"Tuần trăng mật" giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Macron đã sắp kết thúc?
Tổng thống Donald Trump đã đưa ra một tuyên bố chỉ trích chưa từng có nhằm vào Tổng thống Pháp Emmanuel Macron – điều như báo hiệu cho sự kết thúc của quãng thời gian ngập tràn “tình thân ái” giữa hai nhà lãnh đạo, theo The Week.
Sự việc bắt đầu vào ngày 11/11 khi Tổng thống Pháp tuyên bố châu Âu cần xây dựng một “lực lượng quân đội châu Âu thực sự” để bảo vệ chính mình khỏi Nga, Trung Quốc và “thậm chí là cả Mỹ”.
Ngay lập tức sau khi hạ cánh ở Paris để chuẩn bị tham dự buổi lễ kỷ niệm Ngày đình chiến, ông Trump đã có bài đăng trên Twitter phản bác: "Tổng thống Macron của Pháp vừa gợi ý rằng châu Âu nên xây dựng quân đội riêng của mình để tự bảo vệ mình khỏi Mỹ, Trung Quốc và Nga. Rất xúc phạm, nhưng có lẽ châu Âu trước hết nên trả tiền cho NATO một cách công bằng, vì Mỹ đã ủng hộ quá nhiều!".
Tổng thống Macron ngay lập tức giải thích rằng, “quân đội châu Âu” theo ý ông là để lục địa tự bảo vệ mình tốt hơn "mà không chỉ phụ thuộc vào Mỹ". Nhưng nhà lãnh đạo Mỹ dường như cảm thấy không thuyết phục và tiếp tục đưa ra một lời chỉ trích giận dữ khác vào ngày 14/11.
“Emmanuel Macron đề xuất xây dựng đội quân riêng để bảo vệ châu Âu chống Mỹ, Trung Quốc và Nga”, ông Trump viết. “Nhưng ngay cả trong Thế chiến I và II họ còn chẳng thể làm gì trước nước Đức. Thậm chí, Thủ đô Paris còn suýt phải học tiếng Đức trước khi người Mỹ đến cứu họ. Trả tiền cho NATO hay là không!”.
Bên cạnh đó, Tổng thống Mỹ cũng tiếp tục công kích người đồng cấp Macron thông qua chính sách áp thuế quan đối với rượu vang của Mỹ và thậm chí là chê bai chỉ số tín nhiệm thấp của ông.
Bất chấp những nỗ lực của Điện Elysee trong việc xoa dịu nỗi tức giận của nhà lãnh đạo đồng minh, tờ The Times tin rằng những dòng tweet của ông Trump đã “đánh dấu sự kết thúc đối với công cuộc làm thân với Tổng thống Mỹ suốt 18 tháng qua của ông Macron”.
Tuần trăng mật
Kể từ sau cuộc bầu cử Pháp tháng 5/2017 với chiến thắng giòn giã cho Tổng thống Macron, cả hai nhà lãnh đạo Mỹ-Pháp đã dành cho nhau những tình cảm nồng ấm nhất. Đỉnh điểm nhất trong giai đoạn “tuần trăng mật” này là việc ông Trump "bay tới Paris dự ngày kỷ niệm Quốc khánh Pháp”, tờ Washington Post mô tả.
Giống như cây bút Jonathan Swan của Axios từng nhận xét, Tổng thống Trump định nghĩa rằng quan hệ quốc tế là lĩnh vực tập trung vào hoạt động tương tác giữa các cá nhân - và với Macron – nhà lãnh đạo trẻ tuổi này được coi là một “bậc thầy” trong việc “quyến rũ” ông chủ Nhà Trắng.
Sau hàng loạt những lời ca ngợi có cánh, Tổng thống Macron gần như nhận được hoàn toàn sự tin tưởng từ ông Trump.
Sự chia rẽ của NATO sẽ là điều mà Nga cảm thấy là tin vui.
“Pháp là đồng minh đầu tiên và lâu đời nhất nước Mỹ. Rất nhiều người không biết điều đó”, ông Trump nói trong một cuộc họp báo chung tại Paris vào tháng 7/2017. “Đã lâu lắm rồi nhưng chúng tô vẫn ở bên nhau. Và tôi nghĩ cả hai sẽ còn bên nhau rất lâu nữa. Mối quan hệ chúng tôi rất tốt”.
