả, khoa học. Tiếp tục tăng cường công tác truyền thông, vận động người dân tham gia tiêm chủng mũi 3, mũi 4 kịp thời và đầy đủ để duy trì miễn dịch cộng đồng.
Tiếp tục chủ động bám sát diễn biến tình hình dịch, sự xuất hiện của các biến chủng mới; thường xuyên trao đổi với Tổ chức Y tế thế giới (WHO) để cập nhật thông tin kịp thời, chính xác về các biến chủng, chủ động xây dựng và triển khai các kịch bản, phương án đáp ứng với mọi tình huống dịch bệnh; tuyệt đối không chủ quan, lơ là, mất cảnh giác.
Trúc Chi (t/h)
