Cuộc sống hiện tại của gia đình Tướng Quắc rất bình thường như bao gia đình công chức Việt Nam khác. Song, sự nghiệp và con người Tướng Quắc cho đến giờ vẫn là một điều khá bí ẩn với nhiều người dân. Người ta chỉ biết một vị Tướng lẫy lừng, phá nhiều vụ án lớn, triệt nhiều băng nhóm tội phạm xã hội đen nguy hiểm, được người dân khen ngợi và cũng biết chính vị Tướng ấy đã từng có lúc có nguy cơ phải lâm vòng lao lý.
Tướng Quắc rất đẹp lão với nụ cười mãn nguyện này
Sự ngẫu nhiên và chuyện nhân tình thế thái
Thưa Tướng Quắc, đâu là sự hóc búa, phức tạp của lính hình sự trong việc triệt phá băng nhóm tội phạm có tổ chức ở các địa phương?
Mỗi chuyên án đều có cái khó khăn riêng. Hóc búa thì có nhưng phức tạp thì không. Bởi phức tạp hay không chính là do chúng ta. Tôi đúc kết lại rằng, muốn được việc, phải có sự đồng thuận về chủ trương sau đó mới vạch các kế hoạch, phương án triển khai thực hiện phá vụ án. Hóc búa hay phức tạp khi đó chỉ là tạm thời mà thôi.
Tướng Quắc nói như vậy, có mang tính sách vở, hàn lâm quá không ạ?
Thực tế là như thế. Tất nhiên quá trình làm thì cụ thể và nhiều khâu đoạn hơn nhưng đó là công việc, nói ra thì người ngoài ngành rất khó hiểu và không thể nói được.
Sau chuyên án Khánh "trắng" thành công, dư luận cho rằng, có sự không đồng thuận trong khi phá án giữa cơ quan điều tra cấp trên và cơ quan điều tra địa phương. Đâu là sự thật trong thông tin này?
Trong công việc sự mâu thuẫn, khác biệt thậm chí là lệch pha khi nhìn nhận, đánh án là rất bình thường.
Liên quan đến chuyện triệt phá các băng nhóm xã hội đen những năm 90 của thế kỷ trước, có thông tin: Băng nhóm Khánh "trắng" và Năm Cam mâu thuẫn nhau, cơ quan công an địa phương đứng nhìn 2 băng này bắn nhau bằng súng như xã hội đen thực thụ. Thông tin trên có bao nhiêu sự thực, thưa Tướng Quắc?
Chuyên án Khánh "trắng" tôi làm trưởng ban, trực tiếp chỉ đạo. Chuyên án Năm Cam, tôi là phó ban. Hai băng này chưa có sự hợp tác, vì thế, mâu thuẫn để dẫn tới bắn nhau là không thể xảy ra. Năm Cam vươn ra Hà Nội và các tỉnh phía Bắc chủ yếu là bắt mối với những chủ sòng bạc, những tay cờ bạc bịp như Thắng "Tài Dậu", làm ăn kinh tế. Còn Khánh “trắng” đích thực hoạt động theo mảng xã hội đen.
Theo ông, chuyên án Năm Cam có "ác liệt" tới mức mà ngày đó, người ta tránh như tránh người bị bệnh lây nhiễm không?
Ngày đó, ban chuyên án làm đúng với tính chất công việc. Có thể, do băng nhóm này khi hoạt động, nó "vươn vòi" ra quá xa, nó động chạm đến nhiều người, nhiều mảng trong đời sống xã hội nên dư luận cứ thổi phồng cái gọi là sự sợ sệt ấy để tự lòe nhau nhà thôi. Nó chẳng có gì kinh khủng hay "ác liệt" như người ngoài biết cả.
Chuyên án cuối cùng Tướng Quắc làm trước khi nghỉ hưu?
Đó là Hạnh "Nhật", Hà "Lê" đều ở Khánh Hòa. Tôi làm gần xong rồi, thì về. Năm 2007 thì Bộ tổng kết chuyên án. Phần lớn các vụ án Cục, Bộ làm đều có sự va chạm, bởi sự bao che, đỡ đầu của lãnh đạo địa phương, thậm chí ở cấp cao hơn. Khi lên tới Bộ, thực hiện triển khai lại vấp phải nhiều khó khăn, nhiều công sức. Chỉ có sự tận tâm, vô tư mới có thể làm được. Chuyên án Hạnh "Nhật", Hà "Lê" thành công, nhiều người trong ban chuyên án được thưởng, có cả Huân chương Chiến công Hạng nhì...Hôm tổng kết, anh em mời tham dự, gửi ít quà để động viên.
Sau 41 năm làm việc, Tướng Quắc thấy đối tượng hay vụ việc nào lạ nhất?
Có 2 đối tượng làm tôi thấy lạ, không biết họ làm gì trong một thời gian ngắn mà giàu thế, nhiều tiền thế. Đối tượng thứ nhất, bị truy nã vì tội "trộm cắp tài sản xã hội chủ nghĩa". Khi đó, tôi còn làm Phó Giám đốc Công an tỉnh Hải Hưng, ông Việt kiều yêu nước này đã ăn trộm 6 con trâu của Hợp tác xã. ông ta bị truy nã. ông này đi nước ngoài chưa đến 10 năm ... Sau đó, ông ta trở thành Việt kiều yêu nước, đầu tư vào làm ăn kinh tế ở nhiều địa phương. ông ta nhiều tiền lắm. Chẳng biết khi ở nước ngoài làm gì mà kiếm nhanh thế?
