Cái tên xà sàng tử bắt nguồn từ một truyền thuyết khá lạ kì về loài cây này. Ngày trước, để lấy được vị thuốc xà sàng tử, người ta phải rất kỳ công vượt qua muôn vàn khó khăn, và thậm chí có người đã mất mạng. Vì ở những nơi cây thuốc này thường mọc có rất nhiều rắn độc, các loài rắn lại rất thích nằm trên cây xà sàng. Tuy nhiên đó chỉ là những câu chuyện xa xưa. Ngày nay, cây xà sàng mọc khá phổ biến tại các tỉnh miền Bắc Việt Nam.
Giới thiệu chung về xà sàng
Cây xà sàng, hay còn gọi là giần sàng có tên khoa học là Selinum monnieri L. họ Hoa tán (Apiaceae). Xà sàng thuộc loài thân thảo, sống hàng năm, cao từ 0.4 đến 1m. Cây có thân mềm, phân nhiều nhánh và có rãnh dọc. Lá mọc so le, sẻ lông chim 2 – 3 lần, hình mác nhọn và có hai mặt nhẵn mịn. Hoa xà sàng mọc thành cụm, phân thành 15 – 30 nhánh, màu trắng và có nhị dài vươn ra khỏi cánh hoa. Mùa hoa quả diễn ra vào tháng 4 – 6.
Quả và cây xà sàng
Ở Việt Nam, cây thuốc này chủ yếu phân bố tập trung ở các tỉnh miền Bắc, từ Nghệ An, Hà Tĩnh trở ra. Xà sàng ưa thích nghi với điều kiện khí hậu ẩm mát của mùa xuân. Loài cây này có sức sinh trưởng mạnh mẽ, đôi lúc còn bị coi là cỏ dại, mọc lấn át các loại cây trồng nông nghiệp khác.
Bộ phận dùng
Quả xà sàng chín vào mùa hè. Người ta cắt cả cây, phơi khô, đập lấy quả, loại bỏ tạp chất, phơi thêm lần nữa.
Thành phần hóa học
Trong hạt xà sàng có chứa tinh dầu hàm lượng đến 1.3%, mùi hắc đặc biệt. Các hoạt chất có trong tinh dầu chủ yếu là pinen, camphen, bornyl – isovaleritenat, β – sitosterol. Ngoài ra xà sàng tử còn chứa nhóm coumarin bao gồm: osthol, umbelliferon... Đây cũng là nhóm hoạt chất chính quyết định nhiều tác dụng dược lý của xà sàng tử.
Tác dụng dược lý
Những nghiên cứu về tác dụng dược lý trên động vật thực nghiệm đã chỉ ra xà sàng tử có những tác dụng sau:
- Tác dụng chống loạn nhịp tim:
Dịch chiết xà sàng với hoạt chất osthol (nhóm coumarin) có thể phòng ngừa được các cơn rung thất, chống rối loạn nhịp tim.
- Tác dụng chống dị ứng
Hoạt chất osthol từ xà sàng tử làm giảm các phản ứng quá mẫn trên da.
- Tác dụng đối với hệ thần kinh
Dịch chiết xà sàng tử gây ức chế thần kinh, có tác dụng gây tê cục bộ, an thần gây ngủ.
- Tác dụng giống nội tiết tố sinh dục
Nhóm coumarin toàn phần từ quả xà sàng được cho rằng có tác dụng bổ thận tráng dương.
- Ảnh hưởng đối với loãng xương thực nghiệm
Dịch chiết từ xà sàng tử với nhóm coumarin toàn phần được chứng minh có khả năng phòng ngừa được loãng xương ở giai đoạn đầu ở thời kỳ mãn kinh của phụ nữ.
Tính vị, công năng, công dụng
Xà sàng có vị cay đắng, tính ôn, quy vào kinh thận và tỳ, có tác dụng ôn thận tráng dương, khu phong táo thấp, sát trùng, trị ngứa.
Theo y học cổ truyền, xà sàng thường được dùng để chữa các chứng ngứa âm hộ, viêm âm đạo do trùng roi, trĩ ngoại, viêm da do dị ứng, nam giới dương bất khởi… Liều dùng thường từ 3 – 10g, dưới dạng sắc uống hoặc chế hoàn.
Theo tài liệu nước ngoài, xà sàng tử còn có tác dụng lợi tiểu, tiêu sưng, chữa tiêu hóa kém, an thần…
Các bài thuốc dân gian có xà sàng tử
● Chữa viêm âm đạo do trùng roi
Xà sàng tử 15g, nấu nước sắc, dùng thụt rửa âm đạo
● Chữa nam giới dương bất cử:
Xà sàng tử, thỏ ty tử, ngũ vị tử, các vị lượng bằng nhau, nghiền thành bột trộn với mật, chế thành viên to bằng hạt ngô. Mỗi lần uống từ 20 – 30 viên, ngày dùng 2 lần.
Xà sàng tử 40g, cam thảo 40g, tán nhỏ trộn đều. Ngày uống 9g bột, chia thành 3 lần, mỗi lần 3g.
● Chữa mề đay
Quả xà sàng phối hợp với lá bạc hà, lá hy thiêm và một ít muối, giã nát, lấy nước bôi hàng ngày.
Xà sàng chắc hẳn là một vị thuốc quý mà nhiều người biết tới từ lâu. Hiện nay, xà sàng đã góp mặt vào công thức phối hợp 12 thành phần của thực phẩm bảo vệ sức khỏe Diếp cá vương.
Diếp cá vương là sự kết hợp của: Diếp cá, Xà sàng tử, Yến bạch, Hồng thự, Đương quy, Muống biển, Phong khương, Hoàng bá, Nghệ, Bạch thược, Phục linh giúp làm giảm táo bón và cải thiện các triệu chứng của trĩ đồng thời hỗ trợ thanh nhiệt giải độc, tăng cường chức năng đường tiêu hóa, đem lại một cơ thể khỏe khoắn hơn.
Số đăng ký: 940/2017/ATTP-XNCB
Sản phẩm có bán tại các nhà thuốc trên toàn quốc.
Hãy nhanh tay gọi đến số 0974 789 199 để được tư vấn chi tiết cách phòng ngừa và giảm táo bón hiệu quả.
Hoặc tham khảo rất nhiều thông tin hữu ích từ website Diepcavuong.com
P.S: Nhân đợt tri ân khách hàng đã tin tưởng sử dụng sản phẩm trong suốt những năm qua, MT PHACO sẽ miễn phí giao hàng toàn quốc trong tháng 6 này nếu bạn không tìm được điểm bán nhà thuốc gần nhà nhất tại đây.
Diếp cá vương – không ngừng nỗ lực vì sức khỏe vàng của người Việt!
Bạn đọc quan tâm:
Hoàng đằng: một cây thuốc quý của Việt Nam
Các công dụng quý của YẾN BẠCH ( CỎ LÀO) không phải ai cũng biết
Tuấn Anh
