Ngày 12/6/2015, trên một bài viết rất dài được trang Học giả ngoại giao của Nhật Bản đăng tải, Andi Zhou – trợ lý nghiên cứu thuộc Chương trình Mỹ, Trung Quốc và Đông Á, chuyên gia từng làm việc tại Trung tâm nghiên cứu New York thuộc Viện nghiên cứu Đông Tây có phân tích và lý giải tại sao tình hình Biển Đông hiện nay càng ngày càng leo thang căng thẳng còn Biển Hoa Đồng lại lắng dịu hơn so với thời điểm năm 2014 và các năm về trước.
.jpg)
Tàu chiến của Hải quân Trung Quốc nhiều hơn tất cả các nước quanh Biển Đông cộng lại
Biển Đông và Biển Hoa Đông từ nhiều năm nay đã trở thành các điểm nóng có cùng tính chất trong bức tranh chung về an ninh của khu vực châu Á Thái Bình Dương. Bất chấp một số yếu tố khác biệt về lịch sử cũng như toan tính phức tạp của các bên.
Đối với Trung Quốc, đây là hai địa bàn quan trọng chiến lược mà Bắc Kinh đã và sẽ tiếp tục phô diễn cơ bắp quân sự và ngoại giao áp đảo bất chấp thực tế là Trung Quốc không có chủ quyền hợp pháp, chính đáng ở các khu vực này.
Tuy nhiên, theo đánh giá chung, tình hình căng thẳng ở Biển Hoa Đông với Nhật Bản năm nay dường như yên ả hơn so với khu vực Biển Đông.
Các chi tiết phân tích, lập luận của bài viết khá dài, tuy nhiên, một số điểm nhấn lý giải của bài báo là:
Thứ nhất, Trung Quốc coi Biển Đông là nơi Bắc Kinh có cái tự nhận gọi là “lợi ích cốt lõi của Trung Quốc”. Thực tế là Trung Quốc đang ráo riết cải tạo đất, đảo hóa các bãi cạn một cách bất hợp pháp, biến chúng thành các căn cứ, tiền đồn quân sự ở quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền của Việt Nam).
Thứ hai, Hoa Kỳ đã chuyển từ các tuyên bố sang các hành động ngoài thực địa để tố cáo, ngăn chặn các hoạt động cố tình làm thay đổi hiện trạng tại khu vực có nhiều nước tuyên bố chủ quyền.
