Ông Trà Thanh Danh, Chủ tịch UBND Tp.Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi vừa có báo cáo trả lời ý kiến chất vấn của đại biểu HĐND Thành phố này về vấn đề “nóng” khai thác cát trái phép trên sông Trà Khúc.
Xử lý hàng chục trường hợp tàng trữ, mua bán, vận chuyển cát
Theo ông Danh, hoạt động khai thác, mua bán, vận chuyển cát trái phép thường xuyên diễn ra tại các khu vực sông Trà Khúc thuộc địa bàn Tịnh An, Tịnh Hà (Cầu Trường Xuân), Quảng Phú, Nghĩa Phú, Lê Hồng Phong, Nghĩa Chánh, Nghĩa Dũng trong nhiều năm qua với quy mô nhỏ, hộ gia đình cá thể.
Tuy nhiên, trong những năm gần đây, khi giá cát xây dựng trên địa bàn Tp.Quảng Ngãi liên tục tăng cao do nguồn cung hạn chế; tạo cơ hội cho các đối tượng hình sự, tệ nạn xã hội tham gia lập bãi tập kết để mua bán, vận chuyển cát trái phép, gây thất thoát nguồn tài nguyên khoáng sản, ô nhiễm môi trường, hư hỏng các công trình của Nhà nước, ảnh hưởng mỹ quan đô thị, ảnh hưởng đến an ninh trật tự, an toàn giao thông.
Ông Trà Thanh Danh, Chủ tịch UBND Tp.Quảng Ngãi.
Cát khai thác trộm được sử dụng chủ yếu để cung cấp nhu cầu vật liệu xây dựng cho người dân trên địa bàn Thành phố này và các huyện lân cận.
Trong thời gian qua, UBND Tp.Quảng Ngãi đã tập trung chỉ đạo Công an Thành phố, Phòng Tài nguyên và Môi trường, UBND các xã, phường và các đơn vị liên quan tăng cường kiểm tra, xử lý tình trạng khai thác, lập bến bãi tập kết, kinh doanh, vận chuyển cát trái phép khu vực sông Trà Khúc.
Theo đó, đối với các điểm đấu nối vào đường Trường Sa của các mỏ cát hết phép khai thác, Mỏ cát Thôn 6 xã Nghĩa Dũng của Công ty CP Phát triển Hạ tầng Lũng Lô 251 và Công ty TNHH Xây dựng Đồng Khánh và Tuyến đường công vụ, bãi tập kết, mua bán trái phép của ông Trương Rồi tại Bến Tam Thương thuộc Tổ 2, phường Nghĩa Chánh và của ông Cao Văn Dưỡng tại Thôn Cổ Luỹ Bắc, xã Nghĩa Phú, địa phương đã thực hiện tháo dỡ và rào chắn bằng cách đổ khối bê tông xi măng ngăn chặn không cho xe ô tô lên xuống vận chuyển cát, ngăn chặn dứt điểm các hành vi khai thác cát trái phép tại khu vực này;
Đối với các điểm đấu nối vào đường Hoàng Sa phục vụ sản xuất nông nghiệp không có hành lang bảo vệ rào chắn (như tuyến đường Trường Sa) nên biện pháp chính vẫn là tăng cường công tác tuần tra, phát hiện, xử lý.
Từ tháng 4/2022 đến nay, lực lượng chức năng Tp.Quảng Ngãi đã kiểm tra và xử lý 36 trường hợp tàng trữ, mua bán, vận chuyển cát không có nguồn gốc hợp pháp, tạm giữ 8 xe máy đào, 62 xe ô tô tải, tịch thu trên 300m3 cát, xử phạt trên khoảng 20 triệu đồng; hiện trên địa bàn chưa phát hiện các điểm lập bến bãi tập kết, mua bán cát trái phép chưa được xử lý.
Về tình trạng khai thác cát trái phép khu vực giáp ranh Tịnh Hà và Tịnh Ấn Tây (Cầu Trường Xuân) theo phản ánh của người dân.
