Hoa sữa thuộc họ Aponyaceae có tên khoa học là Alstonia, có nhiều ở châu Á Thái Bình Dương như Ấn Độ, Trung Quốc, Malaysia, Australia…
Tại Việt Nam, hoa sữa đi vào trong thơ ca, nó như là nét đặc trưng của Hà Nội. Hoa sữa còn được gọi với tên gọi khác như mùa cua, mồng cua…
Không chỉ mang vẻ đẹp lãng mạn và mùi hương quyến rũ, hoa sữa là một trong những loại thảo dược giúp con người vượt qua nhiều bệnh tật.
Một số công dụng sức khỏe từ hoa sữa:
Kháng khuẩn, điều trị sốt rét
Vỏ cây hoa sữa có chứa các alkaloids (amin nguồn gốc tự nhiên do thực vật tạo ra) như chất ditamine, echitenine và echitamine. Những chất này được sử dụng như một loại thuốc có tác dụng kháng khuẩn, điều trị sốt rét thay cho Quinine.
Trị tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa
Nước sắc vỏ cây có tác dụng điều trị tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa, hạ sốt, điều hòa kinh nguyệt. Nước sắc lá cây được dùng để trị bệnh beribri (bệnh viêm đa dây thần kinh do thiếu Vitamin B1).
Ngừa ung thư, điều trị viêm phế quản
Cây hoa sữa còn giúp bảo vệ tế bào gan, chống lại sự phát triển của tế bào ung thư, giảm đau, chống loét đường tiêu hóa, chống oxy hóa (antioxidant), điều hòa miễn dịch, chống hen, điều trị viêm phế quản. Bởi lẽ, chúng có tác dụng giãn phế quản, chống dị ứng, làm dịu các tổn thương trên da và giảm các triệu chứng dị ứng trên da.
Kích thích ăn uống
Hoa sữa còn có tác dụng kích thích ăn uống và làm tăng tiết sữa ở phụ nữ cho con bú.
Một số tác dụng khác
Theo Đông y, vỏ cây hoa sữa vị đắng, tính lạnh, có tính năng thanh nhiệt, giải độc, chỉ thống, binh suyễn, chỉ khát, triệt ngược (sốt rét muỗi truyền) phát hãn, kiện vị. Vỏ cây phơi khô tán mịn sắc lấy nước uống, ngày uống 1-3g bột, có tác dụng thanh nhiệt, kích thích tiêu hóa.
Nước sắc đặc vỏ cây có tác dụng chữa đau răng, chống lở loét da, lở loét.
Lá cây sao vàng ngày sắc uống 20g chữa nôn mửa thiếu máu do hóa trị liệu...
Có thể nói, tác dụng hữu ích của hoa sữa với sức khỏe rất đa dạng và cần tiếp tục được nghiên cứu để làm rõ thêm.
Nguy cơ dị ứng, nhiễm độc
Mặc dù có nhiều công dụng có lợi đối với sức khỏe con người, nhưng hoa sữa cũng có tác dụng phụ. Loại hoa này có thể gây dị ứng với một số người. Phấn hoa có thể gây tình trạng khó chịu và khởi phát cơn hen ở những người dị ứng với phấn hoa. Để tránh dị ứng, những đối tượng có nguy cơ cần tránh hoặc hạn chế tối đa việc tiếp xúc hoặc ở gần với phấn hoa sữa. Có thể mang khẩu trang, sử dụng áo choàng che kín các vùng da hở, hạn chế ra khỏi nhà khi không cần thiết trong thời gian hoa sữa nở.
Hoa và quả của cây có nhiều lông, có thể phát tán trong không khí, dễ gây dị ứng, viêm xoang và các bệnh về đường hô hấp. Những người có cơ địa dễ bị dị ứng sẽ ngứa, nổi mụn nhiều hơn. Phấn hoa sữa dễ làm người già, trẻ nhỏ viêm mũi dị ứng, viêm phế quản. Những người có tiền sử hen suyễn, viêm xoang thì càng bị dai dẳng hơn.
Các chế phẩm từ cây hoa sữa với nồng độ và liều lượng phù hợp thì có lợi cho sức khỏe nhưng khi lạm dung thì có thể gây nên độc tính. Đã có các tài liệu nói về độc tính của cây hoa sữa trên động vật thực nghiệm, chưa thấy trên người. Tuy nhiên, nguy cơ nhiễm độc ở người không phải không thể xảy ra.
Hùng Lâm (Tổng hợp)
