Sáng 16/1, tiếp tục chương trình kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia.
Phát biểu tại tổ, Phó thủ tướng Trần Lưu Quang nêu rõ dự thảo Nghị quyết thể hiện các cơ chế mạnh mẽ chưa từng có và các cán bộ phải làm "ngày đêm" để có.
"Nếu Quốc hội bấm nút thông qua, cho dù có lựa chọn phương án nào, chúng tôi vẫn cho là thành công. Bởi 8 cơ chế trình đều khác với luật, vượt lên trên luật", Phó Thủ tướng nói.
Theo Phó Thủ tướng, thực tế, 3 chương trình mục tiêu quốc gia tổng hợp từ rất nhiều chính sách, vấn đề, quy định nên cực kỳ phức tạp, đan xen, thậm chí xung đột với nhau, "nếu không gỡ không làm được".
Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang phát biểu tại tổ sáng 16/1 (Ảnh: P.T).
"Nếu thông qua Nghị quyết cơ bản chỉ còn nợ một chuyện của chương trình phát triển kinh tế - xã hội của đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi vì phải thay đổi chủ trương đầu tư làm nhưng chưa kịp... ", Phó Thủ tướng cho hay.
Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang chỉ rõ nguyên tắc lớn lao nhất của 8 cơ chế Chính phủ kiến nghị Quốc hội là phân cấp mạnh; tăng cường năng lực của cơ sở và đòi hỏi tăng cường kiểm tra, giám sát. Trong đó, có trách nhiệm của đại biểu Quốc hội, có thể bổ sung thêm Mặt trận Tổ quốc.
Từ ý kiến của đại biểu Quốc hội đặt ra về việc phân cấp cho huyện, xã, Phó Thủ tướng đặt vấn đề phân cấp cho huyện, xã có kham nổi hay không?
"Vì nếu không khéo chúng ta sẽ mất cán bộ. Điện thoại của tôi nhận được rất nhiều tin nhắn của các cán bộ ở huyện, xã "xin Phó thủ tướng đừng giao cho em, giao là em đứt".
Đâu đó cũng có sự phân vân về phân cấp đến đâu, nhưng nguyên tắc phải có tính khả thi và anh em dưới phải làm được. Vì thế, có thể có những điều mong muốn của đại biểu mà chúng tôi cân nhắc rất kỹ cũng chưa dám phân cấp", ông Quang chia sẻ.
Phó Thủ tướng cũng cho biết thêm thực tế trình, đi xin nhưng không phải xin cái gì cũng được.
"Mình về xin ba mẹ mình chưa chắc xin được hết. Vì thế, có chuyện phải lựa cái gì được, cái gì không và người cho cũng lựa cái gì cho được cái gì không. Ví dụ, liên quan ngân sách Nhà nước, cho dù một đồng cũng phải cực kỳ chặt chẽ và rất nhiều người "đi về nơi xa lắm" vì coi thường việc này. Chỉ cần mở mạng (internet-PV) là có đủ.
Có thể trong quản lý ngân sách nói là khó khăn quá nên mình buông luôn nhưng không được. Xin cũng chừng mực. Chúng tôi khi đề xuất cũng không dám đề xuất những việc quá gay gắt", ông Quang nói.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh 8 nội dung Chính phủ trình không phải cơ chế thí điểm mà là cơ chế đặc thù (Ảnh: P.T).
Phó Thủ tướng nhấn mạnh 8 nội dung Chính phủ trình không phải cơ chế thí điểm mà là cơ chế đặc thù.
Ông chỉ rõ thí điểm là cho áp dụng phạm vi nhỏ sau đó rút kinh nghiệm, có thể mở rộng. Nếu có chăng chỉ thí điểm ở phương án thứ 7 liên quan lựa chọn một huyện thực hiện thí điểm cơ chế phân cấp trong giai đoạn 2024-2025.
Liên quan ý kiến của đại biểu đề nghị phân cấp mạnh, giao luôn cho hội đồng nhân dân cấp huyện, ông Quang nhắc lại việc không phải nội dung nào cũng dám giao.
"Giao mà anh em căng quá có khi là buông luôn. Thêm vào đó, hiện nay, hội đồng nhân dân cấp tỉnh rất linh hoạt, họp bất thường liên tục. Tôi không biết anh Châu (ông Lê Tiến Châu, Bí thư Hải Phòng - PV) về thay họp mấy phiên bất thường của hội đồng nhân dân còn trước đây, mỗi tháng họp một phiên bất thường để kịp thời giải quyết các vấn đề.
Thêm vào đó, giao cho hội đồng nhân dân cấp tỉnh thì với cách nhìn bao quát của cấp tỉnh sẽ cân đối đầy đặn, hài hòa hơn giữa các địa phương. Nếu như giao cho huyện, có thể phân bì huyện này ít, huyện này nhiều... Thứ nữa, đã xin giao từ Quốc hội xuống hội đồng nhân dân rồi mà giao xuống tới huyện nữa chắc khó. Xin phải chừng mực, xin mà xin quá chắc không cho...", ông Quang chia sẻ thêm.
Phát biểu tại tổ, ĐBQH Nguyễn Thị Yến – Trưởng đoàn ĐBQH Bà Rịa – Vũng Tàu thống nhất với các nội dung nêu tại Tờ trình và báo cáo thẩm tra tại dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia.
Tuy nhiên, đại biểu Yến cho rằng nên giao cho cấp huyện để tổ chức thực hiện. Cùng với đó, thủ tục làm sao ngắn gọn, quyết toán thuận lợi.
Bên cạnh đó, đại biểu lưu ý sau khi Quốc hội thông qua và có Nghị quyết đề nghị Chính phủ, Bộ, ngành Trung ương và các tỉnh thành phân bổ nguồn vốn sớm để các địa phương thực hiện.
Lý do được bà Yến đưa ra là trong thời gian qua, thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia phân bổ vốn chậm, chậm thực hiện gây ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng GDP của cả nước.
Nêu ý kiến về dự thảo Nghị quyết, ĐBQH Lò Thị Luyến - Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Điện Biên đề nghị, phân cấp cho hội đồng nhân dân cấp huyện quyết định phân bổ chi tiết đến từng dự án thành phần vì việc điều chỉnh các dự án thành phần thường xuyên, nếu chờ hội đồng nhân dân tỉnh họp thì ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện và giải ngân.
