Khi bước chân vào công việc bất động sản, Gajavelli - một người nhập cư từ Ấn Độ - là nhân viên ngành công nghệ làm việc 60 giờ/tuần. Năm 2022, công ty của Gajavelli sở hữu toà chung cư Sunbelt trị giá hơn 500 triệu USD với hơn 7.000 căn hộ, trở thành một trong những chủ bất động sản lớn nhất ở Houston, tiểu bang Texas, Mỹ.
Trong suốt 4 năm qua, Gajavelli xây dựng đế chế bất động sản của riêng mình bằng cách kêu gọi tiền đầu tư từ hàng chục nhà đầu tư nhỏ. Họ là những người muốn làm giàu mà không cần làm gì. Người đàn ông quảng cáo tại các sự kiện và trên mạng xã hội rằng nhà đầu tư sẽ nhận lợi nhuận gấp đôi số tiền đã bỏ ra. Gajavelli diễn tả quá trình bao gồm mua toà nhà, nâng cấp phòng ốc, tăng giá thuê và bán kiếm lời ít nhất sau 3 năm.
Tuy nhiên có một lỗ hổng chết người mà Gajavelli không hề ngờ tới, hoặc biết mà không muốn nói đến, đó là lãi suất. Với những người gom tiền cho Gajavelli để mua nhà với hy vọng tiền thuê và khoản lợi nhuận khi bán lại bất động sản sẽ làm họ giàu có thì lãi suất là một điểm yếu có thể "giết chết" họ bởi phần lớn các dự án mà người đàn ông này mua đều có vay vốn từ ngân hàng.
Điều tồi tệ nhất là hợp đồng vay vốn của Gajavelli đều dùng lãi suất thả nổi và điều chỉnh sau mỗi tháng. Tại thời điểm năm 2021 khi lãi suất ở mức thấp 3,5% thì mọi thứ đều ổn khi tiền thuê nhà giúp người đàn ông này trả được lãi và chi một phần lợi nhuận cho các nhà đầu tư.
Tuy nhiên, khi Cục dự trữ liên bang Mỹ (FED) nâng lãi suất từ năm 2022 và lạm phát tăng phi mã, Gajavelli lại không thể tăng giá thuê nhà để bù đắp thiếu hụt. Hậu quả là ngân hàng siết nhà hàng loạt để chi trả bù đắp vào các khoản nợ.
Vào tháng 4/2023, công ty của Gajavelli bị tịch thu hơn 3.000 căn hộ tại 4 khu phức hợp cho thuê. Đây là một trong những vụ vỡ nợ công ty bất động sản lớn nhất từ cuộc khủng hoảng tài chính đến nay. Các nhà đầu tư đã mất hàng triệu USD, còn Gajavelli thì im hơi lặng tiếng.
Gajavelli là một trong hàng nghìn người kinh doanh bất động sản nắm giữ những tài sản mà họ không còn đủ khả năng chi trả. Theo Wall Street Journal, từ năm 2020-2022, các công ty bất động sản đã huy động được ít nhất 115 tỷ USD từ các nhà đầu tư. Các chuyên gia phân tích cảnh báo một làn sóng tịch thu nhà sắp ập tới.
Sự bùng nổ của thị trường bất động sản cho thuê từng mang lại hàng triệu USD cho các nhà cung cấp dịch vụ và nhà đầu tư. Ông Colin Ralls tại công ty quản lý tài sản Acora Asset Management cho biết cơn sốt nóng đến mức mọi người chi tiền đầu tư mà chẳng cần đến nhìn ngó căn hộ.
Ông Munzer Haque là một người đã nghỉ hưu ở tiểu bang Texas, Mỹ. Ông cho biết bản thân là nhà đầu tư cá nhân lớn nhất của Applesway với 4 căn nhà bị tịch thu và 2 căn khác đang gặp vấn đề. Ông Haque và vợ đều ở độ tuổi 60 và họ đã thua lỗ hàng triệu USD. Đó là số tiền họ tiết kiệm cả đời. Cả hai người con trai của ông cũng đầu tư vào công ty này và cũng đang gặp vấn đề tương tự.
Nhiều nhà đầu tư bất động sản khác cũng đang chay đôn chạy đáo để huy động tiền hoặc bán nhà trước khi bị ngân hàng tịch thu tài sản thế chấp. Hầu hết họ đều có những khoản nợ đến hạn trả trong năm nay hoặc năm sau.
Huy Nguyễn (Theo WSJ)
