Ngoại trưởng Pompeo không ngại ngần chỉ trích giới lãnh đạo cấp cao của Iran.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tiếp tục góp thêm “lửa” trong cuộc khẩu chiến Mỹ-Iran khi gọi các nhà lãnh đạo của quốc gia Hồi giáo là "những kẻ đạo đức giả thánh thiện", chỉ trích rằng họ chỉ biết “làm giàu” cho túi tiền hơn là quan tâm giúp đỡ cho người dân của mình.
Tuyên bố của ông Pompeo hôm 22/7 được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Iran Hassan Rouhani có những lời lẽ đe dọa lẫn nhau trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa hai nước.
"Mức độ tham nhũng và giàu có của nhóm lãnh đạo Iran cho thấy nước này đang được điều hành bởi một mô hình tương tự như mafia hơn là một chính phủ", ông Pompeo nói với một đám đông người Mỹ gốc Iran trong một bài phát biểu tại một cuộc hội đàm ở nước này.
Nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ thậm chí còn tuyên bố rằng lãnh đạo tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei có một “quỹ đen trị giá 95 tỷ USD”, đồng thời nhấn mạnh "nước Mỹ dưới thời Tổng thống Trump sẽ không giữ im lặng” trước sự hoành hành của quốc gia Hồi giáo.
Trước bài phát biểu của ông Pompeo, Tổng thống Iran Hasan Rouhani cảnh báo ông Trump không nên leo thang căng thẳng với Iran, nói rằng một cuộc đối đầu với Iran sẽ là "nguồn gốc của mọi cuộc chiến tranh".
"Đừng chơi với đuôi sư tử, nếu không ông sẽ phải hối hận", ông Rouhani nói trong một bài phát biểu trên truyền hình ở Thủ đô Tehran của Iran.
Ngay lập tức, Tổng thống Trump đã đăng tải một bài viết đáp trả trên trang Twitter cá nhân:
"Tổng thống Iran Rouhani đừng bao giờ đe dọa nước Mỹ một lần nữa, nếu không ông sẽ phải gánh chịu những hậu quả mà Iran chưa từng trải qua trong lịch sử. Chúng tôi không còn là một đất nước khoan dung với những lời lẽ đe dọa bạo lực và chết chóc ngông cuồng của ông. Hãy coi chừng!", Tổng thống Mỹ Donald Trump viết trên Twitter ngày 22/7.
Ngoại trưởng Pompeo và cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton đã thường xuyên dùng những tuyên bố mang tính đối đầu với Iran kể từ khi chính quyền Trump rút khỏi thỏa thuận hạt nhân.
Trong khi đó Tổng thống Rouhani đã ám chỉ hồi đầu tháng này rằng Iran có thể phong tỏa xuất khẩu dầu trong khu vực nếu chính hoạt động xuất khẩu của họ bị cấm.
Chiêu bài của Mỹ
Trong bài phát biểu hôm Chủ nhật, ông Pompeo nói rằng, mặc dù cuối cùng người dân Iran sẽ tự quyết định hướng đi của đất nước, nhưng nước Mỹ sẽ luôn bên cạnh hỗ trợ…".
Trong khi một số người Mỹ gốc Iran nói Washington nên quay trở lại ủng hộ các nhóm chống Chính phủ ở Iran, những người khác lại cho rằng một chiến thuật nặng nề có thể sẽ phản tác dụng và kêu gọi một cách tiếp cận ít đối đầu hơn.
Trita Parsi, người sáng lập và Chủ tịch của nhóm vận động hành lang, Hội đồng người Mỹ gốc Iran Quốc gia, cho biết những lời tuyên bố của ông Pompeo có thể gây ra những bất bình, làm mất ổn định Iran và đặt Tehran và Washington vào một tình huống xô xát.
Tổng thống Trump cảnh báo Iran "đừng bao giờ đe dọa nước Mỹ.
Trong khi đó, có ý kiến nói ông Pompeo đang muốn mạnh tay hơn với Tehran.
"Pompeo đang cố gắng gây áp lực để buộc Iran phải tiến hành đàm phán cho một thỏa thuận", Roozbeh Farahanipour, một nhân vật chống đối chính quyền Iran đang sống lưu vong tại Mỹ, nói với Al Jazeera. "Mỹ không quan tâm đến sự thay đổi chế độ và không thực sự quan tâm đến việc cải thiện nhân quyền cho người Iran", ông nói thêm.
"Quyết định thay đổi chế độ là một quyết định nên đến từ người dân Iran và họ sẽ quyết định làm điều này, cho dù có sớm hay muộn."
Trong lời giải thích của mình, Ngoại trưởng Pompeo và các đồng nghiệp nói họ không tìm kiếm sự thay đổi chế độ mà chỉ muốn thay đổi hành vi của Tehran.
Phát biểu trong một cuộc gọi hội nghị gần đây với các nhà báo, một quan chức cấp cao của bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Mỹ muốn ngăn chặn Tehran phát triển vũ khí hạt nhân và hỗ trợ khủng bố.
"Chiến lược này không phải chỉ dùng toàn vũ lực", quan chức giấu tên này cho biết. "Chúng tôi đã trình bày một tầm nhìn rất tích cực cho tương lai của quan hệ Mỹ-Iran... đó là một sự lựa chọn mà chính quyền bọn họ phải thực hiện", ông nói thêm.
"Chúng tôi đã đặt trên bàn đàm phán về một mối quan hệ hiệp ước với Mỹ nếu Iran quyết định thay đổi hành vi của mình và bắt đầu hành xử như một quốc gia bình thường".
Người Mỹ gốc Iran nói gì?
Người Mỹ gốc Iran thường thể hiện nhiều quan điểm trái ngược về chính sách của Mỹ đối với Iran.
Theo một cuộc khảo sát ý kiến của nhóm nghiên cứu PAAIA gần đây, khoảng 55% người Mỹ gốc Iran ủng hộ một chính phủ dân chủ thế tục và 11% muốn sự trở lại của một vị vua lập hiến.
Có tới 55% người Mỹ gốc Iran muốn Washington làm việc để thúc đẩy dân chủ và các quyền dân sự ở Iran, tuy nhiên họ lại có bất đồng về cách thức mà nước Mỹ nên làm để đạt mục tiêu này.
Ngoại giao văn hóa và quyền lực mềm là lựa chọn tương đối phổ biến (với 37%), trong khi các biện pháp khắc nghiệt hơn lại ít được ủng hộ.
8% số người được hỏi muốn thấy các biện pháp trừng phạt mạnh mẽ hơn đối với Iran, trong khi 7% muốn Mỹ tăng cường hỗ trợ cho các đồng minh khu vực như Israel và Saudi Arabia.
Washington từ lâu đã gọi Iran là "nhà nước tài trợ khủng bố" hàng đầu thế giới bởi ủng hộ các nhóm vũ trang như Hezbollah của Lebanon. Về phía mình, các nhà lãnh đạo Iran đã bác bỏ những tuyên bố của Mỹ về phát triển vũ khí hạt nhân và hỗ trợ khủng bố.
