Sự tích ngày lễ Thất tịch
Lễ Thất tịch là ngày mùng 7/7 âm lịch hằng năm. Năm nay, lễ Thất tịch rơi vào thứ năm, ngày 4/8/2022. Người ta còn gọi đây là ngày “ông Ngâu bà Ngâu” hay ngày Ngưu Lang - Chức Nữ gặp nhau.
TS Trần Long, Trưởng bộ môn Văn hóa Việt Nam, Khoa Văn hóa học, Trường ĐH KHXH&NV (ĐH Quốc gia Tp.HCM) cho biết, lễ Thất tịch có nguồn gốc từ Trung Quốc. Các tài liệu về phong tục dân gian, văn hóa Việt Nam thì không nhắc đến ngày này.
Câu chuyện được kể rằng có một anh chàng mồ côi cha mẹ, nghèo khó tên là Ngưu Lang đi chăn trâu trên đồi thì nhìn thấy hồ nước gần đó có 7 nàng tiên đang nô đùa. Anh đã rung động trước nàng tiên nữ trẻ nhất tên là Chức Nữ - con gái út của Ngọc Hoàng.
Chàng Ngưu Lang sau đó đã giấu xiêm y của nàng Chức Nữ để giữ nàng ở lại trần gian. Tới giờ phải bay về trời, những người chị của nàng Chức Nữ đành bay về hết để lại nàng tìm xiêm y. Chàng Ngưu Lang thật thà đã mang xiêm y ra trả lại Chức Nữ và thổ lộ tấm chân tình của mình.
Cảm nhận được sự thật thà của chàng trai chăn trâu, nàng Chức Nữ đồng ý. Cả hai sống hạnh phúc bên nhau. Về phía Ngọc Hoàng, khi phát hiện con gái út mất tích, Ngài đã sai binh lính xuống trần bắt con về trời. Ngưu Lang nhớ thương vợ nên mang theo 2 con đuổi theo nàng. Vương Mẫu nhìn thấy liền vạch ra ranh giới giữa hai cõi trần và cõi tiên - đó là sông Ngân Hà.
Chè đậu đỏ được xem là may mắn, bình an (Ảnh minh họa)
Là người trần, Ngưu Lang và hai con chỉ có thể đứng ở bờ bên này chờ Chức Nữ quay về. Cảm động trước tấm chân tình này, Vương Mẫu đã cho phép Ngưu Lang và Chức Nữ được gặp nhau mỗi năm một lần vào ngày Thất tịch (mùng 7/7 âm lịch) trên chiếc cầu Ô Thước do đàn quạ trời tạo nên.
Ngày hội ngộ ngắn ngủi để rồi khi tiễn biệt và phải rời xa nhau, cả hai đều khóc và nước mắt của họ đã rơi xuống trần gian hóa thành cơn mưa và được đặt tên là mưa ngâu.
Theo TS Trần Long, vào ngày này trời thường mưa, cơn mưa không to nhưng kéo dài, người ta gọi là mưa ngâu. Từ những câu chuyện tương truyền, nhiều người xem mưa ngâu này là nước mắt của Ngưu Lang và Chức Nữ khi hội ngộ. Người ta tin rằng hai người yêu nhau nếu cùng ngắm sao Ngưu Lang - Chức Nữ trong đêm mùng 7/7 sẽ mãi mãi bên nhau.
Vì sao lại ăn chè đậu đỏ vào ngày Thất tịch?
Vào ngày này, ngoài việc trời thường có mưa ngâu, dân gian còn lưu truyền thói quen ăn chè đậu đỏ. Nhiều quốc gia quan niệm, đậu đỏ là loại thực phẩm mang lại nhiều may mắn bởi màu đỏ tượng trưng cho sự tốt lành, vui vẻ, may mắn và hạnh phúc.
Ngoài ra, theo truyền thuyết, nếu người đang độc thân ăn đậu đỏ vào ngày lễ Thất tịch sẽ nhanh chóng tìm được ý trung nhân. Ngược lại, những người đã có đôi ăn đậu đỏ vào ngày này, tình yêu sẽ bền chặt, bên nhau cả đời.
Thế nên, vào ngày này, món chè đậu đỏ đặc biệt được người đang cô đơn, độc thân, thậm chí cả những cặp tình nhân lựa chọn làm món ăn ưa thích.
Với sự phát triển của xã hội, ngày nay nhiều bạn trẻ không còn quá tin vào truyền thuyết ăn chè đậu đỏ vào ngày lễ Thất tịch sẽ giúp “thoát ế”. Tuy nhiên, giới trẻ vẫn hưởng ứng thói quen ăn chè đậu đỏ vào ngày này như một cách lưu truyền nét đẹp văn hóa.
* Thông tin chỉ mang tính tham khảo
H.Anh (T/h theo Gia đình Việt Nam, Thanh Niên)
