Trồng phục hồi san hô thí điểm tại một số khu vực trong vịnh Nha Trang
Ngày 26/7, UBND Tp.Nha Trang cho biết vừa có báo cáo gửi UBND tỉnh Khánh Hòa về kết quả thực hiện các giải pháp xử lý tình trạng suy giảm rạn san hô ở Hòn Mun và vịnh Nha Trang.
Theo đó, Tp.Nha Trang đã chỉ đạo Ban quản lý Vịnh Nha Trang xây dựng kế hoạch thực hiện việc nghiên cứu, điều tra, khảo sát với các sở ngành, địa phương và các viện, trung tâm nghiên cứu để có báo cáo cụ thể, chính xác, đầy đủ về hiện trạng, nguyên nhân của sự suy giảm hệ sinh thái rạn san hô khu vực Hòn Mun và khu vực khác trong vịnh Nha Trang.
Từ 25/6, Ban quản lý Vịnh Nha Trang đã phối hợp với Trung tâm Nhiệt đới Việt Nga tiến hành khảo sát các khu vực Hòn Mun và vịnh Nha Trang. Từ đó, đề xuất các giải pháp bảo tồn phù hợp với mỗi đặc thù khu vực như các khu vực xung quanh Hòn Mun, khu vực san hô tại biển Vĩnh Hòa, khu vực bãi giống, bãi đẻ Bãi Tiên, khảo sát thiết lập khu vực bãi rùa đẻ tại Đầm Già – Hòn Tre.
Sau khi có kết quả khảo sát sơ bộ, Trung tâm Nhiệt đới Việt Nga tiếp tục trồng phục hồi san hô thí điểm tại một số khu vực Hòn Mun và một số điểm trong vịnh Nha Trang. Từ đó, lựa chọn phương pháp tối ưu, tiến tới xây dựng phương án phục hồi trên diện rộng đối với vịnh Nha Trang (ứng dụng đặc điểm sinh sản vô tính của san hô để thực hiện).
Viện nghiên cứu Khoa học và công nghệ khai thác thủy sản Nha Trang – Trường Đại học Nha Trang đã tiến hành khảo sát, phối hợp với Ban quản lý Vịnh Nha Trang trồng phục hồi san hô tại Hòn Mun bằng phương pháp Biorock. Đây là phương pháp kích thích bằng kích thích điện tích tạo điều kiện hình thành các bề mặt phù hợp cho các hợp tử san hô bám vào và phục hồi cá thể mới (ứng dụng đặc điểm sinh sản hữu tính của san hô).
Các rạn san hô dưới đáy biển Hòn Mun, vịnh Nha Trang, bị hư hại, chết trắng.
Bên cạnh đó, thành phố cũng đã chỉ đạo xây dựng cơ chế phối hợp đối với các sở ngành có liên quan trong công tác tuần tra, kiểm soát, ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm hành chính của các tổ chức, cá nhân trên vịnh Nha Trang.
Đồng thời, UBND Tp.Nha Trang đã chỉ đạo xây dựng kế hoạch tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường, cảnh quan vịnh Nha Trang cho người dân, du khách, các doanh nghiệp, tổ chức, các đoàn thể quần chúng.
Trong đó có các hoạt động điển hình như tổ chức thu gom rác; giám sát hoạt động bến cá dân sinh Vĩnh Trường không xả thải trực tiếp xuống nước, đặc biệt là chất thải nhựa; thực hiện “Mô hình quản lý, thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt, rác thải nhựa ở các xã đảo trên địa bàn phường Vĩnh Nguyên”.
Tổ chức họp với doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực lặn trong vịnh Nha Trang về các giải pháp tổ chức hoạt động lặn biển trong thời gian tới, với mục tiêu giảm thiểu tối đa các tác động bất lợi của hoạt động này đối với hệ sinh thái rạn biển. Lấy ý kiến người dân về hoạt động chuyển đổi sinh kế, đánh giá hiện trạng cộng đồng để tiếp tục có các giải pháp sinh kế phù hợp trong tương lai.
