Cuộc khủng hoảng năng lượng của châu Âu đã buộc một số người phải chuyển sang các nguồn sưởi ấm rẻ hơn như củi khi thời tiết trở nên lạnh hơn. Nhưng, khi ngày càng có nhiều người tích trữ và đốt gỗ, giá cả đã tăng vọt, tình trạng thiếu hụt và trộm cắp đã được báo cáo.
Đài truyền hình ERR của Estonia trích dẫn thông tin từ Trung tâm Quản lý Rừng Nhà nước cho biết, khoảng 150 mét khối gỗ tròn trị giá 10.400 euro (10.388 USD) đã bị đánh cắp khỏi các khu rừng tư nhân của Estonia trong 10 tháng qua. Đồng thời, gần 126 mét khối củi trị giá 3.850 euro (3.845 USD) đã bị đánh cắp khỏi các khu rừng của Estonia.
Ông Toomas Haas, Giám đốc Trung tâm Quản lý Rừng Nhà nước của Vùng Tartu, cho biết, số vụ trộm đã tăng lên, bất chấp lực lượng kiểm lâm luôn giám sát chặt chẽ hàng ngày.
Vụ trộm mới nhất được báo cáo tại Tartu diễn ra trong một khu bảo tồn thiên nhiên. Một người đàn ông 43 tuổi và một phụ nữ 35 tuổi bị bắt quả tang đang đốn cây và trộm gỗ. Theo ông Haas, sự gia tăng số lượng các vụ trộm có liên quan đến việc giá năng lượng tăng.
Michal Gzowski, phát ngôn viên của Cơ quan Rừng quốc gia Ba Lan cũng cho biết, sự quan tâm ngày càng tăng đối với củi ở các rừng bởi vì ngày nay đây là loại nhiên liệu rẻ nhất. Củi nhỏ có lẽ là vật liệu sưởi ấm rẻ nhất ở các nước EU. Nạn trộm củi, vốn luôn tồn tại ở một mức độ nào đó, đang gia tăng.
Để ngăn chặn hành vi trộm cắp, sở lâm nghiệp ở bang North Rhine-Westphalia của Đức đang thử nghiệm giấu thiết bị theo dõi GPS trong các khúc gỗ. Không có sự bùng phát đột ngột của các vụ trộm quy mô lớn, nhưng việc tăng giá gần đây đã làm dấy lên lo ngại từ các chủ lô rừng nhỏ, những người có thể phải đối mặt với thiệt hại lớn nếu một chồng gỗ bị tráo. Những người làm rừng ở vùng Hessen lân cận đã sử dụng thiết bị theo dõi GPS từ năm 2013 và nói rằng họ đã có thể giải quyết một số vụ trộm theo cách đó.
Viện Nghiên cứu Pellet của Đức cũng cảnh báo người mua nên cẩn thận với những người bán hàng giả, những người yêu cầu thanh toán trước và sau đó biến mất. Cơ quan thống kê của Đức cho biết, giá củi và viên nén gỗ làm từ mùn cưa có thể được sử dụng trong hệ thống sưởi tại nhà trung tâm đã tăng hơn 85% trong tháng 8 so với một năm trước đó. Giá gỗ viên/tấn đã giảm 2,6% trong tháng 10 nhưng vẫn cao hơn gần 200% so với một năm trước.
Mặc dù vậy, sưởi ấm bằng viên nén vẫn rẻ hơn so với khí đốt tự nhiên đối với những loại được trang bị để đốt chúng. Khí đốt tiêu tốn 20,9 cent cho mỗi kilowatt giờ nhiệt, trong khi viên gỗ có giá 14,88 cent.
Tại Vương quốc Anh, giá củi cũng đang tăng. Nic Snell, Giám đốc điều hành của Certainly Wood, cho biết đã chứng kiến sự gia tăng lớn về nhu cầu khi chi phí năng lượng tăng lên, đây là công ty tự nhận mình là nhà cung cấp củi lớn nhất ở Vương quốc Anh bán khoảng 20.000 tấn gỗ mỗi năm.
