Trạm thu phí Bắc Thăng Long-Nội Bài. (Ảnh: Việt Hùng/TTXVN)
Trước đó, Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội có văn bản gửi Bộ GTVT về việc cử tri tiếp tục đề nghị bỏ trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài trên tuyến đường Võ Văn Kiệt mới.
Trong văn bản vừa trả lời cử tri Hà Nội, Bộ GTVT cho biết, trước khi triển khai Dự án BOT đầu tư xây dựng Quốc lộ 2 đoạn tránh thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc (sau đây viết tắt là Dự án) thì Trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài do Cục Đường bộ Việt Nam (nay là Tổng cục Đường bộ Việt Nam) tổ chức quản lý, thu phí nộp ngân sách nhà nước.
Tại Thông báo số 37/TB-VPCP ngày 23/2/2006, Thủ tướng Chính phủ đã cho phép triển khai Dự án Quốc lộ 2 đoạn tránh thị xã Vĩnh Yên theo hình thức BOT với nguồn vốn đầu tư từ thu phí trên tuyến đường Bắc Thăng Long - Nội Bài.
Trên cơ sở quy định tại Nghị định số 78/2007/NĐ-CP ngày 11/5/2007 của Chính phủ về đầu tư theo hình thức Họp đồng BOT, Hợp đồng BTO và Hợp đồng BT, Tổng cục Đường bộ Việt Nam cùng với Nhà đầu tư là Công ty cổ phần VIETRACIMEX 8 đã ký kết Hợp đồng BOT số 37/CĐBVN-HĐ.BOT ngày 14/8/2007 để triển khai dự án theo đúng quy định pháp luật.
Công ty Cổ phần VIETRACIMEX 8 đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ đề xuất được sử dụng Trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài để hoàn vốn cho Dự án BOT Quốc lộ 2 đoạn tránh thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc. Trên cơ sở ý kiến các Bộ, ngành, Thủ tướng Chính phủ đã có Văn bản số 5324/VPCP-KTN ngày 05/8/2009 cho phép chuyển giao nguyên trạng Trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài cho Công ty Cổ phần VIETRACIMEX8 (từ ngày 1/9/2009 đến 31/12/2010 thu phí nộp NSNN; từ ngày 01/01/2011 thu phí hoàn vốn cho Dự án theo Văn bản số 783/BTC-HCSN ngày 17/01/2011 của Bộ Tài chính).
Khi Quỹ bào trì đường bộ đi vào hoạt động theo Nghị định số 18/2012/NĐ-CP ngày 13/3/2012.
Căn cứ đề án của Bộ GTVT và ý kiến tham gia của các Bộ, ngành, Thủ tướng Chính phủ đã có Văn bản số 2250/TTg-KTN ngày 28/12/2012 về việc xử lý, sắp xếp lại các trạm thu phí đường bộ, trong đó giao Bộ Giao thông vận tải: Xóa bỏ, dừng thu từ ngày 01/01/2013 đối với các trạm thu phí sử dụng đường bộ nộp ngân sách nhà nước, các trạm thu phí sử dụng đường bộ trả nợ vay. Chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan xử lý đối với các trạm khác (trừ các trạm thu phí hoàn vốn các dự án BOT). Như vậy, các trạm thu phí hoàn vốn cho các dự án BOT được tiếp tục thu phí.
Năm 2017, Kiểm toán nhà nước thực hiện kiểm toán dự án, tại Thông báo kết luận của KTNN số 855/TB-KTNN ngày 27/10/2017 đã nêu: Dự án được triển khai phù hợp với các quy định của pháp luật.
Về một số bất cập trong quá trình vận hành, khai thác Trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài trên tuyến đường Võ Văn Kiệt, công văn xác định, năm 2013, trên cơ sở ý kiến của cử tri và UBND thành phố Hà Nội, Bộ GTVT đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ đề xuất xử lý bất cập tại Trạm thu phí này theo hướng ghép với trạm thu phí của Dự án BOT QL2 đoạn Nội Bài - Vĩnh Yên hoặc nhà nước bố trí vốn mua lại bằng NSNN.
