Quản lý thuốc lá thế hệ mới, các Bộ ngành chưa có tiếng nói chung

Tham gia chất vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương sáng 7/11, đại biểu Châu Quỳnh Dao (đoàn Kiên Giang) nêu, hiện nay, trên thị trường ước tính có khoảng 20.000 loại hương liệu sản xuất thuốc lá điện tử, trong đó có nhiều loại hương liệu chưa đánh giá toàn diện về mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe và loại thuốc lá điện tử này bày bán công khai với thuốc lá thông thường tại các tiệm tạp hóa, quán giải khát, cổng trường. Giới trẻ và đặc biệt các em học sinh rất dễ mua sử dụng và tiềm ẩn nhiều nguy cơ.

“Xin Bộ trưởng cho biết trách nhiệm quản lý của Bộ Công Thương và biện pháp tháo gỡ trong thời gian tới”, đại biểu nêu.

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, về thuốc lá thế hệ mới, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng chính phủ Bộ Công Thương đã có tờ trình báo cáo Thủ tướng về việc ban hành Nghị quyết thí điểm chính sách quản lý đối với các loại hình thuốc lá thế hệ mới trong đó có thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng. Trên cơ sở đó, Thủ tướng đã chỉ đạo Bộ Công Thương làm việc và thống nhất với Bộ Y tế về chính sách quản lý đối với thuốc lá thế hệ mới.

“Bộ cũng đã có 2 lần làm việc với Bộ Y tế về nội dung này, lần gần nhất vào ngày 23/5/2023 và hiện vẫn đang trong quá trình rà soát để thống nhất quan điểm với Bộ Y tế để hoàn thiện chính sách quản lý thuốc lá thế hệ mới”, ông Diên thông tin.

Theo đó, Bộ Công Thương dự kiến sẽ đưa mặt hàng thuốc lá thế hệ mới vào đối tượng điều chỉnh của Nghị định thay thế Nghị định 67 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá về kinh doanh thuốc lá (Nghị định 67) để có hình thức quản lý phù hợp. Dự kiến sẽ trình Thủ tướng Chính phủ trong quý IV năm nay.

Về quan điểm, Bộ Y tế thì yêu cầu cấm nhưng Bộ Tư pháp lại yêu cầu cần đánh giá sự tương thích của thuốc lá thế hệ mới với định nghĩa của thuốc lá hiện nay. Nếu có sản phẩm thuốc lá thế hệ mới nào thuộc phạm trù thuốc lá thì đề xuất đưa định nghĩa thuốc lá thế hệ mới vào Nghị định về kinh doanh thuốc lá thay thế Nghị định 67.

Người đứng đầu ngành Công Thương cho hay, trong quá trình xây dựng quản lý chính sách thí điểm thuốc lá thế hệ mới, Bộ Công Thương đang xây dựng phương án quản lý theo hướng tiệm cận nhất với ý kiến của Bộ Y tế để có thể trình Thủ tướng theo hướng phù hợp với Hiến pháp, Luật Đầu tư, các quy định khác có liên quan và chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ.

Đồng thời, đảm bảo chặt chẽ, phù hợp với chiến lược quốc gia về giảm thiểu tác hại của thuốc lá, an toàn sức khỏe cho người sử dụng, dung hòa quyền lợi giữa các chủ thể liên quan, phù hợp thông lệ quốc tế và những cam kết của Việt Nam với cộng đồng quốc tế.

Trước đó, thông tin với báo chí, Ths.Trần Thị Trang - Quyền Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm Y tế, Phó trưởng ban Kiểm soát Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) chỉ ra 3 ngộ nhận sai lầm về thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng bao gồm: An toàn hơn thuốc lá điếu truyền thống, giúp cai nghiện thuốc lá truyền thống; là sản phẩm dành cho người trưởng thành đang hút thuốc nhằm mục tiêu bỏ thuốc và không nhắm tới giới trẻ.

Bà Trang khẳng định, chưa có bất cứ một bằng chứng khoa học nào cho thấy thuốc lá điện tử an toàn hơn thuốc lá điếu thông thường mà thị trường đang sử dụng, đang chấp nhận được kinh doanh và sử dụng hiện nay.

Trong quan điểm, định hướng đề xuất chính sách về kiểm soát thuốc lá mới của Bộ Y tế nhấn mạnh nhất quán quan điểm bảo vệ sức khỏe người dân trên các lợi ích kinh tế, dựa trên căn cứ khoa học, điều kiện thực tiễn của Việt Nam là không thí điểm các sản phẩm có hại cho sức khỏe.

Trên thực tế, từ năm 2020 - 2022 Bộ Y tế đã nhiều lần gửi Công văn đề nghị Thủ tướng Chính phủ cấm hoàn toàn đối với thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, kiến nghị Bộ Công Thương không đề xuất thí điểm kinh doanh thuốc lá mới.

Bà Trang cho rằng, việc Bộ Y tế đề nghị cấm toàn bộ các sản phẩm thuốc lá mới là hoàn toàn phù hợp với xu hướng của các nước trong khu vực và trên thế giới và khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới và điều kiện Việt Nam.