Nhà thơ Trần Đăng Khoa vừa thông báo tin buồn đến các nhà thơ và những người yêu thơ: "Nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh, nhà thơ mới cuối cùng đã vĩnh biệt chúng ta sáng 22/11/2020".
Tác giả Góc sân và khoảng trời cho biết 3 ngày trước, ông kịp đến thăm đàn anh lần cuối ở phòng cấp cứu bệnh viện Hữu nghị Việt Xô. Nhà thơ Trần Đăng Khoa cũng chia sẻ thêm: "Lại có tin nhà văn Đoàn Tử Huyến cũng vừa mất. Nhà văn đi nhiều quá, những mất mát không gì bù đắp được". Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều không giấu nổi xót xa: "Xin vĩnh biệt một thi sĩ tiên phong". Được biết tang lễ của nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh sẽ được tổ chức vào ngày 27/11 tới.
Nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh sinh năm 1920 tại Đà Lạt, nguyên quán Quảng Bình. Ông từng theo học trường Quốc học Quy Nhơn (cũ), sau đó chuyển ra Hà Nội. Ông làm thơ từ sớm, năm 15 tuổi đã có truyện thơ Lạc loài đăng nhiều kỳ trên báo. Một năm sau, ông sáng tác bài Xây mơ tặng Chế Lan Viên - người bạn hàng xóm thuở ấu thơ, được Nguyễn Xuân Khoát phổ nhạc thành ca khúc cùng tên.
Năm 1939, ông cùng các văn nghệ sĩ: Phạm Văn Hạnh, Đoàn Phú Tứ, Nguyễn Lương Ngọc, Nguyễn Đỗ Cung và Nguyễn Xuân Khoát thành lập nhóm Xuân Thu nhã tập và ra tập sách cùng tên nhóm vào năm 1942. Xuân Thu nhã tập bao gồm một số bài thơ, văn xuôi triết lý và tuyên ngôn nghệ thuật của nhóm.
Trước Cách mạng tháng Tám, nhà thơ tham gia phong trào sinh viên yêu nước. Trong kháng chiến chống Pháp, ông tham gia đoàn Văn nghệ liên khu IV. Năm 1949, ông công tác ở Hội Văn nghệ Việt Nam tại Việt Bắc; chủ bút tờ báo Sáng tạo; ủy viên thường trực Ban Chấp hành hội Văn nghệ Việt Nam (1950-1957). Từ khi thành lập hội Nhà văn Việt Nam năm 1957, ông lần lượt giữ cương vị ủy viên Ban chấp hành hội các khóa I, II và III; Hiệu trưởng trường Bồi dưỡng những người viết văn trẻ (1966-1975).
Gần 80 năm cống hiến cho văn học nghệ thuật, nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh để lại khối lượng tác phẩm đồ sộ. Ngoài Xuân Thu nhã tập, ông còn nối tiếng với tác phẩm văn xuôi Anh hùng Trần Đại Nghĩa (1953) và là tác giả của những tập thơ như: Chiếc bong bóng hồng, Tiếng hát quê ta, Nghe bước xuân về, Quê biển, Sáng thơ, Đảo dưa đỏ, Đất nước và lời ca, Đất thơm, Tuyển tập Nguyễn Xuân Sanh, Một vườn thơ năm châu. Ông cũng tham gia dịch tác phẩm của các thi sĩ nổi tiếng thế giới, tiêu biểu là Thơ Victor Hugo, Thơ Indonesia, Tuyển tập thơ Pháp, Toàn tập 11 tác phẩm của nhà thơ Thụy Điển Tômax Tranxtrômer…
Với những đóng góp của mình nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh đã vinh dự nhận được nhiều giải thưởng lớn như Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật (năm 2001); Giải thưởng ngoại hạng hội Nhà văn Việt Nam (1951-1952) cho tác phẩm Anh hùng Trần Đại Nghĩa. Năm 1982, ông đã được nhà nước Ba Lan tặng Huân chương công trạng.
Minh Hoa (t/h)
