Liên quan đến nghi vấn cục Đường thủy, bộ Giao thông Vận tải (GTVT) lập “quỹ đen”, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình đã yêu cầu bộ GTVT chỉ đạo thanh tra Bộ này chuyển kết quả xác minh về tiêu cực, tham nhũng đến cơ quan Cảnh sát điều tra - bộ Công an để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật. Mới đây, Công an tỉnh Hậu Giang cũng đã bắt giam 4 cán bộ chi cục Văn thư - Lưu trữ và trung tâm Lưu trữ lịch sử thuộc sở Nội vụ tỉnh này lập “quỹ đen” để đi du lịch, biếu xén, chi tiêu cá nhân hơn 4,9 tỷ đồng.
Theo quy định hiện hành, bất cứ hành vi lập “quỹ đen”, thu tiền mà không vào sổ sách thu - chi kế toán nếu xác định có vi phạm thì trong mọi trường hợp đều phải thu hồi sung công quỹ số tiền thu bất chính và truy cứu trách nhiệm hình sự các tập thể, cá nhân liên quan. Các hành vi này có dấu hiệu tội phạm được quy định tại Bộ luật Hình sự năm 2015 về tội nhận hối lộ (Điều 354) hoặc tội Vi phạm quy định của Nhà nước về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 221).
Tình trạng lập “quỹ đen” trong các cơ quan Nhà nước đã có từ lâu nhưng không phổ biến, nghiêm trọng và số tiền thu lợi bất chính lớn như một số nghi vấn dấy lên thời gian gần đây. Trước đây, việc lập “quỹ đen” chủ yếu là do cán bộ, nhân viên góp, trích lại từ tiền thưởng hoặc từ tăng gia để đi chơi, liên hoan hoặc có việc hiếu hỷ...
Tuy nhiên, thời gian gần đây “quỹ đen” bị biến tướng theo đúng nghĩa đen của nó! Đó là lập “quỹ đen” để thực hiện hành vi “đen tối”, không đàng hoàng, không lành mạnh, thiếu minh bạch! Việc lập “quỹ đen” chủ yếu nhằm gom tiền hối lộ, thu lợi bất chính từ các tổ chức, cá nhân rồi chia chác, biếu xén, đút lót cấp trên... Nếu công khai, minh bạch lắm thì cũng để chi cho việc tổ chức tiệc tùng, tiếp khách, hội nghị, hội thảo, du lịch... không đúng quy định.
Một số cơ quan, đơn vị hợp thức hóa hành vi nhận hối lộ, tiêu cực bằng cách lập “quỹ đen”, “quỹ cơ quan. Theo đó, các cơ quan này cử ra một vài người trực tiếp thu tiền “lại quả”, “hoa hồng”, hối lộ và quản lý số tiền bất chính thu được. Sau đó, định kỳ chia nhau số tiền thu lợi bất chính.
Có thể nói, đây là hành vi nhận hối lộ, tham nhũng tập thể, phạm tội có tổ chức, chặt chẽ, tinh vi, có hệ thống nên rất nguy hiểm cho xã hội. Bởi vì, hành vi nhận hối lộ tập thể thông qua lập “quỹ đen” rất khó phát hiện, vì ai cũng có phần, đều “dính chàm” nên ít khi tố giác, phanh phui lẫn nhau.
Vì vậy, cần phải có biện pháp ngăn chặn, xử lý nghiêm những tập thể, cá nhân liên quan, nhất là người chủ mưu, đứng đầu. Điều này không những kịp thời, chấn chỉnh tình trạng lập “quỹ đen” để che giấu, tiến hành hoạt động tham nhũng, hối lộ, tiêu cực trong một số cơ quan Nhà nước mà còn phòng ngừa, răn đe các trường hợp sai phạm tương tự về sau.
Vĩnh Linh
Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả.