Qua kiểm tra, số cát mua bán, vận chuyển cát trái phép nêu trên do các đối tượng mua lại từ các hộ dân trước đây chuyên làm nghề sông nước, khai thác cát bằng phương pháp thủ công, do công ăn việc làm không ổn định thường xuyên lén lút hút cát bằng máy bơm lên ghe nhỏ vào ban đêm tại khu vực lòng sông giáp ranh giữa Tp.Quảng Ngãi và huyện Sơn Tịnh.
Tuy nhiên, địa điểm tập kết, mua bán cát trái phép lại diễn ra tại bến tự phát thuộc xã Tịnh Hà, huyện Sơn Tịnh nên dù nắm thông tin thì lực lượng chức năng Thành phố này chỉ có thể tập trung xử lý các đối tượng vận chuyển cát thuê.
"Không chỉ vậy, hoạt động mua bán, vận chuyển cát trái phép ngày nay hoạt động theo hình thức băng nhóm, tổ chức vào ban đêm, rất tinh vi, có người cảnh giới để báo động từ xa (thậm chí bố trí người theo dõi động tĩnh trước cơ quan của Công an Tp.Quảng Ngãi và UBND các xã, phường) dẫn đến hiệu quả vây bắt, xử lý chưa cao, không đủ răn đe", ông Danh thông tin.
Giải pháp ngăn chặn tàng trữ, mua bán, vận chuyển cát trái phép
Ông Danh cho hay, như nhận định ở trên, tình trạng khai thác cát trái phép có xu hướng ngày càng mở rộng về quy mô, với phương thức hoạt động ngày càng tinh vi; do đó, cần có sự chung tay phối hợp của các ngành chức năng để xử lý triệt để.
Công an Tp.Quảng Ngãi đã tổ chức mời các thành phần liên quan Công an tỉnh, Công an Thành phố, Công an huyện Sơn Tịnh, Phòng Tài nguyên và Môi trường Thành phố, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Sơn Tịnh, để thảo luận, họp bàn giải pháp.
Qua đó, thống nhất đề nghị phòng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường – Công an tỉnh chủ trì, tham mưu Giám đốc Công an tỉnh xây dựng kế hoạch phối hợp đồng bộ giữa các đơn vị có liên quan kiểm tra, xử lý dứt điểm tình trạng khai thác, tập kết bến bãi, kinh doanh, vận chuyển cát sỏi trái phép trên Sông Trà Khúc.
Tình trạng khai thác cát trái phép trên sông Trà Khúc có xu hướng ngày càng mở rộng về quy mô, với phương thức hoạt động ngày càng tinh vi.
Trong đó, đặc biệt lưu ý vấn đề phải xử lý các ghe gắn máy hút cát, các bãi trữ và phương tiện vận chuyển vi phạm và sự vào cuộc của chính quyền địa phương trong quá trình thực hiện kế hoạch nêu trên.
Ngoài ra, việc mua bán cát được khai thác trái phép còn xuất phát từ nhu cầu vật liệu xây dựng của các hộ gia đình, cá nhân hiện chưa được đáp ứng do chưa có mỏ cát thương mại phục vụ nhu cầu dân sinh được cấp phép trên địa bàn Thành phố này.
Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi đã tổ chức thông báo mời tổ chức, cá nhân đăng ký tham gia đấu giá quyền khai thác khoáng sản ở khu vực chưa có kết quả thăm dò đối với mỏ cát Tịnh An – Nghĩa Dũng, xã Tịnh An và xã Nghĩa Dũng, Tp.Quảng Ngãi, dự kiến sẽ thực hiện đấu giá trong tháng 1/2023.
Khi mỏ cát Tịnh An – Nghĩa Dũng đi vào hoạt động khai thác sẽ giúp giải quyết được bài toán về nhu cầu cát xây dựng của hộ gia đình, cá nhân; giảm giá thành cát vật liệu và sự phụ thuộc vào nguồn cung từ các hoạt động khai thác cát trái phép.