Snell ước tính rằng gỗ cứng sấy khô của công ty này đắt hơn năm ngoái từ 15% đến 20% và “có thể đắt hơn khi thời tiết lạnh hơn”. Nhu cầu về củi có nguồn gốc trong nước đã được thúc đẩy bởi gỗ nhập khẩu đắt hơn từ các nước như Latvia và Lithuania. Chi phí vận chuyển, chủ yếu là nhiên liệu, đã đẩy giá nhập khẩu, trước đây rẻ hơn gỗ của Anh nhưng nay đắt hơn.
Ở Đan Mạch, nhu cầu về bếp đốt bằng củi đang tăng lên cùng với củi. Trang web bán hàng của Đan Mạch DBA cho biết, các lượt tìm kiếm viên nén gỗ đã bùng nổ hơn 1.300% trong năm qua. Chính phủ và các nhà bảo vệ môi trường đã cảnh báo những người Đan Mạch có kế hoạch đốt củi phải cân nhắc những rủi ro: lửa có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe, trong khi khói góp phần gây ô nhiễm. Ngoài ra còn có tác động xấu đến môi trường của việc chặt nhiều cây hơn.
Egzona Shala, người đứng đầu một tổ chức môi trường ở Kosovo, nơi giá điện đã tăng vọt, cho biết việc chặt phá cây rừng ở đó đã tăng lên đáng kể. Nhóm đã theo dõi các khu rừng ở các khu vực miền núi và đã phát hiện ra những người chặt cây trái phép vào lúc 5h sáng trong một số trường hợp. Củi sau đó được bán quanh thủ đô. Thường những cây bị chặt là cây non. Các khu rừng đang bị phá rừng bừa bãi mà không có bất kỳ tiêu chí và sự kiểm soát nào.
Sau khi Nga khởi động chiến dịch quân sự ở Ukraina, các quốc gia EU cam kết chấm dứt sự phụ thuộc vào nguồn cung cấp năng lượng của Nga càng nhanh càng tốt. Kết quả là Liên minh Châu Âu rơi vào một cuộc khủng hoảng năng lượng lớn. Giá khí đốt và giá điện đang tăng theo chiều hướng xoắn ốc, trong khi lạm phát trên toàn khu vực đã phá vỡ mức cao kỷ lục.
Trong khi EU đang tính đến việc áp giá trần với khí đốt Nga, một đại diện của Ủy ban Châu Âu cho biết, tại một cuộc hội thảo có sự tham dự của đại diện từ tất cả 27 quốc gia thành viên EU rằng không thể áp đặt giới hạn giá khí đốt mà không gây ảnh hưởng đến các hợp đồng dài hạn và an ninh nguồn cung.
Ý tưởng áp đặt giá trần đối với các nguồn năng lượng của Nga được các nhà lãnh đạo của các nước phương Tây đưa ra tại hội nghị thượng đỉnh G7 hồi tháng 6. EU cấm nhập khẩu dầu Nga bằng đường biển từ ngày 5/12 và các sản phẩm dầu vào tháng 2/2023. Tuy nhiên, các bên vẫn chưa đạt được thỏa thuận áp giá trần khí đốt của Nga.
Trong khi đó, Nga đã nhiều lần cảnh báo sẽ không xuất khẩu năng lượng cho các nước áp dụng giá trần. Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố sẽ không cung cấp bất cứ thứ gì ra nước ngoài nếu điều đó đi ngược lợi ích của Nga. Giám đốc Tập đoàn dầu khí Gazprom của Nga, ông Alexei Miller cũng khẳng định, việc EU đơn phương áp giá trần sẽ vi phạm các điều khoản chính của hợp đồng và dẫn đến việc ngừng cung cấp.
Minh Hoa (t/h theo báo Lao Động, Công Thương)