Trên cơ sở ý kiến của các Bộ KHĐT và Tài chính, Thủ tướng Chính phủ đã có ý kiến chỉ đạo tại Văn bản số 9192/VPCP-KTN ngày 31/10/2013: “yêu cầu Bộ Giao thông vận tải thực hiện đúng ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công văn số 2250/TTg-KTN ngày 28/12/2012".
Năm 2014, Bộ GTVT tiếp tục có Văn bản số 9296/BGTVT-TC ngày 09/10/2014 kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét xử lý bất cập tại Trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài.
Thủ tướng Chính phủ đã có ý kiến chỉ đạo tại Văn bản số 7909/VPCP-KTN ngày 09/10/2014: “Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo thực hiện thu phí hoàn vốn cho dự án xây dựng Quốc lộ 2, đoạn tránh thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc theo Hợp đồng BOT đã được ký kết với nhà đầu tư”.
Vì vậy, Trạm thu phí này tiếp tục được hoạt động đến nay.
Cuối năm 2018, một số lái xe phản đối, dừng xe tại Trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài gây mất an ninh trật tự và mất ATGT, Bộ GTVT đã chỉ đạo Tổng cục Đường bộ Việt Nam phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng của thành phố Hà Nội và nhà đầu tư để đảm bảo an ninh trật tự và an toàn giao thông tại Trạm thu phí. Từ đó đến nay Trạm thu phí này đã vận hành ổn định.
Phương án giải quyết trong thòi gian tới: Như đã nêu trên, việc triển khai Dự án và duy trì hoạt động của Trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài trên tuyến đường Võ Văn Kiệt đã tuân thủ các quy định của pháp luật tại thời điểm thực hiện dự án (Nghị định số 78/2007/NĐ-CP ngày 11/5/2007) và được cấp có thẩm quyền chấp thuận.
Trong thời gian qua, để hoàn thiện chính sách pháp luật về đầu tư theo hình thức đối tác công tư, Chính phủ đã ban hành các Nghị định: số 108/2009/NĐ-CP ngày 27/11/2009 thay thế Nghị định số 78/2007/NĐ-CP; Nghị định số 15/2015/NĐ-CP ngày 14/02/2015 thay thế Nghị định số 108/2009/NĐ-CP và nay là Nghị định số 63/2015/NĐ-CP để thay thế Nghị định số 15/2015/NĐ-CP.
Tại các Nghị định được ban hành, đều có điều khoản quy định chuyển tiếp, theo đó đối với các dự án đã ký kết hợp đồng dự án trước ngày Nghị định có hiệu lực thi hành thì được tiếp tục thực hiện theo quy định của hợp đồng dự án đã ký kết.
Đồng thời, pháp luật dân sự cũng quy định: "Mọi cam kết, thỏa thuận không vi phạm điều cấm của pháp luật, có hiệu lực thực hiện đối với các bên và phải được chủ thể khác tôn trọng".
Vì vậy, việc xử lý tồn tại, bất cập tại Trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài cần phải được thực hiện trên nguyên tắc đảm bảo hài hòa lợi ích và tôn trọng quyền, nghĩa vụ của các bên theo hợp đồng đã ký kết.
Hiện nay, trên tuyến Quốc lộ 2 đang triển khai đồng thời 02 dự án BOT (Dự án BOT Quốc lộ 2 đoạn Nội Bài - Vĩnh Yên và Dự án quốc lộ 2 đoạn tránh thành phố Vĩnh Yên), trong đó Dự án BOT Quốc lộ 2 đoạn Nội Bài - Vĩnh Yên đang trong giai đoạn chuẩn bị kết thúc thời gian thu phí hoàn vốn.
Bộ GTVT đã giao Tổng cục Đường bộ Việt Nam tích cực đàm phán với các nhà đầu tư của 2 dự án nêu trên để đề xuất giải pháp xử lý tồn tại, bất cập tại Trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài đồng thời với việc dừng thu phí hoàn vốn tại Dự án BOT Quốc lộ 2 đoạn Nội Bài - Vĩnh Yên, trên cơ sở đó Bộ GTVT sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét chấp thuận.
Hoàng Mai
