Tổng thống Nga Vladimir Putin và lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un tại Vostochny Cosmodrome, Amur, miền Đông Nga. Ảnh: Sputnik/Mikhail Metzel.
Cuộc viếng thăm chưa từng có này được thực hiện khi Triều Tiên tiếp tục nỗ lực đưa vệ tinh do thám vào quỹ đạo, sau khi thất bại hai lần trong năm vừa qua.
Những cam kết hỗ trợ từ Nga được đưa ra sau khi các nhà khoa học Triều Tiên cam đoan sẽ phóng thử lần thứ ba với động cơ đẩy Chollima-1 mới trong tháng 10.
Vì sao Triều Tiên muốn phóng vệ tinh?
Từ năm 1998, Triều Tiên đã phóng sáu vệ tinh, trong đó có hai vệ tinh đã thành công đi vào quỹ đạo.
Năm 2015, một quan chức Triều Tiên cho biết, nước này muốn phát triển hợp tác với Nga về khả năng khai thác vũ trụ “một cách hòa bình”.
Triều Tiên phóng vệ tinh thành công lần cuối vào năm 2016. Các quan sát viên quốc tế cho biết, vệ tinh này có vẻ nằm trong tầm điều khiển, tuy nhiên còn nhiều tranh cãi về việc vệ tinh này đã truyền tải tín hiệu hay không.
Một quan chức khác của Triều Tiên tiết lộ, sau vụ phóng vệ tinh năm 2016, nước này đã có kế hoạch đưa các vệ tinh hiện đại hơn vào quỹ đạo trước năm 2020 và hướng tới “cắm cờ Triều Tiên trên mặt trăng”.
Trong một cuộc họp Đảng vào năm 2021, ông Kim đã đưa ra một loạt yêu cầu trong đó có yêu cầu phát triển vệ tinh trinh sát quân sự.
Động cơ Chollima-1 có vẻ mang thiết kế mới và sẽ sử dụng động cơ nhiên liệu lỏng vòi phun kép được thiết kế cho tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-15 của Bình Nhưỡng, có nguồn gốc từ thiết kế của Liên Xô.
Hàn Quốc đã thu hồi được một số mảnh vỡ của Chollima-1 và cả một số bộ phận vệ tinh.
Seoul cho biết, vệ tinh này không có nhiều giá trị về quân sự, tuy nhiên các nhà phân tích cho biết bất kỳ vệ tinh nào trong vũ trụ cũng có thể mang lại thông tin tình báo tốt cho Triều Tiên về phe địch.
Ông Brian Weeden của Secure World Foundation, một tổ chức an ninh và chính sách về không gian của Mỹ, cho biết: “Theo hiểu biết của chúng tôi, Triều Tiên có khả năng sản xuất vệ tinh rất hạn chế. Không có vệ tinh nào của họ có vẻ có chức năng đáng kể”.
Tính tranh cãi trong vệ tinh của Triều Tiên
Mỹ và các đồng minh đã đánh giá vụ phóng thử vệ tinh của Triều Tiên là vi phạm công ước của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, với nội dung cấm phát triển công nghệ có thể áp dụng cho chương trình tên lửa đạn đạo.
Các công ước của Liên Hợp Quốc (với sự hậu thuẫn của Nga) cũng cấm hợp tác về khoa học và công nghệ với Triều Tiên trong các ngành khoa học và công nghệ hạt nhân, hàng không vũ trụ và kỹ thuật, công nghệ hàng không cũng như các phương pháp và kỹ thuật sản xuất tiên tiến.
Triều Tiên khẳng định, chương trình không gian và các hoạt động quốc phòng là quyền chủ quyền của nước này.
Thời điểm phóng vệ tinh vào vũ trụ năm 2016, Triều Tiên vẫn chưa phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM). Vụ phóng vệ tinh đó bị Mỹ và Hàn Quốc chỉ trích là hành động ngụy trang cho thử nghiệm công nghệ tên lửa có khả năng tấn công lục địa Mỹ.
Kể từ 2016, Triều Tiên phát triển và phóng thử ba loại ICBM và hiện tại tập trung vào việc đưa vệ tinh vào không gian. Chúng sẽ không chỉ giúp mang lại thông tin tình báo cho Triều Tiên mà còn chứng minh rằng Triều Tiên có thể bắt kịp những siêu cường vũ trụ đang xuất hiện trong khu vực.
Bình luận của ông Putin trước khi gặp ông Kim tại Vostochny Cosmodrome có thể cho thấy, Nga sẽ hướng dẫn Triều Tiên cách sản xuất vệ tinh, thay vì sản xuất chúng cho Triều Tiên.
Nga khó có thể phóng vệ tinh thay cho Triều Tiên và nếu làm như vậy, họ sẽ vi phạm công ước của Liên Hợp Quốc.
Nguyễn Quang Minh (theo Reuters)
