Như đã phản ánh trong nội dung bài viết Nghi tranh Bùi Xuân Phái đấu giá là giả: Đơn vị tổ chức nói gì?, bức tranh Phố cổ Hà Nội của danh họa Bùi Xuân Phái được đấu giá 102.000 USD trong buổi gây quỹ từ thiện đã vướng phải nghi án tranh giả. Dù các bên liên quan đều lên tiếng bảo vệ ý kiến của mình là đúng nhưng cho tới thời điểm hiện tại, dư luận vẫn "rối như tơ vò" vì không biết đâu là sự thật.
Nhiều người kì vọng vào một cuộc đấu tranh pháp lý, làm "cho ra ngô ra khoai" vấn đề nhưng một câu hỏi rất lớn khác lại được đặt ra: Chúng ta có thể giải quyết được không? Nhất là khi mới đây, chủ nhân của bức tranh gây tranh cãi, nhà sưu tập Bùi Quốc Chí (con trai nhà sưu tập tranh nổi tiếng Đức Minh – một trong những người thuộc thế hệ sưu tập tranh đầu tiên của Việt Nam) trả lời báo chí rằng,
gia đình ông từng mời họa sĩ Bùi Xuân Phái đến tận nhà vẽ và đây là một trong những báu vật nằm trong bộ sưu tập chỉ để trong nhà, chưa bao giờ triển lãm, nên không nhiều người thưởng thức được bức tranh này. Nhiều người chưa từng thấy nó, ngay cả giới sưu tầm cũng không thạo về nó. Vì thế ông Chí chấp nhận những ý kiến trái chiều, vấn đề bản thân ông đảm bảo đó là bức tranh thật cho người mua.
Bức tranh Phố cổ Hà Nội của danh họa Bùi Xuân Phái đang bị nghi ngờ là tranh giả
Quả là để đánh giá về độ thật - giả của một bức tranh, không thể nhìn qua nét vẽ hay dùng sự cảm nhận được. Mà ngay cả có phân biệt được rõ ràng thì viễn cảnh đi đến tận cùng vấn đề cũng không sáng sủa. Trao đổi với PV báo Người đưa tin, nhà phê bình mỹ thuật Nguyễn Đỗ Bảo, Chủ tịch hội đồng Lý luận - Phê bình mỹ thuật, hội Mỹ thuật Việt Nam cho biết: "Hiện nhiều anh em trong giới cũng đang nghi ngờ đó là bức tranh giả chứ không ai dám khẳng định.
Và dù bên nào cũng đưa ra những cái lý riêng của mình nhưng tôi cho rằng, để làm rõ vấn đề này là rất khó. Tại sao? Hẳn mọi người vẫn nhớ vụ tranh của họa sĩ Thành Chương bị tráo tên. Mọi chuyện đều rõ ràng, kết luận của hội đồng thẩm định tranh cũng được đưa ra. Nhưng kết quả vẫn hòa cả làng đấy thôi. Vả lại tranh của họa sĩ Bùi Xuân Phái bị làm giả rồi bán với giá cao chẳng hiếm. Tôi nghĩ khó mà đi đến chuyện thắng thua trong vấn đề này".
Khi được hỏi về tính thực hư của thông tin bức tranh Phố cổ Hà Nội là giả, nhà phê bình này cho hay: "Hiện tôi mới chỉ nghe anh em thông tin lại, còn bản thân chưa được xem và sờ vào bức tranh đó nên không thể nói chắc. Tuy nhiên dựa vào kinh nghiệm và hiểu biết của tôi, thời đó ông Phái không có nhiều điều kiện để vẽ được nhiều bức tranh phố khổ lớn đến như vậy.
Bởi ông Phái vẽ những bức tranh phố đó vào khoảng các năm 70, đời sống vật chất vô cùng khó khăn nên khổ vẽ thường nhỏ. Tất nhiên muốn đưa ra kết luận chính xác thì chúng ta phải tiến hành đo, đối chiếu, so sánh … Nhưng tôi đặc biệt lưu ý tới vấn đề này, tranh Bùi Xuân Phái hiện nay bị làm giả rất nhiều".
Phạm Thiệu
