Không chỉ S-300 được giao cho Syria mà sự hiện diện của người Nga cũng được tăng cường.
Israel tự tay ..."rước họa"?
Theo National Interest, dù người Nga không nói rõ phiên bản S-300 nào sẽ được trao cho Syria, nhưng rất có thể đây sẽ là phiên bản S-300PMU-2 khá hiện đại. Tuy nhiên, Nga sẽ phải mất vài tháng để đào tạo tổ đội của Syria vận hành hệ thống S-300 tinh vi này. Chính vì lẽ đó, trong khoảng thời gian đầu, gần như chắc chắn rằng kíp vận hành sẽ là các cố vấn người Nga.
"Tôi không tin rằng Syria sẽ sẵn sàng triển khai S-300 mà không có các cố vấn và sự hỗ trợ từ người Nga trong tương lai gần", chuyên gia Michael Kofman từ trung tâm Phân tích Hải quân nói với National Interest. "Có nhiều câu hỏi đặt ra về việc ai sẽ là người đang thực sự vận hành hệ thống".
Nhiều ý kiến tin rằng với việc quân đội Syria đã vô tình bắn rơi trinh sát cơ Il-20M trong vụ việc cách đây vài ngày, người Nga sẽ không bao giờ có ý định cho phép tổ đội vận hành S-300 là người Syria.
Trước đó, tuyên bố của Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu chỉ rõ, Moscow sẽ trang bị cho các đơn vị chỉ huy của chính quyền Assad “hệ thống điều khiển tự động chỉ cung cấp cho lực lượng vũ trang Nga” để “tạo điều kiện tập trung tất cả các lực lượng và nguồn lực của phòng không Syria”. Điều này được lý giải rằng, rất có thể Điện Kremlin đang lên kế hoạch quản lý toàn bộ hệ thống phòng không của Syria.
Về cơ bản, quyết định này sẽ đảm bảo rằng quân đội Syria dù cho có đào tạo kém - hay kể cả có động cơ ở ẩn giấu đằng sau - cũng sẽ không vô tình tấn công máy bay của phe ta trong một tình huống nào đó.
Theo Nikolai Sokov, chuyên gia tại viện Nghiên cứu quốc tế Middlebury, người Nga giờ đây sẽ đích thân hiện diện tại khu vực phòng không của Syria, nơi mà Israel thường xuyên đánh bom.
Các hệ thống phòng không hiện tại của Syria thiếu khả năng “phân biệt máy bay địch-ta”. Đây cũng là lý do khiến cho Il-20 của Nga đang bay bị nhầm thành kẻ địch và bị bắn hạ một cách không đáng có. Nếu Nga chỉ đơn giản là cung cấp giải pháp bù đắp cho hệ thống thì mọi chuyện hoàn toàn đơn giản.
Tuy nhiên, Nga lại muốn hướng tới giải pháp an toàn hơn, đó là tự mình vận hành hệ thống của Syria, bởi nếu như không may lính Syria (vốn chưa được huấn luyện thuần thục) làm rò rỉ tín hiệu bí mật, Mỹ hoặc NATO có thể đánh lừa tất cả các hệ thống phòng không của Nga bằng việc cải trang thành máy bay của phe ta.
"Hệ thống S-300 mà Nga dự định cung cấp cho Syria sẽ có một giải pháp thỏa hiệp", Sokov nói. "Họ sẽ được trang bị đầy đủ để phân biệt máy bay của Nga và máy bay của địch... nhưng sẽ có nhân viên Nga đích thân có mặt để kiểm soát".
F-35 có thể là giải pháp giúp Israel qua mặt S-300.
Hơn nữa, sự hiện diện của các lực lượng Nga trong việc quản lý mạng lưới phòng không do Syria sở hữu sẽ làm phức tạp thêm nỗ lực của Israel trong việc tấn công các mục tiêu của chính quyền Assad và của lực lượng Iran hoạt động bên trong Syria.
Thách thức phía trước
Israel có thể sẽ không còn khả năng tấn công trực tiếp vào các mục tiêu của Syria trong một cuộc đột kích bất thình lình sau khi Nga đã nâng cao các biện pháp cảnh giác và bằng mọi giá ngăn chặn các tình huống bi thảm như vụ Il-20 bị bắn rơi xảy ra lần nữa.
Như vậy, không chỉ duy nhất hệ thống S-300 đang là mối đe dọa lớn, sự hiện diện của các lực lượng Nga được bổ sung thêm cũng càng làm hạn chế thêm khả năng hành động bên trong Syria của Israel.
Tất nhiên, nếu Nga đã giao S-300 cho Syria, thì luôn có khả năng Israel cũng chuẩn bị sẵn giải pháp để qua mặt vũ khí đó. Trên thực tế, Israel có vũ khí hoàn hảo để thực hiện điều này với đội chiến đấu cơ Lockheed Martin F-35 mà nước này đang sở hữu.
Tuy nhiên, trong tương lai gần, trong khi S-300 của Syria đang được vận hành bởi các lực lượng Nga thay vì lính phòng không còn non nớt của chính quyền Assad, Israel có thể sẽ bị cản trở trong khả năng tấn công các mục tiêu xa hơn ở Syria.
Bhadrakumar Melkulangara, cây bút của tờ Asia Times đánh giá, động thái chuyển giao S-300 cho Syria là một bước đi làm thay đổi diễn biến cuộc chơi khu vực.
“Điều này rất dễ hiểu và là một động thái rất hợp lý. Trước đó, người Israel đã khoe khoang rằng họ sẽ không cho phép S-300 được triển khai. Nhưng giờ đây mọi thứ đã thay đổi. Hay nói cách khác đây là một bước đi làm thay đổi cục diện trò chơi. Điều này khiến cho người Israel buộc phải suy tính kỹ hơn trước khi họ muốn tham gia vào bất kỳ hoạt động mạo hiểm nào trên không phận Syria”, Melkulangara nêu quan điểm.
