Là một trong những "lão nông" được bình chọn tại Nông dân Việt Nam xuất sắc 2023, ông chủ lò vôi Nguyễn Trương Hải ở Quảng Trị thu hút sự chú ý.
Anh nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2023 kiếm tiền tỷ mỗi năm nhờ sản xuất vôi bột. Ảnh: Báo Dân Việt.
Ông chủ sinh năm 1972 này từng rất khó khăn. Thuở nhỏ vì gia cảnh quá khó khăn, sau khi học xong cấp 3, anh Hải rời quê hương vào tỉnh Gia Lai lái xe thuê. Năng nhặt chặt bị, anh Hải có tiền mua chiếc xe tải đi chở hàng thuê. "Bươn chải với nghề lái xe được 4 năm, cộng trừ chi phí, tôi lãi được cô vợ là Phạm Thị Hoài", anh Hải chia sẻ với Dân Việt.
Suốt thời gian dài bôn ba nhiều vùng miền anh Hải làm đủ nghề. Sau thời gian dài suy đi tính lại, anh Hải nhận ra một điều, nông nghiệp là ngành chiếm tỷ trọng cao. Làng, xã, người thân và chính anh cũng dính liền với nông nghiệp, nông dân. Trong sản xuất nông nghiệp, vôi có vai trò quan trọng, thị trường rộng mở nhưng ở Quảng Trị chưa có nhà máy, công xưởng sản xuất. Nhận thấy cơ hội ngay trước mắt, anh Hải quyết định tập trung nguồn lực mở lò vôi.
Để sản xuất lò vôi, anh Hải dành 2 tháng lặn lội ra các tỉnh Thanh Hoá, Hà Nam học nghề. Đặc biệt, năm 2009, được chính quyền địa phương tạo điều kiện cho thuê 1ha đất, anh Hải dốc toàn bộ vốn liếng dành dụm, vay thêm ngân hàng, đầu tư xây dựng một lò vôi 400 triệu đồng.
Mặc dù đã đi học nghề nhưng khi sản xuất thực tế, anh Hải vẫn không ít lần thất bại. Những năm đầu khởi nghiệp, lò vôi của anh Hải chỉ thủ công, phụ thuộc rất nhiều vào thời tiết. Do muốn phát triển hơn, năm 2013, anh Hải bắt đầu thay đổi công nghệ, xây mới 2 lò vôi với số vốn 3 tỷ đồng. Với hệ thống máy móc hiện đại như máy nghiền vôi, đóng bao, máy khâu, băng chuyền, máy cấp liệu, xúc lật… đã giải phóng sức lao động của công nhân, năng suất, chất lượng vôi tăng lên và đảm bảo môi trường.
"Trời không phụ công", năm 2022 anh Hải đưa ra thị trường các tỉnh miền Trung, nước bạn Lào 4.000 tấn vôi, doanh thu 4 tỷ đồng. Tiếp tục triển khai sản xuất, 6 tháng đầu năm 2023, anh Hải đưa ra thị trường hơn 2.000 tấn vôi, đạt kế hoạch đề ra.
Được biết, sau khi trừ chi phí, mỗi năm anh Nguyễn Trương Hải có lãi khoảng 700 triệu đồng từ sản xuất vôi.
Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2023 không chỉ làm giàu cho bản thân, anh Hải còn tạo việc làm cho 10 công nhân, mức lương 7 triệu đồng/tháng ở lò vôi. Mức lương này có thể tăng lên khi công nhân tăng ca.
Ngoài sản xuất vôi, anh Hải còn trồng thêm 3ha cao su, cho thu nhập khá ổn định, tạo việc làm cho 2 lao động địa phương. Ngoài đời, anh nông dân này dù kiếm tiền tỷ mỗi năm nhưng vẫn chất phác.
