Quân đội Nga tấn công nguồn cung cấp ngũ cốc, lực lượng phòng không Ukraine tại Odesa choáng ngợp

Chính phủ Ukraine đã phải chật vật chống cự trước loạt tấn công của quân đội Nga ở thành phố Odesa, miền Nam Ukraine. Lực lượng phòng không của Ukraine đã không thể đối phó với các loại tên lửa mà quân đội Nga đã sử dụng để tàn phá khu vực này trong tuần vừa rồi.

Không quân Ukraine cho biết, họ chỉ có thể đánh chặn 5 trong số 19 tên lửa hành trình của Nga được bắn vào quốc gia này trong đêm thứ Tư, ngày thứ Năm. Tỉ lệ đánh chặn này thấp hơn rõ rệt so với tỉ lệ đánh chặn trong các đợt tấn công hướng vào thủ đô Kyiv trước đây. Các quan chức Ukraine cho biết, nguyên nhân là do sự thiếu thốn các hệ thống phòng thủ tân tiến tại miền Nam nước này.

Người dân Odesa đã phải chống chọi các đợt bắt phá trong 3 đêm liền. Một nhóm báo chí của CNN đã phát hiện tiếng nổ vào 2 giờ sáng ngày thứ Năm. Cuộc bắn phá liên tục kéo dài 90 phút, và tiếng máy bay không người lái vang trên toàn thành phố.

Các lính cứu hỏa vẫn tiếp tục làm việc tại một địa điểm bị bắn phá vào sáng thứ Năm. Một tòa nhà 4 tầng đã cháy rụi thành phế tích.

Khi cuộc bắn phá xảy ra, các quan chức Ukraine hối thúc người dân tìm nơi trú ẩn. Lãnh đạo quản lý quân sự vùng Odesa ông Oleh Kiper trên kênh Telegram đã viết: “Hãy vào hầm trú ẩn và đừng ra khỏi đó trước khi còi báo động ngừng kêu. Hãy cẩn trọng cho chính mình và người thân”.

Quan chức Ukraine cho biết, hệ thống phòng không tại khu vực này không thể bắn hạ các tên lửa Oniks và Kh-22 của Nga vì chúng có vận tốc quá lớn. Phát ngôn viên của Bộ Tư lệnh Không quân thuộc Lực lượng Vũ trang Ukraine, ông Yurii Ihnat cho biết: “Chúng tôi đang bắn hạ tất cả những gì chúng tôi có thể bắn hạ. Tất nhiên, chúng tôi muốn có thể bắn hạ nhiều thứ hơn”.

“Chúng tôi cần các trang thiết bị mới. Chúng tôi cần củng cố các khu vực miền Nam, các thành phố cảng, đặc biệt là với các trang thiết bị chống lại tên lửa đạn đạo. Các hệ thống như Patriot hay SAMP-T có thể giúp bảo vệ các vùng này”.

Chính phủ Ukraine đã nhận được ít nhất 2 hệ thống Patriot trong tháng 4 vừa rồi, một từ chính phủ Mỹ và một từ chính phủ Đức. Mặc dù quân đội Ukraine không tiết lộ vị trí triển khai các hệ thống này nhưng họ đã xác nhận, các hệ thống này được sử dụng nhằm đánh chặn tên lửa hướng vào Kyiv.

Khác với các hệ thống phòng không từ thời Soviet của Ukraine, hệ thống tên lửa đánh chặn Patriot có thể đánh chặn các máy bay, tên lửa hành trình và một số tên lửa đạn đạo ở độ cao lớn và trung bình. Hệ thống này được trang bị radar mạnh mẽ, có thể phát hiện mục tiêu từ xa, giúp đánh chặn các loại vũ khí trên.

Tuy nhiên, khác với các hệ thống phòng không tầm ngắn có khả năng di động của Ukraine, hệ thống Patriot là một hệ thống bất động, khiến chúng không thể được tháo dỡ và triển khai tại khu vực khác một cách nhanh chóng.

Hướng vào cơ sở hạ tầng ngũ cốc

Chính quyền Moscow đã thực hiện các cuộc bắn phá dữ dội vào thành phố Odesa, Mykolaiv và các khu định cư khác tại miền Nam Ukraine trong thứ Hai, sau khi quân đội Ukraine tấn công cầu Crimea. Quốc gia này cũng đã thực hiện thêm các cuộc không kích khác vào tối thứ Ba và thứ Tư.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết, các cuộc bắn phá này là hành động trả đũa cho cuộc tấn công lên cầu Crimea và khẳng định, họ nhắm vào các cơ sở sản xuất phương tiện tấn công không người lái trên biển của Ukraine. Tuy nhiên, chính phủ Ukraine cho biết, Nga đã tấn công các cơ sở hạ tầng dân sự liên quan tới xuất khẩu ngũ cốc.

Chính quyền Moscow hôm thứ Hai tuyên bố sẽ rút khỏi thỏa thuận bảo hộ xuất khẩu các loại ngũ cốc của Ukraine qua khu vực Biển Đen. Tuyên bố này gây nhiều lo ngại về an ninh lương thực toàn cầu, do Ukraine cung cấp tới 10% lượng lúa mì, 15% lượng ngô và 13% lượng lúa mạch trên toàn thế giới.

Quyết định rút lui khỏi thỏa thuận cùng với loạt tấn công của chính phủ Nga đã phải nhận nhiều chỉ trích từ Ukraine và các nước đồng minh. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm thứ Tư đã khẳng định, những cuộc tấn công hướng vào cơ sở hạ tầng ngũ cốc cho thấy “mục tiêu [của Nga] không chỉ là Ukraine và không chỉ là sự sống của người dân Ukraine”.

“Khoảng một triệu tấn lương thực được dự trữ tại các cảng bị tấn công ngày hôm nay. Đây là lượng lương thực đáng lẽ được xuất khẩu tới các quốc gia tại châu Phi và châu Á từ lâu”.

Nhà ngoại giao hàng đầu của Liên minh Châu Âu Josep Borrell trong thứ Năm vừa rồi cho biết, cuộc tấn công của Nga đã phá hủy các kho chứa ngũ cốc quy mô lớn. “Họ không chỉ rút khỏi thỏa thuận khiến Ukraine không thể xuất khẩu ngũ cốc, họ còn phá hủy lượng ngũ cốc đó. Chúng ta rõ ràng có thể thấy rằng quyết định này sẽ dẫn đến một cuộc khủng hoảng lương thực lớn trên toàn thế giới”.

Nguyễn Quang Minh (theo CNN)