Cụ thể kết quả thanh tra cho thấy, xuất hiện tình trạng chỉ định thầu cùng lúc nhiều gói thầu có giá trị lớn cho một số nhà thầu như: Doanh nghiệp Xây dựng Xuân Trường, Tập đoàn Xuân Thành, Cty Cổ phần tập đoàn Đầu tư xây dựng DĐK…
Việc chỉ định thầu bất thường nói trên theo TTCP đã dẫn đến hậu quả nhà thầu bị quá tải, không đủ năng lực thi công, năng lực tài chính, không đáp ứng yêu cầu về mặt tiến độ của gói thầu, dự án kéo dài, hiệu quả kinh tế thấp, gây bức xúc về xã hội ở địa phương, đặc biệt là các dự án giao thông.
Ảnh minh họa
Một số vi phạm khác trong việc tổ chức thẩm định các dự án cũng được TTCP chỉ ra như: Nhiều gói thầu, dự án không thuộc trường hợp được áp dụng chỉ định thầu, cần được tổ chức đấu thầu rộng rãi hoặc áp dụng các hình thức lựa chọn khác theo quy định của Luật Đấu thầu nhưng một số Bộ, ngành, địa phương vẫn đề nghị Thủ tướng Chỉnh phủ cho áp dụng hình thức chỉ định thầu, không phù hợp với mục tiêu của công tác đấu thầu.
Một số dự án chưa có quyết định đầu tư, chưa được bố trí vốn, thiết kế kỹ thuật và dự toán được duyệt, các cam kết về vốn về tiến độ không khả thi nhưng quá trình thẩm định không được Bộ KH& ĐT phân tích làm rõ, kiến nghị cụ thể để báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Điển hình như một số dự án giao thông cấp bách xử lý ùn tắc giao thông, dự án phục vụ 1.000 năm Thăng Long…
Ngoài ra, các Bộ, ngành, địa phương chưa thực hiện đúng cam kết bố trí vốn khi trình văn bản xin phép chỉ định thầu. Một số dự án đầu tư còn vượt quá khả năng thực tế, không tập trung đủ nguồn lực của Trung ương cũng như địa phương nên dẫn đến không có khả năng thực hiện dự án hoặc dự án bị kéo dài quá lâu và lấy lý do đó làm nguyên nhân xin áp dụng chỉ định thầu và yêu cầu nhà thầu ứng vốn thi công sai quy định của Luật Đấu thầu.
Theo TTCP, nguyên nhân những vi phạm kể trên trên liên quan đến nhiều Bộ, ngành, địa phương trong đó có trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ KH&ĐT, trách nhiệm của cục trưởng Cục quản lý Đấu thầu, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị trực thuộc Bộ chưa thực hiện tốt nhiệm vụ tham mưu cho Bộ trưởng trong công tác quản lý nhà nước về đấu thầu theo thẩm quyền…
Qua kiểm tra, TTCP đã kiến nghị các biện pháp xử lý nhằm rà soát, kiểm tra lại để Báo cáo Chính phủ các gói thầu có dấu hiệu không minh bạch trong việc chỉ định thầu, tạm ứng sau quy định, bất hợp lý gây thiệt hại cho ngân sách…
Thanh Đình
