Triết lý đằng sau một xu thế
Sau hai năm trời chống chọi với căn bệnh ung thư, ông Joseph Fitzgerald biết rằng, đã đến lúc mình phải "về với Chúa". Trong di chúc để lại, người đàn ông Mỹ này yêu cầu con cháu phải an táng mình theo cách tự nhiên nhất có thể, để cơ thể ông được gửi gắm hoàn toàn vào đất mẹ thiên nhiên. Hai tháng sau, ông qua đời. Di nguyện của ông tuy làm con cháu có một chút bối rối, nhưng họ cũng không khó tìm được một dịch vụ tang lễ đáp ứng được điều đó. Đó là một công ty chuyên tổ chức “an táng xanh” - một khái niệm tương đối mới mẻ nhưng đang dần trở nên phổ biến ở Mỹ, cũng như nhiều nước phương Tây khác.
Ông Joseph Fitzgerald đã được an táng trong một khu đất trống giữa rừng sồi ở một vùng nông thôn bang Florida, theo đúng cách ông mong muốn. Huyệt mộ được đào hoàn toàn bằng tay, quan tài bằng gỗ tự nhiên không sơn phủ, không dùng chất ướp xác khi khâm liệm. Không có bất cứ một sản phẩm nào của thời hiện đại được sử dụng khi chôn cất, tất cả mọi thứ được chuẩn bị như thể đang quay về hàng trăm năm trước đây.
Trên phần mộ của ông, chỉ có một tấm bia nhỏ bằng gỗ thông. Con cháu đắp cho ông một mô đất nho nhỏ, hơi nhô cao một chút so với xung quanh. Chỉ sau vài năm nữa thôi, dưới tác động của tự nhiên, hai dấu tích này sẽ hoàn toàn biến mất. Khi đó, có lẽ ông đã hoàn toàn được trở về với thiên nhiên, theo cách tự nhiên nhất.
Huyệt mộ được đào hoàn toàn bằng tay.
"An táng xanh" đã trở thành một trào lưu tất yếu trong ngành công nghiệp tang lễ Hoa Kỳ trong những năm gần đây. Billy Campbell, một bác sĩ nông thôn ở bang Nam Carolina là người đầu tiên phát động phong trào này vào năm 1998. Từ đó đến nay, nó đã phát triển nhanh chóng và dần trở thành một trong những hình thức an táng chủ yếu. Có tới 30 nghĩa trang dành riêng cho hình thức an táng này tại khắp nước Mỹ.
Cuộc khảo sát gần đây nhất được thực hiện bởi công ty tổ chức tang lễ Kate - Boylton cho thấy rằng, 43% số người cao tuổi được hỏi nói rằng, họ sẽ lựa chọn hình thức an nghỉ này sau khi qua đời. Tỷ lệ này đã gia tăng đáng kể so với con số 21% do hãng nghiên cứu AARP thu thập được trước đó chỉ một năm. Điều này cho thấy nhìn nhận của người Mỹ về hình thức này đã thay đổi mạnh mẽ. Từ chỗ nghi ngại, giờ đây, “an táng xanh” đang trở thành lựa chọn của những người sắp bước sang thế giới bên kia, nhờ những chiến dịch truyền thông không mệt mỏi của các tổ chức ủng hộ hình thức này.
Từ nhiều thập niên trở lại đây, tại Mỹ, những cỗ quan tài thường được làm bằng thép hoặc gỗ công nghiệp được gắn keo và sơn phủ bằng các hóa chất độc hại. Một số nơi còn làm bằng sợi thủy tinh, sau đó bọc phủ ngoài bằng nhựa cao cấp, sơn phủ giả gỗ, giả đồng. Thi hài người chết cũng được ướp xác bằng chất hóa học để giữ lạnh trong thời gian tổ chức tang lễ. Có nhiều loại chất ướp xác khác nhau, nhưng tất cả đều chứa một thành phần chủ yếu là formaldehyde - một chất rất độc hại đối với con người và tự nhiên.
Ngôi mộ theo hình thức “an táng xanh” của ông Joseph Fitzgerald.
lợi đủ đường?
Không chỉ là một hình thức bảo vệ môi trường, "an táng xanh" còn mở ra một cơ hội kinh doanh mới rất sáng lạn cho các công ty cung cấp dịch vụ tang lễ. Ông Freddie Johnson, Chủ tịch Hội đồng “an táng xanh” tại Mỹ (GBC - The Green Burial Council) đã thẳng thắn thừa nhận điều này. Ông nhận xét, nhờ vào ý thức bảo vệ môi trường đang ngày càng tăng của người dân, thị trường đầy tiềm năng này sẽ còn tiếp tục tăng trưởng mạnh trong nhiều năm nữa, mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này.
Đặc biệt, họ hoàn toàn được miễn thuế và luôn nhận được sự trợ giúp tối đa từ phía chính phủ Hoa Kỳ, nên "thị trường" đặc biệt này càng thêm hấp dẫn. Theo ông Freddie, trong năm 2011, riêng tại Mỹ, ngành kinh doanh này đã có doanh thu xấp xỉ nửa tỷ USD. Con số này liên tục gia tăng trong những năm gần đây với tốc độ ấn tượng, giúp những công ty tang lễ thu được bộn tiền.
Chiếc quan tài "xanh" làm từ bẹ chuối khô được tết bằng tay
Một nguyên nhân nữa cũng góp phần thúc đẩy người Mỹ lựa chọn “an táng xanh” đó là chi phí. So với an táng truyền thống, "an táng xanh" rẻ hơn nhiều. Đơn cử như một chiếc quan tài bằng thép truyền thống có giá từ 6.000 đến 10.000 USD thì "an táng xanh" chỉ sử dụng các quan tài bằng gỗ thông, tre, gỗ cây liễu dệt, thậm chí từ bìa các tông hoặc dây chuối khô ép, và chi phí cho một cỗ quan tài "xanh" như thế chỉ từ 500 đến tối đa là 1.000 USD. Công đào huyệt bằng tay tương đương với thuê máy xúc mà lại bỏ được hạng mục hầm mộ bê tông cốt thép bên dưới.
Tính chung tất cả các khoản, chi phí cho “an táng xanh” chỉ bằng khoảng 40% so với an táng truyền thống. Đây quả là một con số ấn tượng, bởi không phải người già Mỹ nào cũng có một khoản tiền "rủng rỉnh" để lo cho hậu sự của mình.
Với những ưu điểm "nhiều bên cùng có lợi", thật dễ hiểu khi "an táng xanh" đang ngày càng trở nên phổ biến tại Mỹ và các nước phương Tây. Những nghĩa trang chuyên dành cho "an táng xanh" được hình thành tại khắp các nước và hầu hết các vị trí an nghỉ "xanh" đều đã được đăng ký trước. "An táng xanh" đang ngày càng lan rộng, đẩy lùi hình thức an táng truyền thống nặng về hình thức và lạm dụng công nghệ, tiêu tốn nhiều tài nguyên.
Theo dự đoán của GBC, chỉ trong vòng một thập niên nữa, "an táng xanh" sẽ chính thức vượt qua hỏa táng, trở thành hình thức an nghỉ phổ biến nhất. Đây cũng là con đường đưa con người trở về với cát bụi, về với thiên nhiên một cách gần gũi, nhẹ nhàng nhất.
An Mai (theo Pacific Standard)
