Ông là Thượng úy Trần Văn Lai (tự Mai Hồng Quế, bí danh Năm U.S.O.M), thương binh hạng 1/4, cán bộ thuộc Đơn vị 159 Biệt động Quân khu Sài Gòn-Chợ Lớn-Gia Định, người mới được truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân...
Bí ẩn "nhà thầu dinh độc lập"
Người ta biết đến Trần Văn Lai (Năm Lai) với vai trò là một nhà thầu khoán thiết kế nội thất (năm 1963) trong dinh Độc Lập- trung tâm đầu não của chế độ tay sai của Mỹ. Thực hiện chiến lược phát động mạnh phong trào vũ trang đánh địch ngay trong lòng địch, Trần Văn Lai được chuyển sang Đơn vị 159 Biệt động thuộc Quân khu Sài Gòn-Chợ Lớn-Gia Định. Được tổ chức cài vào hoạt động tại các cơ quan đầu não của địch như: Dinh Độc Lập, nhân viên cơ quan Viện trợ U.S.O.M (USOM) của Mỹ, Tòa Đại sứ Mỹ...
Theo lệnh của Tư lệnh Trần Hải Phụng: “Đồng chí Năm Lai phải lo đủ 3 cái “hóa”, đó là: “Nghề nghiệp hóa, quần chúng hóa và hợp pháp hóa (có đầy đủ các giấy tờ của địch)” nhằm hoạt động trong lòng địch, trinh sát mục tiêu, báo cáo quân khu các tin tức, tài liệu, tình hình của địch và tạo điều kiện cho các cán bộ của ta ra vào kiểm tra, trú ém và hoạt động an toàn tại nội thành Sài Gòn.
Từ các cơ quan đầu não của Mỹ-ngụy, các tin tức do Năm Lai báo cáo về quân khu đều có giá trị trong việc tác chiến, nhất là trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968. Trần Văn Lai đã xây dựng được các cơ sở quần chúng trong số bạn bè kháng chiến cũ, người đồng hương, người đồng nghề, đồng ngành, tạo chỗ ăn, chỗ ở cho các đồng chí lãnh đạo của ta từ căn cứ về Sài Gòn hoạt động an toàn với hơn 20 cơ sở bảo đảm có khả năng vừa cất giấu vũ khí, vừa giấu cán bộ để hoạt động bí mật, hơn 100 quần chúng nòng cốt có thể giao nhiệm vụ tác chiến.
Ông đã bán 2 căn biệt thự số 6 và số 8 đường Tự Đức, Phú Nhuận của mình để thực hiện theo sự chỉ đạo của Quân khu Sài Gòn-Gia Định và trích 800.000 đồng vào ngân hàng Trung Quốc để cán bộ rút ra
