PV: Trước việc tòa án quốc tế Tòa án Trọng tài Thường trực tại La Haye dự kiện trong tháng 5 hoặc tháng 6 này sẽ ra phán quyết về vụ Philippines kiện Trung Quốc tranh giành chủ quyền tại Biển Đông qua đường 9 đoạn. Vậy ông có thể nhận định hướng phản quyết của tòa này được không? Và nó có thể xảy ra những tình huống như thế nào?
Học giả Ngô Di Lân: Tòa án Trọng tài Thường trực (PCA) hoạt động hoàn toàn độc lập thế nên tôi tin rằng họ sẽ không dễ dàng bị gây áp lực từ bất kỳ ai, nhưng cũng chính vì vậy mà tôi nghĩ rằng rất khó có thể đoán được chính xác xem họ sẽ đưa ra phán quyết như thế nào trong vụ kiện giữa Philippines và Trung Quốc.
Học giả Ngô Di Lân là nghiên cứu sinh tiến sỹ ngành Quan hệ Quốc tế-ĐH Brandeis (Mỹ)
Như tôi được biết thì vụ kiện sẽ xoay quanh một số vấn đề chính như: liệu khái niệm "chủ quyền lịch sử" của Trung Quốc có thể được áp dụng ở Biển Đông hay không, đường 9 đoạn của Trung Quốc có hiệu lực pháp lý hay không và liệu các thực thể mà Trung Quốc coi là đảo ở Biển Đông có thể được coi là đảo theo Công ước UNCLOS hay không.
Tôi nghĩ khả năng cao là Tòa sẽ ra phán quyết có lợi hơn cho phía Philippines và sẽ bác bỏ đường chín đoạn và khái niệm chủ quyền lịch sử của Trung Quốc nhưng về vấn đề thực thể nào là đảo, thực thể nào là đá, cái nào được hưởng vùng biển 12 hải lý và cái nào có cả EEZ thì quả thực rất khó nói.
PV: Liệu với việc Trung Quốc từ trước tới nay đều không tham gia và cố gắng tẩy chay tào án này thì những phán quyết của PCA này có hợp lệ và buộc Bắc Kinh tuân thủ không?
Học giả Ngô Di Lân : Việc phán quyết này có hợp lệ hay không hoàn toàn không phụ thuộc vào việc Trung Quốc chấp nhận ha
