Đường lây truyền của viêm não Nhật Bản
Trước thông tin lan truyền ăn vải sẽ bị viêm não Nhật Bản, trao đổi với Người Đưa Tin, TS. Nguyễn Văn Dũng – Trưởng Khoa Côn trùng - Viện Sốt rét Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương khẳng định, đây chỉ là tin đồn suy đoán, không chính xác và không có căn cứ khoa học.
Theo chuyên gia, thông tin suy diễn này bắt nguồn từ sự trùng lặp thời điểm mùa vải và mùa bệnh viêm não Nhật Bản. Mùa vải thường diễn ra vào tháng 6-7 trùng hợp vào tháng cao điểm nguy cơ dễ mắc bệnh viêm não Nhật Bản.
TS. Dũng cho biết, viêm não Nhật Bản là bệnh cấp tính do virus gây ra, làm tổn thương nghiêm trọng hệ thần kinh Trung ương.
Ổ chứa virus viêm não Nhật Bản trong thiên nhiên là các loài sống hoang dã như chim, một số loài bò sát và các loài động vật có xương sống - nơi virus nhân lên, lưu trữ lâu dài trong tự nhiên và phát tán tới vật nuôi gần người, đặc biệt là lợn, sau đó đến trâu, bò, ngựa, dê… và từ đó truyền sang người.
TS. Nguyễn Văn Dũng – Trưởng Khoa Côn trùng - Viện Sốt rét Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương (Ảnh: Hoàng Bích).
Bệnh Viêm não Nhật Bản không lây truyền trực tiếp từ người sang người hoặc từ động vật sang người mà lây truyền thông qua muỗi đốt.
Muỗi truyền bệnh viêm não Nhật Bản chủ yếu sinh sản ở môi trường nước trong, thường ở ruộng lúa nước, nhất là ở ruộng mạ và phát tán rộng trên cánh đồng, nên thường gọi là muỗi đồng ruộng.
Ở nước ta, loài muỗi này có nhiều ở miền Bắc, phát triển vào những tháng mùa hè, nắng nóng cómưa nhiều, cao điểm đúng vào tháng 6, tháng 7 mùa vải chín.
Do đó, ông Dũng khẳng định: “Việc ăn quả vải không liên quan gì đến lây truyền bệnh viêm não Nhật Bản”.
Ai nên và không nên ăn vải?
BS. Tạ Tùng Duy - Viện Y học Ứng dụng Việt Nam cho biết thêm, quả vải gồm chủ yếu là nước (82%) và carbs (16.5%). Trong 100 gram quả vải thiều tươi có các chất dinh dưỡng: Calo: 66; Carbs: 16.5 gram; Chất đạm: 0.8 gram; Đường: 15.2 gam; Chất béo: 0.4 gam; Chất xơ: 1.3 gram. Quả vải rất giàu vitamin C, và các loại khoáng chất như kali, đồng...
Mùa vải thường kéo dài trong hơn một tháng, thường bắt đầu từ giữa tháng 5 tới giữa tháng đến đầu tháng 7, từ giữa tháng 6 đến đầu tháng 7 là thời điểm chính để thu hoạch trong năm.
BS. Duy cho hay, đối với người bình thường chỉ nên sử dụng từ 5-10 quả/ngày. Chỉ ăn quả vải đã chín đủ, không ăn vải xanh hoặc nhai, cắn hạt vải khi ăn; Không ăn quá nhiều vải cùng một lúc vì dễ bị đau rát lưỡi, sinh nhiệt, "say vải", ngộ độc vải dẫn đến buồn nôn, hoa mắt, chóng mặt.
Những người mắc bệnh đái tháo đường, cơ địa dị ứng... nên hạn chế ăn quả vải (Ảnh: Phạm Tùng).
Lớp màng trắng của quả vải không chứa bất cứ chất dinh dưỡng nào. Lớp màng này cũng không mang lại tác dụng cho cơ thể hay hạn chế nóng trong.
Tuy nhiên, nếu sau khi bóc, lớp màng này vẫn sót lại, việc ăn chúng cũng không ảnh hưởng tới cơ thể, dù phần nào làm mất vị thơm ngon của quả vải với vị chát, ngang.
Nước ép hoa quả thường thiếu chất xơ và có nhiều đường, năng lượng hơn so với trái cây tươi nguyên chất.
Muốn mua được vải tươi, ngon, nên chọn những chùm quả có phần cành dẻo và lá còn tươi mới. Vỏ quả vải có màu sắc đỏ hồng, không có các đốm nâu đen, phần gai trên vỏ của quả nhẵn, nở to chứng tỏ quả đã chín.
Quả vải mọng nước, chín là quả khi dùng tay ấn nhẹ thấy quả mềm căng mọng và có độ đàn hồi, có mùi thơm của vải, không bị chảy nước hay có vị chua.
Bên cạnh đó, BS. Duy lưu ý người mắc bệnh đái tháo đường nên hạn chế ăn quả vải. Trong cùi quả vải thiều có nhiều đường glucoza, nếu ăn nhiều lượng lớnmột lúc từ quả vải tươi có thể khiến lượng lớn đường glucoza vào máu vượt quá khả năng hấp thu chuyển hóa của gan.
Khi lượng đường glucoza tăng đột biến, dễ làm tăng đường huyết nhanh, điều này rất không có lợi cho những người bị đái tháo đường.
Người có cơ địa dị ứng nên hạn chế ăn quả vải; người đang bị sốt hoặc người nổi nhiều mụn nhọt không nên ăn nhiều vải.
Một số phụ nữ đang mang bầu thường có nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường, đặc biệt những người đã có tiền sử bị đái tháo đường hoặc thừa cân cũng không nên ăn nhiều vải. Bà bầu và trẻ em không nên ăn quá 3-4 quả/lần.
Trong một vài ngày trước khi diễn ra chu kỳ kinh nguyệt, phụ nữ thường lo âu, trầm cảm, căng thẳng tinh thần do sự mất cân bằng hormone estrogen và progesterone. Do đó, khi đang trong giai đoạn này, chị em cần hạn chế ăn nhiều vải.
