Dự báo nắng nóng năm nay ở mức nhiều hơn và gay gắt hơn năm 2022
Báo Dân Trí dẫn nguồn Tổng cục Khí tượng thủy văn (Bộ Tài nguyên và Môi trường), các tháng nửa đầu năm 2023, nền nhiệt độ có xu hướng xấp xỉ so với trung bình nhiều năm (TBNN), các tháng nửa cuối năm nhiệt độ có xu hướng cao hơn so với TBNN.
Dự báo, nắng nóng ở mức nhiều hơn và gay gắt hơn năm 2022. Các đợt nắng nóng chủ yếu tập trung từ tháng 4 đến tháng 8 tại khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ.
Ngoài ra, dự báo có khoảng 11-13 cơn bão và áp thấp nhiệt đới năm 2023 trên khu vực Biển Đông. Trong đó có khoảng 5-6 cơn bão và áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng đến đất liền Việt Nam; các tháng đầu mùa sẽ ảnh hưởng đến các tỉnh miền Bắc, từ khoảng tháng 9-11 sẽ ảnh hưởng đến các tỉnh miền Trung.
Về lượng mưa, dự báo, tổng lượng mưa ở mức thấp hơn đến tương đương TBNN. Chưa ghi nhận có dấu hiệu mưa lớn lịch sử, tuy nhiên, mưa lớn cục bộ vẫn xuất hiện nhiều trong các tháng mùa mưa.
Theo Tổng cục Khí tượng thủy văn nhận định, năm chuyển pha ENSO, thời tiết, khí hậu thường có những biến động mạnh nên trên phạm vi toàn quốc cũng như khu vực Biển Đông. Do đó, cần đề phòng bão mạnh, hướng di chuyển phức tạp, mưa lớn cục bộ, các hiện tượng thời tiết nguy hiểm khác trên phạm vi toàn quốc trong các tháng chuyển mùa và trong thời kỳ mùa mưa bão năm 2023.
Nhận định diễn biến thủy văn năm 2023, tại khu vực Bắc Bộ: Từ tháng 2-7/2023, nguồn nước trên các sông suối hệ thống sông Hồng - Thái Bình thiếu hụt từ 20-40%, thiếu hụt nhiều trên lưu vực sông Đà, sông Thao và hạ lưu sông Lô; Riêng hạ lưu sông Hồng - Thái Bình trong tháng 1-2 xấp xỉ TBNN từ 10-20% do các hồ thủy điện cấp nước tăng cường phục vụ đổ ải vụ Đông - Xuân.
Mùa lũ năm 2023 ở Bắc Bộ: Đỉnh lũ trên các sông phổ biến ở mức thấp hơn TBNN, riêng các sông suối nhỏ lớn hơn TBNN.
Còn tại khu vực Trung Bộ, Tây Nguyên: Trong mùa khô năm 2023, lượng dòng chảy trên các sông ở khu vực Trung Bộ, Tây Nguyên phổ biến thiếu hụt từ 20-40% so với TBNN, có sông thiếu hụt trên 50%; riêng một số sông ở Thừa Thiên Huế, Quảng Ngãi ở mức cao hơn TBNN.
Khu vực Nam Bộ, trong mùa khô năm 2023, xâm nhập mặn ở đồng bằng sông Cửu Long ở mức tương đương TBNN (2012-2022) và không gay gắt như mùa khô năm 2019-2020, thấp hơn so với năm 2022;
Các đợt xâm nhập cao nhất ở cửa sông Cửu Long khả năng tập trung trong tháng 2-3/2023; các sông Vàm Cỏ, Cái Lớn vào tháng 3-4/2023;...
Dự báo nắng nóng năm nay ở mức nhiều hơn và gay gắt hơn năm 2022. Ảnh minh họa
Chống hạn hán
Chia sẻ trên báo Sức khỏe & Đời sống, TS Nguyễn Ngọc Huy, chuyên gia về biến đổi khí hậu cho biết, điểm lạ ở các đợt không khí lạnh gần đây là chỉ gây mưa ở phía Đông Bắc và vùng ven biển, ít gây mưa ở phía Tây. Trong khi phía Tây là vùng thượng nguồn bổ sung lượng nước lớn cho các hồ thủy điện, trong đó có hai hồ thủy điện lớn là Sơn La và Hòa Bình. Lượng mưa phía Tây ít đi đồng nghĩa với việc nguồn nước bổ sung cho hồ chứa ít đi.
Đặc biệt ở khu vực Bắc Trung Bộ, mưa chủ yếu ở vùng ven biển nên các hồ chứa ít được bổ sung nước, bao gồm cả hồ thủy điện và hồ thủy lợi. Nếu mực nước các hồ tụt thì sẽ ảnh hưởng đến công suất phát điện và giảm sản lượng điện. Nguy cơ thiếu điện cục bộ ở phía Bắc trong mùa hè tới đây khá cao do sản lượng điện giảm và nhu cầu về điện gia tăng do nắng nóng.
Cũng theo TS Nguyễn Ngọc Huy, dữ liệu cập nhật cho thấy El-Nino sẽ chiếm ưu thế từ tháng 5 năm nay. Khả năng chúng ta phải đối diện với hạn hán và nắng nóng. La-Nina đã chấm dứt. Hiện tại ENSO (giai đoạn trung tính) đang chiếm ưu thế nhưng nó chỉ kéo dài trong khoảng từ nay đến giữa tháng 5. Từ cuối tháng 5 trở đi khả năng cao El-Nino sẽ chiếm ưu thế dẫn đến thời tiết nắng nóng và khô hạn, thậm chí El-Nino có thể kéo dài qua năm 2024.
Ảnh hưởng của El-Nino khiến các con sông cạn dần nước, nước ngầm bị tụt, nắng nóng và gió khô nóng chiếm ưu thế. Nếu La-Nina ảnh hưởng chỉ trong thời gian có mưa lụt thì El-Nino thường ảnh hưởng kéo dài và âm ỉ. Xâm nhập mặn ở Mekong delta và các thành phố ven biển sẽ trở nên trầm trọng. Tây Nguyên cũng sẽ khô hạn và kéo theo nhiều hệ lụy. Thiếu nước cho sinh hoạt, thiếu nước cho thủy điện và cho nông nghiệp, nhu cầu tiêu thụ điện gia tăng.
Trước những thay đổi của thời tiết, TS Nguyễn Ngọc Huy khuyên, ngay từ bây giờ, người dân cần có các kế hoạch tiết kiệm và bảo tồn nguồn nước, chủ động về thời vụ và có các kế hoạch chống hạn từ giờ.
Trúc Chi (t/h)