Hiểu rõ tác dụng của từng dạng vôi trước khi sử dụng
- Bột đá vôi (CaCO3): được làm ra bằng cách nghiền mịn đá vôi. Loại tác dụng chậm, thường từ 2-6 tháng sau khi bón tùy theo độ mịn của bột đá;
- Vôi nung (CaO): được tạo ra bằng cách nung đá vôi trong lò nung như làm gạch ở nhiệt độ khoảng 900-1.000oC. Loại này có tác dụng mạnh và nhanh nhất nhưng dễ gây bỏng khi gặp nước;
- Vôi tôi (Ca(OH)2): được tạo ra bằng cách tưới lên vôi nung một lượng nước gần bằng trọng lượng của nó, lúc đó vôi tả ra thành bột, sinh nhiệt (khoảng 150oC) và bốc hơi. Dạng vôi này có tác dụng cũng khá nhanh;
- Vôi thạch cao (CaSO4): Đây là dạng vôi đặc biệt có chứa lưu huỳnh, tác dụng nhanh nhưng không nên sử dụng ở đất có phèn.
Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Sở NNPTNN Thừa Thiên-Huế, tác dụng của việc bón vôi trên đất trồng lúa nhiễm phèn, mặn ven phá thể hiện rõ những điểm chính nêu sau:
- Vôi cung cấp dưỡng chất Canxi cho cây trồng: Canxi là dưỡng chất trung lượng nên cây trồng cần nhiều Canxi để làm vững chắc vách tế bào. Do đó, thiếu Canxi cây yếu ớt dễ đổ ngã, dễ bị sâu bệnh tấn công, trái hay bị nứt; khi thiếu trầm trọng đọt lá non biến dạng, quăn queo rồi chết khô. Ngoài ra, Canxi còn giúp cây trồng giải độc, tăng khả năng chống chịu với điều kiện bất lợi của nắng nóng, mặn và phèn. Đối với cây Lúa, nên bón lúc làm đất vụ Hè Thu.
- Vôi ngăn chận sự suy thoái của đất: Ở đất có phèn, đất thâm canh, đất canh tác bón nhiều phân đạm (urê) và kali lâu năm, nhất là điều kiện thời tiết nắng nóng và thời gian chuyển vụ gấp từ Đông Xuân qua Hè Thu làm cho đất suy thoái dần. Khi đất bị suy thoái, năng suất cây trồng giảm dần theo thời gian canh tác, khoáng sét trong đất bị phá hủy, đất mất dần cấu trúc, trở nên rời rạc, mềm nhão khi gặp nước và kết dính đóng váng khi khô, đất trở nên bí chặt kém thông thoáng. Nếu để tình trạng suy thoái kéo dài, bạc màu, sức sản xuất kém, năng suất và chất lượng của cây trồng giảm, lúc đó không thể khôi phục lại sức sống của đất được.
- Vôi khử được tác hại của mặn: Cụ thể, mực nước biển dâng lên do tác động của biến đổi khí hậu, cùng với lượng nước cung cấp không thường xuyên trong vụ Hè Thu làm cho nước biển xâm nhập sâu vào đất liền gây nhiễm mặn nhiều vùng đất ven phá. Đất nhiễm mặn bị mất dần cấu trúc, rời rạc; trong đó cây lúa không hút được nước và dưỡng chất. Để hạn chế tác hại của mặn, những vùng đất mặn có phèn nên bón vôi nung (CaO) để rửa mặn, còn đất mặn không phèn nên bón vôi thạch cao (CaSO4). Bón bằng cách rải đều trên đất ruộng đã được cày xới và ngập nước trước khi bón vôi. Sau khi rải vôi cần bừa hoặc trục cho vôi trộn đều trong đất, ngâm nước từ 1-2 ngày rồi rút bỏ nước.
- Vôi phát huy hiệu lực của chất hữu cơ, phân vô cơ và thuốc diệt cỏ.
Không chỉ dùng cho cây trồng, vôi bột còn sử dụng cho xây dựng.
Trúc Chi (t/h)
