Mới đây nhất, Bộ Tài chính đã chính thức trình Chính phủ dự thảo Nghị định để đưa trò chơi có thưởng vốn dành cho giới lắm tiền nhiều của vào khuôn khổ. Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia, những điểm mới của dự thảo có vẻ như đang "nới" hơn cho đơn vị tổ chức, giúp loại hình này phát triển mạnh hơn so với hiện nay.
Khó quản lý kiểu “vừa cho vừa cấm”
Từ trước đến nay, kinh doanh trò chơi có thưởng - một dạng "anh em" của casino luôn là chủ đề gây tranh cãi ở bất cứ đâu trên thế giới. Vấn đề đạo đức, văn hóa là lo ngại lớn nhất của những người điều hành "mỏ vàng lộ thiên" này. Nhưng ngay cả ở góc độ kinh tế, những hệ lụy của ngành dịch vụ tưởng dễ kiếm tiền và khó thua lỗ này vẫn rất khó lường. Kể từ năm 1992, khi Chính phủ cho thí điểm kinh doanh trò chơi có thưởng dành cho người nước ngoài tại Hải Phòng, loại hình này đã phát triển mạnh trên khắp mọi miền đất nước.
Ảnh minh họa.
Các chuyên gia đánh giá, dự thảo Nghị định về kinh doanh trò chơi điện tử có thưởng dành cho người nước ngoài vừa được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận có nhiều điểm mới nhưng vẫn khiến dư luận băn khoăn. Theo dự thảo, chỉ người nước ngoài và người Việt Nam định cư ở nước ngoài có hộ chiếu do cơ quan có thẩm quyền ở nước ngoài cấp, giấy thông hành còn giá trị và nhập cảnh hợp pháp vào Việt Nam mới được phép tham gia trò chơi điện tử. Người Việt Nam vẫn bị "cấm cửa" với trò chơi đỏ đen này.
Trao đổi với PV, ông Nguyễn Hoài Bão, nguyên phó trưởng ban Dân vận Trung ương bày tỏ, nếu không quản lý được thì tốt nhất cấm hoàn toàn, không có chuyện nửa vời người này được chơi còn người kia không được chơi. "Casino ở Đồ Sơn được coi là duy nhất ở Việt Nam nói là chỉ dành riêng cho người nước ngoài nhưng thực tế vẫn có "đại gia" Việt "lén" vào chơi. Chúng ta có xử lý được ai đâu. Hơn nữa, cấm trong nước, họ tìm cách xuất ngoại sang Campuchia để đánh bài ảnh hưởng đến an ninh, ổn định khu vực biên giới, rồi "chảy máu" ngoại tệ...", ông Bão nhấn mạnh.
Nguyên phó trưởng ban Dân vận Trung ương thẳng thắn: "Quan trọng nhất vẫn là khâu quản lý. Quản lý kém thì có cấm đằng trời họ vẫn lách được. Quy định một kiểu nhưng thực tế có quản lý được loại hình kinh doanh đặc biệt này hay không lại là một vấn đề khác. Bởi qua thực tế kinh doanh cho thấy, mặc dù quy định là không cho phép người Việt Nam được chơi, nhưng tại nhiều sòng bạc, vẫn có người Việt tham gia bằng nhiều chiêu "lách luật" khác nhau. Như đi cùng với người nước ngoài hoặc có hộ chiếu nước ngoài. Thậm chí chẳng cần phải "lách", nhiều người Việt Nam vẫn được "bật đèn xanh" để đánh bạc tại Việt Nam".
Ông Nguyễn Kim Khoa.
Chưa dựa trên điều tra thực tế?
Theo dự thảo, một trong những điều kiện quan trọng nhất để được cấp phép, đó là doanh nghiệp phải có cơ sở lưu trú du lịch đã được xếp hạng từ 5 sao hoặc hạng cao cấp và cơ sở lưu trú du lịch thường xuyên có số lượng lớn người nước ngoài lưu trú. Bên cạnh đó, doanh nghiệp phải đáp ứng các yêu cầu khác về điểm kinh doanh, người quản lý, điều kiện an ninh, trật tự, phương án kinh doanh, năng lực tài chính, các thủ tục xin cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh. Các chuyên gia đánh giá, quy định này thực chất đang "nới lỏng" hơn cho doanh nghiệp.