Một mô hình nuôi cấy san hô trong vịnh Nha Trang.
Đề xuất lắp camera tăng cường giám sát tại Hòn Mun
Về giải pháp lâu dài, UBND Tp.Nha Trang đề nghị thành lập Ban điều phối cấp tỉnh đối với các hoạt động bảo vệ đa dạng sinh học Khánh Hòa, trong đó có vịnh Nha Trang.
Đồng thời, đội công tác liên ngành xây dựng kế hoạch tuần tra, kiểm soát 24/24h với sự tham gia của Bộ đội Biên phòng, Công an, Chi cục bảo vệ nguồn lợi thủy sản Khánh Hòa… Xây dựng kế hoạch điều tra, khảo sát, đánh giá định kỳ các tác nhân làm suy giảm rạn san hô trên vịnh Nha Trang, làm cơ sở cho công tác quản lý lâu dài, bền vững.
Ngoài ra, UBND Tp.Nha Trang lên phương án lắp phao phân vùng tại khu vực Hòn Mun sau khi có kết quả khảo sát; lắp phao phân vùng, bảng hiệu tại những khu vực được thực hiện trồng phục hồi san hô; lắp camera - năng lượng mặt trời tăng cường giám sát tại khu vực Hòn Mun (kinh phí 259 triệu đồng); thực hiện đề án “Khảo sát, phân vùng chức năng khu bảo tồn biển”…
Sau khi rà soát, đánh giá công tác chuyên môn đối với hoạt động quản lý, bảo tồn các giá trị vịnh Nha Trang trong tình hình hiện tại. Đối chiếu với nhiệm vụ đã thực hiện trong thời gian vừa qua, UBND Tp.Nha Trang đề nghị tỉnh Khánh Hòa cấp hơn 7,3 tỷ đồng cho Ban quản lý Vịnh Nha Trang tạm ứng để hoạt động trong 6 tháng cuối năm và thực hiện các nhiệm vụ cấp thiết trước mắt.
Hoạt động bơi, lặn biển tại đảo Hòn Mun đã tạm dừng từ ngày 27/6.
Trước đó, Ban quản lý Vịnh Nha Trang đã ra quyết định tạm ngừng hoạt động bơi, lặn biển tại khu vực Hòn Mun từ ngày 27/6.
Trong thông báo kết luận của Tỉnh ủy Khánh Hòa ngày 21/6, cho biết nguyên nhân dẫn đến việc suy giảm phần lớn rạn san hô tại khu bảo tồn biển Hòn Mun là một quá trình chịu tác động tích lũy từ nhiều năm, gồm cả nguyên nhân khách quan và chủ quan.
Trong đó, nguyên nhân khách quan dẫn đến việc suy giảm rạn san hô nêu trên là do tác động của biến đổi khí hậu, ảnh hưởng của cơn bão Damrey năm 2017 và cơn bão số 9 năm 2021 (không có hiện tượng axit hóa đại dương).
Nguyên nhân chủ quan là do công tác quản lý nhà nước, sự phối hợp giữa các sở, ngành, địa phương liên quan, hoạt động của Ban quản lý vịnh Nha Trang còn nhiều bất cập, hạn chế, thiếu sót.
Ngoài ra, nhiều hoạt động của con người tác động lên hệ sinh thái biển vịnh Nha Trang nói chung và rạn san hô tại khu bảo tồn biển Hòn Mun nói riêng vẫn chưa được xử lý kịp thời (khai thác thủy sản trái phép, nạo vét, xây dựng các công trình ven biển không đúng quy định, xả thải từ các hoạt động du lịch…).
Vì vậy, Tỉnh ủy Khánh Hòa đã đề nghị Ban cán sự đảng UBND tỉnh, lãnh đạo UBND tỉnh này thực hiện một số giải pháp trước mắt và lâu dài để bảo vệ, phục hồi vịnh Nha Trang.
Tỉnh Khánh Hòa đang thực hiện các giải pháp phục hồi các rạn san hô trong vịnh Nha Trang.
Châu Tường
