Tổng thống Trump đang cố gắng giúp Thổ Nhĩ Kỳ tránh lệnh trừng phạt vì S-400.
Thổ Nhĩ Kỳ kéo dài thời gian đến bao giờ?
Cho đến thời điểm hiện tại, Thổ Nhĩ Kỳ đã cố gắng xoay xở nhằm tránh các lệnh trừng phạt từ Mỹ, liên quan đến những tranh cãi về thương vụ S-400.
Chính quyền Tổng thống Donald Trump cho đến nay vẫn chưa đưa ra bất kỳ biện pháp trừng phạt nào đối với Ankara. Tuy nhiên, đó là điều gần như chắc chắn sẽ xảy ra. Vấn đề là ở chỗ, Thổ Nhĩ Kỳ có thể hoãn “giờ hành quyết” trong bao lâu và có thể giảm thiểu thương tổn như thế nào, theo Al-Araby.
Theo luật Đạo luật chống đối thủ của Mỹ thông qua trừng phạt (CAATSA), Tổng thống Mỹ có nghĩa vụ áp dụng các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với bất kỳ quốc gia nào thực hiện "giao dịch quan trọng" trong việc mua thiết bị quân sự của Nga.
Mặc dù vậy, chính quyền Trump được cho là đang tìm cách giảm đi “cơn đau” trừng phạt cho Thổ Nhĩ Kỳ về vụ mua bán S-400.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Lindsey Graham mới đây đã đề nghị Thổ Nhĩ Kỳ có thể tránh phải đối mặt với các lệnh trừng phạt với điều kiện hệ thống phòng không mà họ mua về không nên được kích hoạt.
"Nếu họ không kích hoạt S-400, các biện pháp trừng phạt không cần phải được áp dụng", ông Graham nói. "Hy vọng của tôi là thuyết phục Thổ Nhĩ Kỳ không kích hoạt hệ thống vì nó gây xáo trộn cho mối quan hệ”.
Quan điểm của Thượng nghị sĩ Graham dường như có chung suy nghĩ với Tổng thống Trump, người phản đối việc đưa ra các biện pháp trừng phạt đối với Thổ Nhĩ Kỳ. Ông Trump đã than thở về việc Thổ Nhĩ Kỳ là một thành phần quan trọng trong chương trình F-35, nói rằng trừng phạt không phải là "một tình huống công bằng".
Hiện vẫn chưa rõ liệu Thổ Nhĩ Kỳ có được hoàn lại khoản thanh toán 1 tỷ USD mà họ đã thực hiện cho đơn hàng hơn 100 chiếc F-35 sẽ không được giao hay không.
Mới đây, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu đã phủ nhận rằng đất nước ông đang trên đường ra khỏi chương trình máy bay tàng hình F-35 của Mỹ.
"Loại bỏ chúng tôi khỏi chương trình F-35 sẽ không được thảo luận. Tôi nghĩ chúng tôi sẽ tìm được sự đồng thuận. Nếu không, cả hai nước sẽ thực hiện các bước đi làm tổn thương mối quan hệ của chính mình", ông cảnh báo.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tuyên bố S-400 sẽ không được kích hoạt cho đến tháng 4 năm sau, mang lại cho Ankara một khoảng thời gian đáng kể để đàm phán một số thỏa hiệp với Washington.
Chính quyền Trump có thể sẽ cố gắng ngăn chặn các lệnh trừng phạt nhằm tránh một sự rạn nứt khác trong mối quan hệ ngày càng phức tạp giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, điều này vẫn chưa rõ ràng.
S-400 vừa là nguy cơ, vừa là đòn bẩy
Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố chưa bỏ cuộc trong mục tiêu có được F-35.
Thổ Nhĩ Kỳ gần đây đe dọa sẽ triển khai một chiến dịch quy mô lớn ở phía đông bắc Syria chống lại các chiến binh người Kurd - đồng minh của Mỹ. Washington đã nỗ lực ngăn chặn điều này và cả hai bên đã đạt được thỏa thuận sơ bộ để thiết lập một "vùng an toàn" dọc biên giới.
Có một số dấu hiệu cho thấy Tổng thống Erdogan dường như đang đe dọa hành động quân sự để tìm kiếm những nhượng bộ từ Mỹ trong việc bỏ các lệnh trừng phạt vì mua S-400.
Timur Akhmetov, một nhà phân tích các vấn đề Trung Đông từ Hội đồng các vấn đề quốc tế Nga cho rằng đối với Thổ Nhĩ Kỳ, "vấn đề của S-400 đã được chứng minh là đòn bẩy đàm phán tốt đối với Mỹ”.
"Thổ Nhĩ Kỳ đang suy nghĩ về các lựa chọn chiến lược đến từ tranh cãi S-400 và sử dụng nó trong nỗ lực định hình lại quan hệ với Mỹ", Akhmetov nói với tờ The New Arab.
"Gác những tuyên bố công kích sang một bên, không ai ở Ankara thực sự muốn một mối quan hệ rạn nứt nghiêm trọng. Điều này sẽ đặt Thổ Nhĩ Kỳ vào tình thế rất bấp bênh, đặc biệt là trong bối cảnh bất ổn đang diễn ra xung quanh biên giới nước này ở Trung Đông", ông nói thêm.
Akhmetov cũng tin rằng Thổ Nhĩ Kỳ có thể sử dụng chính S-400 như một đòn bẩy chống lại lập trường của Mỹ trong mối quan hệ song phương và những vấn đề hợp tác trong khu vực, nổi bật là tình hình ở miền Bắc Syria.
"Với khoảng thời gian từ triển khai S-400 mất từ 10-15 phút, Ankara có thể sử dụng nó để gây áp lực buộc Washington phải thỏa hiệp hơn nữa hoặc ít nhất là đối thoại chân thành hơn với các vấn đề làm phiền Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ", ông nói.
Mặc dù vậy, giới chức ở Washington cũng tin rằng, Thổ Nhĩ Kỳ đối với S-400 cũng nên thực hiện một hành động thiện chí.
Cụ thể, người Mỹ cho rằng, Ankara nên cất S-400 vào kho, tạm thời không quan tâm đến hệ thống này trong một thời gian, và sau đó hy vọng toàn bộ những bong bóng tranh cãi này sẽ xì hơi trước khi nó gây thiệt hại đến mức không thể khắc phục được cho quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ - Mỹ.
