Phát hoảng vì công nghệ nghe lén toàn cầu

Xâm hại đời tư cá nhân, "gián điệp" kinh tế

Có lẽ khi bị "điệp viên không không thấy" (cách gọi của thiết bị nghe lén) theo dõi, nhiều người không hiểu tại sao những thông tin riêng tư bị lộ tẩy ra ngoài. Nguyễn Văn T. kể lại: "Trong công ty của anh, có cậu nhân viên tên H.. Hắn làm ở bộ phận hành chính, cậy là cháu vợ của sếp nên hống hách, xoi mói, vơ vét không coi ai ra gì khiến anh em bực mình lắm. Trong công ty, anh em gọi hắn là H. "ròi", vì H. người miền trong, người nhiều tuổi, ít tuổi nói gì hắn đều buông câu "biết ròi" (biết rồi).

Vì không ưa, nên khi hắn có bồ, anh em quyết định chơi xỏ hắn. Hôm H. "ròi" đi nhà nghỉ, mấy lái xe quyết định bỏ thiết bị nghe lén vào xe của hắn, trong đó cài sẵn số máy của vợ H. và chế độ tự gọi đi khi có tiếng động. Vậy là, khi đón người tình, hai người nói chuyện đi đâu, ăn ngủ như thế nào vợ H. biết tuốt. Vốn là "sư tử Hà Đông", vợ H. chạy thẳng đến nhà nghỉ bắt quả tang, cho cô bồ một trận tơi tả, còn kéo H. về công ty "mách"  với ông chú. Sau vụ ấy, H. "ròi" tự nhiên biết điều hẳn".

Theo anh T.: "Sau vụ đánh ghen đình đám ấy, dằn mặt được thằng H. "ròi", chúng tôi biết sự nguy hiểm của thiết bị này. Trong những lúc lái xe thường hay buôn chuyện với khách, nên nhiều người có nhu cầu theo dõi chồng hay vợ, hoặc muốn lấy thông tin khác đều nhờ các lái xe chở khách lên biên giới mua giúp".

Một nạn nhân của thiết bị nghe lén, phải kể đến ông Nguyễn Mạnh Cường, giám đốc công ty xuất nhập khẩu, phân phối sản phẩm que hàn. Sau nhiều lần hợp đồng bán hàng của công ty cho đối tác đều bị huỷ bỏ, do có công ty khách đến phút cuối chào giá thấp hơn, điều khoản ưu đãi hơn, ông Cường rất bực mình không biết tại sao mức giá thương thảo bí mật đều bị lộ. Thậm chí, ông đã từng nghi ngờ trong công ty có kẻ "ăn hai mang". Về sau, ông Cường phát hiện được hai vật lạ có kích thước nhỏ xinh để trong phòng làm việc. Hỏi những người có chuyên môn thì ra đó là thiết bị nghe lén. Về sau, ông Cường yêu cầu nhân viên lấy máy dò thiết bị nghe lén kiểm tra phòng làm việc.

Tuy nhiên, trước khuyến cáo của những chuyên gia cho rằng, loại máy này khó phát hiện vì nó sử dụng sóng điện thoại, vì thế, ông Cường phải tự phòng vệ bằng cách, khi có khách hàng quan trọng bàn ký hợp đồng lớn, ông cho nhân viên phát thiết bị phá sóng điện thoại.

Giới thiệu sử dụng một loại thiết bị nghe lén được bày bán tại cửa hàng. Nguồn internet.

Thực tế, không ít người than phiền chuyện riêng tư đều có kẻ thứ ba biết. Ông Phạm Duy Hà ở quận Đống Đa (Hà Nội) phàn nàn, tài khoản hơn 100 triệu đồng trong ngân hàng bị rút sạch. Thủ phạm chính là cậu quý tử nghiện ngập đã đặt thiết bị nghe lén phòng ngủ của bố mẹ, cài thiết bị nghe lén trong điện thoại của bố để lấy password rút sạch tiền trong tài khoản.

Rõ ràng thiết bị nghe lén, quay lén sẽ giúp cho người sử dụng dễ dàng làm những chuyện xấu như quay trộm, nghe trộm chuyện riêng tư vì tò mò, thậm chí để tống tiền, làm mất danh dự người khác. Quan tâm công nghệ thiết bị nghe lén, giám đốc một công ty truyền thông bày tỏ lo ngại: "Thiết bị quay lén, nghe lén ngày càng tinh vi và có thể mua dễ dàng. Do vậy tôi rất cảnh giác và lo ngại có đối thủ cạnh tranh gắn trộm thiết bị nghe lén trong văn phòng công ty để thu thập thông tin chiến lược kinh doanh. Tôi đã phải mua thiết bị phá sóng để đảm bảo an toàn cho sự phát triển của công ty".

