Kể từ khi xuất hiện, Omicron đã sinh ra 4 biến thể dòng phụ gồm BA.1, BA.2, BA.1.1.529 và BA.3. Tất cả chúng đều có sự tương đồng về mặt di truyền, nhưng mỗi loại đều có các đột biến có thể thay đổi cách chúng hoạt động.
Phiên bản BA.1 của biến thể Omicron dễ theo dõi hơn các biến thể trước đó vì nó bị thiếu một trong 3 gen mục tiêu được sử dụng trong xét nghiệm PCR thông thường. Tuy nhiên, BA.2, hay còn được gọi là Omicron “tàng hình”, không giống BA.1. Vì vậy, nó khó bị phát hiện hơn và các nhà khoa học phải theo dõi như cách họ theo dõi các chủng trước đó, dựa vào số lượng gen virus được gửi lên các cơ sở dữ liệu về bệnh truyền nhiễm. Ngoài việc khó phát hiện hơn BA.1, BA.2 được cho có thể dễ lây lan hơn chủng "họ hàng".
Theo báo cáo mới đây của Tp. Hà Nội, biến thể Omicron đã ghi nhận ở 20/30 quận, huyện; biến thể phụ BA.2 chiếm tới 87% tổng số các mẫu phát hiện biến thể Omicron.
Tại cuộc họp Ban chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch Covid-19 sáng 5/3, Bộ Y tế cho hay, số ca mắc Covid-19 liên tục tăng nhanh, biến thể Omicron có xu hướng gia tăng lây nhiễm nhanh và đang dần thay thế chủng Delta.
"Biến thể phụ BA.2 có khả năng lây lan nhanh hơn 1,5 lần biến thể gốc BA.1 và có khả năng tránh tác động miễn dịch của các loại vắc-xin hiện tại hơn biến thể gốc BA.1 khoảng 30%", lãnh đạo Bộ Y tế cho biết.
Các chuyên gia còn nhiều điều chưa biết về đặc tính của biến chủng Omicron "tàng hình".
Nhìn chung, ở hầu hết các nước, BA.2 lan rộng đáng kể nhưng chưa tạo ra sự khác biệt rõ rệt về độ nghiêm trọng. Các chuyên gia còn nhiều điều chưa biết về đặc tính biến chủng phụ này, chẳng hạn như khả năng kháng vắc-xin.
Một nghiên cứu do các nhà khoa học Nhật Bản thực hiện đăng tải trên nền tảng bioRxiv cho thấy, BA.2 có nguy cơ vượt qua hàng rào miễn dịch sinh ra bởi việc tiêm chủng vắc-xin Covid-19. BA.2 cũng có dấu hiệu kháng một số phương pháp điều trị, bao gồm sotrovimab - kháng thể đơn dòng hiện đang được sử dụng chống lại Omicron.
Khi các nhà nghiên cứu cho chuột nhiễm BA.2 và BA.1, những con bị nhiễm BA.2 ốm nặng hơn và có chức năng phổi kém hơn. Trong các mẫu mô, phổi của chuột nhiễm BA.2 bị tổn thương nhiều hơn phổi của chuột bị nhiễm BA.1.
Các báo cáo gần đây còn cho thấy BA.2 có thể biểu hiện các triệu chứng khác với các biến thể ban đầu. Các quan chức y tế đã phát hiện thêm 2 triệu chứng mới, theo báo cáo của Thư viện Y học Quốc gia Mỹ, đó là chóng mặt và mệt mỏi, ngoài các triệu chứng thường gặp của Omicron ban đầu như ho, hắt hơi, đau họng.
Các nhà nghiên cứu nhận định có rất nhiều lý do khiến bạn cảm thấy chóng mặt và mệt mỏi trong ngày. Nhưng nếu tình trạng này gây khó chịu trong nhiều ngày, đặc biệt bạn đang sống ỏ những khu vực có nguy cơ lây nhiễm cao, mọi người nên liên hệ ngay với bác sĩ. Những triệu chứng này có thể xuất hiện trong vòng 2-3 ngày sau khi bị nhiễm virus và tồn tại trong cơ thể lâu hơn.
Trong khi đó, theo ứng dụng nghiên cứu ZOE Covid của Anh, cảm lạnh là triệu chứng được báo cáo nhiều nhất về biến chủng BA.2 của Omicron, đặc biệt là ở những người đã được tiêm phòng. Tại Anh, nơi Omicron tàng hình lan truyền nhanh, F0 nhiễm BA.2 còn gặp phải triệu chứng liên quan đường ruột như buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng, ợ chua, đầy hơi.
"Chúng ta đã biết nCoV di chuyển đến các bộ phận khác nhau trong cơ thể. Có thể Omicron hoặc biến chủng khác đang tấn công đường ruột. Điều này sẽ khiến người bệnh không có biểu hiện triệu chứng ở mũi mà là đường ruột, gây nên các triệu chứng nói trên", GS Tim Spector, thành viên dự án Nghiên cứu triệu chứng ZOE Covid, cho hay.
Minh Hoa (t/h theo Dân Trí, Zing)
