Theo ông Lê Thái Bình (Chủ nhiệm câu lạc bộ Thiền Việt, viện Nghiên cứu tiềm năng con người) cho biết: Trong ngày Rằm tháng 7 hay còn gọi là lễ xá tội vong nhân, người Việt làm mâm cơm để tưởng nhớ đến người thân thiết và mâm lễ cúng cho những vong hồn chưa được siêu thoát.
Đối với những gia đình có người mới mất ngoài việc, cần lưu ý chuẩn bị mâm cơm cúng cho người mới mất thì trong mâm cúng thêm 1 bát cơm quả trứng, theo quan niệm dân gian thì để dẫn cho vong hồn trở về với gia đình. Ngoài ra, các gia đình có thể làm một mâm cơm mặn với đủ các món như xôi, gà luộc, canh, cơm, cá kho… và đồ vàng mã theo nhu cầu sinh thời của người đã khuất.
Tham khảo mâm cúng thần linh, gia tiên Rằm tháng 7.
Về việc chuẩn bị mâm cúng thần linh và gia tiên, ông Lê Thái Bình cho biết: "Mâm cúng thần linh (thổ công, thổ địa) và gia tiên thường là mâm cỗ mặn, kèm theo tiền vàng và cả những vật dụng dành cho người cõi âm làm bằng giấy tượng trưng từ những vật truyền thống (giống như đồ thật) như quần áo, giày dép, đến những vật hiện đại như xe cộ, điện thoại... để cho người cõi âm có được một cuộc sống tiện nghi, đầy đủ giống như người dương trần.
Ông Bình chia sẻ thêm về cách chuẩn bị cúng Phật và cúng chúng sinh như sau:
Cúng Phật
Đối với cúng Phật, ông Bình cho biết: “Những gia đình theo đạo Phật thì Rằm tháng 7 là một ngày lễ lớn. Theo giáo lý nhà Phật, lễ cúng không quan trọng ở mâm cao cỗ đầy mà cốt ở lòng thành của mỗi người. Đối với lễ cũng Phật thì sắp một mâm cơm chay hoặc đơn giản hơn là mâm ngũ quả để cúng Phật rồi thụ lộc tại nhà.
Lúc làm lễ cúng nên đọc một khóa kinh Vu Lan để hồi hướng công đức cho những người thân trong quá khứ được siêu sinh và cũng là một cách giúp hiểu hơn về ngày lễ này. Một điều cũng cần đặc biệt chú ý nữa là theo quan niệm từ lâu đời mâm cúng Phật nên làm vào ban ngày”.
Cúng chúng sinh
Theo ông Lê Thái Bính, lễ cúng cô hồn được tổ chức vào buổi chiều tối.
Theo tín ngưỡng dân gian thì ngày Rằm tháng 7 còn gọi là ngày xá tội vong nhân, tức là ngày mà Diêm Vương mở cửa địa ngục cho các vong hồn khi tại thế thất cơ lỡ vận, không nơi nương tựa và chịu nhiều oan trái ở kiếp trước...
Những vong hồn này rất đáng thương vì không được ai thờ cúng, hoặc chết đường chết chợ lang thang vạ vật không tìm được đường về với tổ tiên. Vì vậy, dân gian thường làm một mâm lễ cho các vong hồn này để chúng không quấy nhiễu dương gian.
Ông Bình cho biết thêm: “Trái với mâm cúng Phật và gia tiên. Lễ cúng cô hồn được tổ chức vào buổi chiều tối ngày 14/7 hoặc 15/7. Bởi vì, người ta quan niệm, đây là thời gian những vong linh trên đường trở về địa ngục nên cũng là lúc cúng cô hồn chuẩn nhất. Mọi việc cúng phải được hoàn tất vào ngày 15/7.
Trên mâm cúng chúng sinh lễ vật gồm có:
Muối gạo (1 dĩa sẽ được rắc ra vỉa hè hoặc sân nhà về bốn phương tám hướng sau khi cúng xong)
Cháo trắng nấu loãng (12 chén nhỏ)
Hoa quả (5 loại 5 mầu)
12 cục đường thẻ
Quần áo chúng sinh với nhiều màu sắc (xanh lam, xanh lá mạ, vàng, hồng...)
Các loại bỏng ngô, bánh, kẹo
Tiền vàng (tiền thật các loại mệnh giá và tiền vàng mã)
Nước: 3 chun (hay 3 ly nhỏ ), 3 cây nhang, 2 ngọn nến nhỏ.....
Một lưu ý quan trọng của lễ cúng cô hồn là không cúng xôi, gà, heo. Chỉ cúng cô hồn bằng các món ăn chay, không cúng đồ mặn vì sẽ khơi dậy tham, sân, si.
Món cháo loãng không thể thiếu trong trong lễ cúng cô hồn, bởi vì người ta tin rằng món này dành cho những linh hồn bị đày đọa phải mang một thực quản nhỏ hẹp không thể nuốt được thức ăn thông thường.
Khi rải tiền vàng ra mâm cúng phải để 4 hướng Đông, Tây, Nam, Bắc, mỗi hướng từ 3-5-7 cây hương.
Bày lễ và cúng ngoài trời hoặc trước cửa chính ngôi nhà. Gia chủ có thể đọc các bài văn cúng hoặc khấn nôm theo tâm nguyện và rải lòng thương của mình đối với các cô hồn, mong linh hồn giải thoát khỏi trần thế đau khổ. Kết thúc lễ cô hồn, gạo, muối được vãi ra sân, đường, sau đó là đốt vàng mã”.
Phong Linh