Mổ xẻ vấn đề này, ông Nguyễn Hoài Bão phân tích, đây là loại hình kinh doanh tương đối nhạy cảm, bị ví là "dịch vụ kinh doanh tội lỗi", đem lại lợi nhuận khổng lồ. Ông Bão băn khoăn, ở nước ta hiện nay khách sạn 5 sao nhiều nhan nhản. Nếu cho phép những nơi này được kinh doanh dịch vụ đó thì sẽ nhiều không kể xiết. Lúc đó cơ quan chức năng sẽ rất khó quản lý.
Cũng theo ý kiến của ông Nguyễn Hoài Bão, quan trọng nhất vẫn là công tác thanh kiểm tra sau khi ban hành quy định như thế nào chứ không phải cứ đặt ra quy định là doanh nghiệp sẽ răm rắp thực hiện. "Theo tôi dự thảo nghị định về vấn đề này cần phải đặt ra các quy định hết sức cụ thể, không nên chung chung, vì như vậy sẽ tạo ra những "khe hở" để cho những vi phạm được "lách" qua. Khi đó vấn đề quản lý sẽ trở nên phức tạp", ông Bão nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, chuyên gia kinh tế độc lập Nguyễn Quang Vinh cho rằng, những điều kiện quy định trong dự thảo không khó để đạt được. Có nghĩa là quy định về điều kiện kinh doanh trong dự thảo có phần... mở hơn, bởi nếu cứ theo như quy định thì hầu như các khách sạn 5 sao ở Việt Nam, nếu muốn, đều có cơ hội mở khu vui chơi có thưởng cho người nước ngoài. Điều kiện này chỉ khác so với quy định hiện hành tại Quyết định số 32 của Thủ tướng Chính phủ ở chỗ, quy định cơ sở lưu trú phải được xếp hạng 5 sao, trong khi quy định cũ là 4 sao đối với Hà Nội, TP.HCM và 3 sao đối với các địa phương có nhiều khách du lịch.
Dưới góc độ pháp lý, luật sư Trần Hữu Huỳnh, nguyên trưởng ban Pháp chế Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho rằng, dự thảo Nghị định đưa ra lấy ý kiến không kèm theo bản đánh giá tác động nên có một số vấn đề chưa rõ. Cụ thể, nhu cầu vào chơi casino của khách nước ngoài và Việt kiều vào Việt Nam như thế nào?; khách ra vào các casino, chẳng hạn như casino Đồ Sơn (Hải Phòng) đến từ đâu?. Dư luận cho rằng casino dành cho người nước ngoài nhưng người trong nước vẫn tìm cách để vào chơi đúng hay sai?. Theo luật sư Huỳnh, trả lời được các câu hỏi này chúng ta mới có cơ sở để định lượng vấn đề, tránh định tính khi xây dựng văn bản để rồi không thực thi được.
Chủ nhiệm UB Quốc phòng - An ninh Quốc hội Nguyễn Kim Khoa cho rằng, cần lượng trước việc Nghị định ban hành sẽ dẫn đến vấn đề phát triển số lượng những nơi giải trí này thế nào. Chỉ lấy tiêu chí khách sạn 5 sao ra làm thước đo có thể không lường hết mức lan tỏa. Hoạt động này sẽ không chỉ "vượng" ở Hà Nội, TP.HCM hay các thành phố lớn mà sẽ lan tới nhiều địa phương khác. "Cần đánh giá tác động tâm lý đối với môi trường trong nước vì chắc chắn việc này còn diễn biến phức tạp, khó lường hết được. Nên quy định thêm điều kiện địa điểm kinh doanh sòng bạc không tách rời khách sạn, khu du lịch và cũng không được quá gần khu dân cư", ông Khoa nói.
Anh Văn - Hà Khê