Căng thẳng nổi lên
Giai đoạn thân thiết giữa hai nhà lãnh đạo Pháp-Mỹ đã không kéo dài được lâu. Tổng thống Macron cuối cùng cũng đã cho thấy sự khó chịu của mình trong chuyến thăm tới Washington vào tháng 4.
Trong một cuộc họp báo, Tổng thống Pháp đã đưa ra một đánh giá thẳng thừng về cách tiếp cận "Nước Mỹ trên hết" của chính quyền Trump, nói rằng: "Nó có thể hoạt động trong ngắn hạn, nhưng sẽ rất khó chịu trong trung và dài hạn".
Đó là khi “sự chia rẽ giữa chủ nghĩa dân tộc của Trump và chủ nghĩa đa phương của Macron bắt đầu được biểu hiện trong một chính sách cụ thể”, tờ Axios nhận định.
Sau sự rút lui đơn phương của chính quyền Trump với thỏa thuận hạt nhân Iran, Tổng thống Macron đã không ngần ngại nói lên sự không hài lòng của mình trong cuộc họp Hội đồng Bảo an LHQ vào tháng 9, cho rằng cách tiếp cận của Mỹ đối với Iran là không phù hợp.
Bắt đầu của một kết thúc?
"Chúng tôi đã trở thành những người bạn rất tốt", Tổng thống Trump nói với các phóng viên ở Paris hôm thứ Bảy. Nhưng “vào cuối tuần vừa qua, người ta lại nhìn thấy một Trump rất cô độc”, tờ Time viết.
Vào ngày Chủ nhật, Tổng thống Macron "đã đưa ra một lời chỉ trích sắc bén nhất dành cho Trump, mặc dù không nhắc đến tên của ông ấy", tạp chí cho biết thêm.
“Chủ nghĩa dân tộc là một sự phản bội lòng yêu nước”, nhà lãnh đạo Pháp nói với các nhà lãnh đạo thế giới có mặt tại sự kiện đánh dấu kỷ niệm 100 năm ngày kết thúc Chiến tranh thế giới thứ nhất.
Tổng thống Macron cũng nói với các phóng viên rằng ông muốn Pháp ít dựa dẫm vào các công ty của Mỹ hơn trong việc bảo vệ, và "có lẽ đó là điều này đã được ông Trump thấu hiểu", theo Vanity Fair.
Trong một cuộc phỏng vấn với CNN, nhà lãnh đạo Pháp nói: “Điều tôi không muốn thấy là các nước châu Âu tăng ngân sách quốc phòng để mua vũ khí và những thứ khác từ người Mỹ”.
"Tôi nghĩ chúng ta tăng ngân sách để xây dựng quyền tự chủ của mình và trở thành một quyền lực có chủ quyền thực sự", ông nhấn mạnh.
Đánh giá về đề xuất đang đẩy mạnh sự rạn nứt chưa từng có giữa các đồng minh NATO - Nile Gardiner, cựu trợ lý của Thủ tướng Anh Maggie Thatcher và hiện là chuyên gia về các vấn đề xuyên Đại Tây Dương tại Quỹ Di sản ở Washington cho rằng, điều này sẽ chỉ có lợi cho người Nga.
"Đội quân châu Âu đang là chủ đề chia rẽ liên minh xuyên Đại Tây Dương, tạo ra một cơ cấu quân sự làm suy yếu NATO, và thực tế là một giấc mơ đối với Điện Kremlin", ông nói.
Trên thực tế, ý tưởng về việc thành quân đội châu Âu đã được nhắc đến trong nhiều năm nhưng không có một kế hoạch cụ thể nào để thực hiện.
Gardiner nói rằng bằng cách làm sống lại ý tưởng này, cả Tổng thống Macron và Thủ tướng Angela Merkel “đều tiến tới mục tiêu làm suy yếu đáng kể liên minh xuyên Đại Tây Dương như Nga mong muốn. Đó sẽ là bản nhạc mà Tổng thống Vladimir Putin sẽ rất thích nghe”.