Buông lỏng quản lý

Một cán bộ kỹ thuật Bộ Công an cho biết: Việc phát hiện, đề phòng những thiết bị này đối với cá nhân và doanh nghiệp là rất khó. Bởi vì thiết bị này nằm tĩnh tại, nhưng nó có nhược điểm là chỉ có thể sử dụng pin với thời lượng ghi và sử dụng nhất định thôi. Do vậy, có thể giám sát người ra vào phòng làm việc đối với các công ty. Còn đối tượng sử dụng nghe lén tại các nhà hàng, khách sạn với mục đích chủ động, nghe lén chuyện của khách VIP thì đúng là "bó tay", khách không thể phát hiện được, nhất là những người bị bố trí vào địa điểm đã được đặt thiết bị. Thiết bị này sử dụng sóng điện nên có thể dùng thiết bị phá sóng để ngăn chặn, nhưng đó chỉ là trường hợp bất đắc dĩ, chỉ dùng trong trường hợp đặc biệt quan trọng. Còn đối với phòng làm việc của các nhân vật quan trọng của công ty, tập đoàn cũng khó dùng biện pháp này, bởi như thế thì điện thoại của họ cũng không thể nghe và gọi được.

Thực tế, thiết bị này đang bán rất tràn lan tại biên giới hay các công ty đều chào bán với giá rẻ, nên ai cũng có thể mua và sử dụng được với mục đích dù tốt hay xấu. Bên cạnh đó, cũng không có cơ quan, đơn vị nào quản lý dạng thiết bị nghe lén này cả. Mặc dù, cũng có thể nhiều người đã biết mức độ nguy hiểm của thiết bị này khi nó được con người sử dụng vào mục đích xấu, xâm phạm chuyện riêng tư của cá nhân, làm gián điệp kinh tế, xâm phạm an ninh quốc gia... Tuy nhiên, công tác quản lý loại thiết bị này vẫn bị bỏ ngỏ.

Lẽ ra, những dòng thiết bị như vậy phải được xếp vào dạng đặc doanh và có cơ quan quản lý, nhưng nó lại đang được bày bán, sử dụng một cách tràn lan. "Thực tế, cán bộ hải quan cũng không thể biết đâu là thiết bị nghe lén trà trộn trong linh kiện điện tử. Hiện nay, thiết bị này lấy thông tin rất dễ, hơn nữa nó lại rẻ nên họ chỉ cần kích hoạt một lần rồi bỏ luôn. Hơn nữa, việc quản lý sim rác của các công ty viễn thông cũng đang lỏng lẻo nên thiết bị này càng được sử dụng phổ biến", cán bộ kỹ thuật bộ Công an cho biết.

Cũng theo vị cán bộ này: "Hiện nay, cũng chưa có một văn bản quy phạm pháp luật nào quy định việc kiểm tra, giám sát thiết bị này. Nếu có văn bản quy định rõ ràng, thì các đơn vị kinh doanh mặt hàng này sẽ được đưa vào dạng quản lý. Theo đó, người bán phải có trách nhiệm cung cấp số lượng bán hàng ra, thậm chí tên, địa chỉ, và kê rõ mục đích sử dụng thiết bị của người mua hàng. Tuy nhiên, hiện nay thiết bị này vẫn được bán như một món đồ công nghệ bình thường. Có lẽ, các cơ quan chức năng cũng chưa đánh giá mức độ nguy hại của nó". Cán bộ này cũng cho biết, nếu được giao nhiệm vụ, bộ Công an có thể đảm nhiệm tốt nhiệm vụ quản lý thiết bị này.

Luật sư Nguyễn Hoàng Tiến (trưởng văn phòng luật sư Đức Thịnh- Đoàn luật sư thành phố Hà Nội), cho biết: Nghe lén, xem lén hay quay lén rõ ràng là những hành vi mang ý nghĩa tiêu cực. Luật viễn thông đã quy định cấm hành vi thu trộm, nghe trộm, xem trộm thông tin trên mạng viễn thông. Nghe lén còn là hành vi phạm tội xâm phạm quyền tự do, dân chủ của công dân.

Như vậy, khi chưa được đưa vào diện bị quản lý, thiết bị nghe lén vẫn đang là nỗi lo của nhiều người. Nhiều cá nhân, doanh nghiệp đã và đang bị "ăn cắp" thông tin bí mật một cách trắng trợn. Thậm chí, họ cũng không hề hay biết mình đã bị xâm hại thông tin cá nhân để cầu cứu đến lực lượng công an.            

Phóng sự điều tra của Minh Khánh