Trường hợp thứ 2 là Dũng kiều, tức Dũng Thái Nguyên. Cũng có lệnh truy nã về tội giết người. Thế mà vẫn trốn ra nước ngoài được. Có tiền rồi, lại quay về nước móc lối với bọn cờ bạc, cá độ để kiếm tiền. Vấn đề ở chỗ, ở nước ngoài họ làm gì mà giàu nhanh thế?
Làm vụ Dũng “tổng” PMU18, hình như Tướng Quắc gặp nhiều khó khăn, trắc trở?
Đúng vậy nhưng không phải vậy. Ngày ấy, anh Hà Mạnh Trí - Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao rất rắn, nếu không vụ việc đã có kết thúc khác hiện tại rất nhiều. Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đã bảo lưu ý kiến, quan điểm của mình nên có một số đối tượng không đạt được mục đích là đòi khôi phục lại quyền lợi, chức vụ.
Tóm lại, có nhiều vấn đề khó nói, cần phải khắc phục, bởi trên thực tế mỗi vụ việc đều có mối quan hệ nhằng nhịt, khó thực hiện ...
Biết đau cũng phải cắt
Trong các chuyên án Tướng Quắc làm, hầu như chuyên án nào cũng xử lý đồng nghiệp. Suy nghĩ của ông như thế nào?
Tất cả các chuyên án tôi làm từ trước đến lúc về hưu, không chuyên án nào là không xem xét trách nhiệm của lực lượng mình, thậm chí khởi tố, bắt giam đồng nghiệp.
Đây là việc làm khó nhất đối với tôi, khó hơn lên kế hoạch bắt tội phạm nguy hiểm gấp nhiều chục lần. Bởi mỗi lần ký lệnh bắt đồng nghiệp là một lần đau. Còn bắt tội phạm thì là niềm vui vì đã loại bỏ được một tên tội phạm gây nguy hiểm đến đời sống xã hội, đến sự an toàn tính mạng của người dân.
Cảm xúc của Tướng Quắc như thế nào khi bắt 22 đồng nghiệp tại Công viên Bách Thảo (Hà Nội)?
Đây là cả một câu chuyện dài và đau đớn với tất cả chúng ta. Đường đường là cán bộ công an lại tụ tập giữa ban ngày đánh bạc, là trùm của đường dây cá độ bóng đá lớn... Phải bắt, vì chứng cứ phạm tội quá rõ. Ai cũng có gia đình, có họ hàng, uy tín, công việc... Nếu bắt cũng được, không bắt cũng được thì tôi quyết không bắt.
Đồng đội của ông bị ông bắt, người bị đi tù, người bị tước quân tịch, người bị phát hiện môi giới nhận hối lộ … ông có e ngại chuyện họ oán ông không?
Tất cả đều là những quyết định khó khăn, đau xót. Họ biết là vi phạm, vẫn làm để bị xử lý, rồi oán thán thì đành chịu thôi. Vậy, chuyện họ bảo kê cho xã hội đen để tước đoạt mạng sống của đồng đội mình một cách oan uổng vẫn được "chìm xuồng" thì sao? Lúc đó họ có nghĩ gì không? Rồi bao nhiêu người vô tội, lương thiện bị thương, bị đánh đến chết do những tên trùm xã hội đen chỉ đạo thực hiện, vụ án bị bưng bít, ai đau cho số phận của nạn nhân như vậy?
Tôi nghĩ rằng, chúng ta không nên đổ lỗi cho nhau mà hãy nhìn thẳng vào sự thật rằng: Cái cần phải làm, làm trước làm sau, làm như thế nào rồi cùng bàn bạc, cùng đồng thuận thì sẽ khác. Đừng chỉ ngồi mà phê vào đó là chuyển địa phương khi mà bức xúc đã lên tới đỉnh điểm, cần một trận đánh để giải tỏa.
Sự khác nhau giữa các băng nhóm tội phạm trước đây và bây giờ được nhận diện như thế nào, thưa Tướng Quắc?
Mỗi thời kì đều có sự khác nhau. Trước kia, các đối tượng trong băng nhóm có tuổi đời cao hơn; chúng va chạm với đời nhiều hơn nên có độ lọc lõi. Mọi bước đi, hành vi vi phạm đều được chúng tính toán cẩn thận, bài bản, bố trí kĩ càng rồi mới ra tay. Hiện nay, băng nhóm ô hợp, tuổi trẻ hơn rất nhiều nên liều lĩnh, manh động hơn. Chúng hoạt động kiểu bột phát. Đã vậy, hàng nóng kiếm lại rất dễ. Người ta đang đi chống chứ chưa có biện pháp phòng hiệu quả.
Chân thành cảm ơn Tướng Quắc.
Quế Ngân - Quỳnh Chi
