Chẳng nghi ngờ gì khi mà cha mẹ của tôi cũng đã cảm thấy những điều tương tự mà tôi đã làm khi tôi còn là một đứa trẻ, cũng như ông bà tôi nghĩ về những hành động thời thơ ấu của cha mẹ tôi. Nhưng những vấn đề đang đe dọa các bậc cha mẹ hiện nay không thể được bàn luận một cách qua loa như là những thành kiến mang tính thế hệ. Đó chính là lý do để tin rằng bản thân tuổi thơ giờ đây cũng đang trong cơn khủng hoảng.
Xuyên suốt lịch sử, các xã hội đã phải đấu tranh với việc làm thế nào để thỏa thuận với trẻ em. Ở Mỹ và các nơi khác, hoạt động “giúp đỡ trẻ em” đã xuất hiện từ cuối thế kỷ 19 để chống lại sự lạm dụng trẻ em đang lan rộng trong các hầm mỏ, nhà máy và các công xưởng sản xuất.
Lao động trẻ em luôn là vấn đề nhức nhối trong xã hội hiện đại
Vào đầu thế kỷ 20, “kỷ nguyên của trẻ em” – như cách gọi trong một cuốn sách tiên tri đã được xuất bản vào năm 1909, đã phát triển rất nhiều. Hầu hết các nhà nước hiện đại đều đã nắm lấy một quan điểm chung rằng chính phủ phải có nghĩa vụ bảo vệ sức khỏe, nền giáo dục và chăm sóc trẻ em.
Lao động trẻ em là trái pháp luật, điều này cũng giống như mua bán, tiếp thị thuốc lá, rượu bia và có hành động khiêu dâm đối với trẻ em. Luật bảo hộ người tiêu dùng đã được ban hành để quy định các sản phẩm an toàn và quảng cáo có lợi đối với trẻ em.
Giữa thế kỷ này, trẻ em là một phạm trù được luật pháp bảo vệ hết sức chặt chẽ. Vào năm 1959, Liên Hợp quốc đã đưa ra Tuyên bố về quyền trẻ em. Trẻ em là những cá nhân hợp pháp, “quyền lợi tốt nhất cho trẻ em” là tiêu chuẩn cho việc đánh giá cải cách luật pháp.
Tuy nhiên, thế kỷ 20 cũng chứng kiến sự thay đổi quan trọng khác, một điều và đã đe dọa sự bảo vệ đối với trẻ em: Đó là sự gia tăng của các tập đoàn vì lợi nhuận. Các nhà lập pháp, các nhà hoạch định chính sách và các thương gia đã vận động thành công cho các quyền lợi khác nhau của họ. Pháp luật mới đã thừa nhận các tập đoàn như là những “cá nhân” hợp pháp, đưa đến cho họ rất nhiều đặc quyền và quyền lợi hợp pháp như với một con người.
Một sự xung đột giữa hai thực thể này trong thời gian gần đây - trẻ em và các tập đoàn là không thể tránh khỏi. Những người chủ trương đề ra kỷ nguyên của trẻ em đã cố gắng giải quyết những sự mâu thuẫn này nhằm giúp đỡ những đứa trẻ.
Nhưng hơn 30 năm qua đã tồn tại một sự đảo lộn đáng chú ý là: quyền lợi của tập đoàn lại được ưu tiên. Việc bãi bỏ các quy định, sự tư hữu hóa, sự yếu kém về hiệu lực của các quy định pháp luật hiện hành và sự cản trở mang tính chính trị đối với các quy định mới đã làm xói mòn khả năng của chúng ta cũng như của xã hội trong việc bảo vệ trẻ em.
Số lượng trẻ em béo phì gia tăng khi mà các công ty cung cấp quà vặt tấn công vào trẻ em trên các biển quảng cáo, thậm chí là ngay tại nhà trường. Một nghiên cứu gần đây của Quỹ Hoàng Gia (Kaiser Family Foundation) báo cáo rằng trẻ em dành nhiều thời gian cuốn hút vào các phương tiện truyền thông điện tử khác nhau như ti vi, các trò chơi điện tử, phim truyện và các chương trình giải trí trực tuyến khác hơn là ở trường học. Nhiều đứa trẻ xem các bộ phim liên quan đến bạo lực, hình ảnh sexy và tất nhiên là các kênh truyền thông dành cho trẻ em vẫn chưa được kiểm soát một cách triệt để.
Ở một khía cạnh đáng quan tâm khác, chúng ta điều trị số lượng trẻ em đang ngày càng gia tăng với việc sử dụng các loại thuốc có hại cho thần kinh. Chẳng hạn, đầu những năm 2000, các công ty thuốc đã giấu kín những tài liệu nói về việc những loại thuốc như vậy có hại và ít có hiệu quả cho trẻ em và trẻ vị thành niên hơn là điều mà các bậc cha mẹ tin tưởng.
Giờ đây, luật pháp đòi hỏi “hộp đen” để cảnh báo về nhãn hiệu của các loại thuốc này, nhưng những quy định này cũng chỉ làm được rất ít để bảo vệ trẻ em khỏi những việc điều trị thuốc nguy hiểm và không cần thiết.
Trẻ em ngày nay cũng luôn có khả năng gặp phải sự nguy hiểm từ sự gia tăng số lượng các loại hóa chất độc hại. Chúng ta biết như vậy bởi vì các hệ thống sinh học của trẻ em vẫn đang trong giai đoạn phát triển, dễ bị tổn thương bởi các loại hóa chất có thành phần độc tố. Chúng ta cũng biết rằng các tập đoàn thường sử dụng các loại hóa chất như vậy như một thành phần quan trọng trong các sản phẩm dành cho trẻ em đang làm bão hòa môi trường của họ. Tuy nhiên, các loại hóa chất này vẫn đang được lưu thông.
Thất bại gần đây của chúng ta trong việc đưa ra biện pháp bảo vệ mạnh mẽ hơn đối với trẻ em trước việc gây hại của các tập đoàn đã cho thấy sự yếu ớt trong lòng xã hội của chúng ta. Vì vậy, chúng ta cần phải thông qua các thiết chế xã hội trong việc mang lại những thay đổi cho vấn đề này.
Chí Thành
