Bộ Công Thương mới tổ chức Hội nghị tham vấn quốc tế về quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 (Quy hoạch điện VIII). Hội nghị được tổ chức với sự tham gia của hơn 60 đại biểu trong nước và quốc tế.
Việt Nam kiên định mục tiêu phát triển xanh
Tại hội nghị, Thứ trưởng Đặng Hoàng An nhấn mạnh, trong thời gian qua, thực hiện nhiệm vụ của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao, Bộ Công Thương đã khẩn trương xây dựng, hoàn thiện dự thảo Quy hoạch điện VIII.
Đây được xem là một quy hoạch ngành rất quan trọng có mục tiêu đảm bảo vững chắc an ninh năng lượng quốc gia, cung cấp đủ điện ổn định, có chất lượng cao với giá thành hợp lý cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững theo các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ Việt Nam.
Theo Thứ trưởng, Việt Nam kiên định mục tiêu phát triển xanh và bền vững, do đó ưu tiên phát triển nguồn năng lượng xanh, sạch như năng lượng tái tạo (mặt trời, gió), năng lượng mới (amoniac, hydro)…; giảm nguồn điện dùng nhiên liệu hoá thạch như than, khí…
Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị tham vấn quốc tế về Quy hoạch điện VIII (Ảnh: MOIT).
Đóng góp ý kiến tại Hội nghị, bà Melissa Bishop – Đại biện lâm thời, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam và bà Kristina Buenda – Trưởng bộ phận hợp tác phát triển, Liên minh châu Âu tại Việt Nam đều đánh giá: Việt Nam đã có những bước đi tiên phong hướng tới quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch bằng cách trở thành một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới cam kết tham gia Đối tác Chuyển đổi Năng lượng Công bằng (JETP).
Đặc biệt đã ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo như điện mặt trời, điện gió; Không phát triển mới các nhà máy nhiệt điện than; phát triển đồng bộ hệ thống truyền tải điện và hệ thống pin lưu trữ; khuyến khích mạnh mẽ khối tư nhân tham gia đầu tư.
Đại diện Mỹ và EU cũng đánh giá cao và ủng hộ dự thảo Quy hoạch điện VIII theo hướng mở rất linh hoạt, dễ điều chỉnh, mang tính hiệu quả cao khi thực thi, gắn liền với quá trình chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam.
Ông Santiago Alfonso – Trưởng bộ phận hợp tác kinh tế, Đại sứ quán Đức tại Việt Nam cho biết, Đức ủng hộ các nỗ lực của Bộ Công Thương trong việc xây dựng Quy hoạch Điện VIII.
Đức cũng đề xuất Việt Nam nên tận dụng khuôn khổ sẵn có của Nhóm Đối tác Năng lượng Việt Nam (VEPG) để hỗ trợ, lồng ghép các hoạt động của JETP.
Cùng quan điểm trên, đại diện Đại sứ quan Anh cho biết, việc tham vấn các tổ chức quốc tế là cần thiết, thể hiện sự cầu thị của Việt Nam.
Đồng thời việc sớm công bố thông tin Quy hoạch điện VIII là một bước quan trọng để tăng cường khả năng dự đoán cho các nhà phát triển và nhà đầu tư trong các dự án năng lượng xanh, nhằm thực hiện các mục tiêu chuyển đổi năng lượng của Việt Nam và đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về năng lượng sạch, giá cả phải chăng.
Nhu cầu phát triển nguồn và lưới điện rất lớn
Góp ý kiến về nguồn vốn, bà Chiaria Odetta Rogate chuyên gia năng lượng cao cấp của Ngân hàng thế giới (WB) khuyến nghị, nhu cầu về nguồn của Việt Nam cho phát triển nguồn và lưới điện là rất lớn.
Vấn đề truyền tải điện cần đáp ứng được các yêu cầu về kỹ thuật, thương mại và an toàn. Vì vậy, WB đề xuất Việt Nam cần cải thiện môi trường đầu tư trong nước và quốc tế để có thể tiếp cận được các nguồn vốn vay.
Nhiều tổ chức quốc tế bày tỏ sự đồng tình cao về Quy hoạch điện VIII (Ảnh: MOIT).
Ông Keiju Mitsuhashi - Phó Giám đốc Quốc gia, Ngân hàng Phát triển châu Á cho rằng, Quy hoạch điện VIII được xây dựng với nhiều thách thức để đáp ứng nhiều yêu cầu, bao gồm đảm bảo an ninh năng lượng và khả năng chi trả đồng thời đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
“Chúng tôi ủng hộ định hướng tổng thể của dự thảo PDP8”, ông Keiju Mitsuhashi nhấn mạnh đồng thời cho biết, ADB sẵn sàng xem xét tài trợ từ Chính phủ và ngoài Chính phủ để tăng cường hệ thống lưới điện truyền tải với các dịch vụ phụ trợ nhằm đảm bảo sự ổn định của lưới điện với nhiều năng lượng tái tạo hơn.
Liên quan đến phát triển thị trường điện cạnh tranh, ông Keiju Mitsuhashi cho rằng, quá trình chuyển đổi năng lượng nên được thực hiện với chi phí thấp nhất cho nền kinh tế và con người.
Các chính sách giá bán điện mặt trời và gió của Việt Nam đã khuyến khích khối lượng đầu tư lớn từ khu vực tư nhân và cho phép thị trường điện mặt trời và gió phát triển rất nhanh nhưng nó đi kèm với một chi phí cao.
Để giải quyết vấn đề này, ADB hoan nghênh quyết định của Chính phủ thiết lập cơ chế đấu thầu cho các dự án thế hệ mới. ADB đã và đang hỗ trợ Bộ Công Thương chuẩn bị cơ chế đấu thầu này và sẵn sàng tiếp tục hỗ trợ Bộ Công Thương và chính quyền các tỉnh triển khai dự án đấu giá và xây dựng các khung pháp lý và quy định liên quan.
Ông John Rockhold – Chủ tịch Amcham tại Việt Nam cũng đánh giá cao bản dự thảo mới nhất của Quy hoạch điện VIII, trong đó coi cơ chế JETP là giải pháp quan trọng cho quá trình chuyển dịch năng lượng ở Việt Nam.
Lộ trình chuyển dịch phía trước của đất nước không chỉ cần đảm bảo an ninh năng lượng mà còn phải đảm bảo các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội trong quy hoạch tổng thể các ngành, lĩnh vực.
Tuy nhiên, để đảm bảo tính khả thi về tài chính của việc thực hiện Quy hoạch điện VIII dự kiến, Amcham đề xuất là tập trung vào vấn đề cung cấp tài chính cho các dự án điện và năng lượng.
Tuy nhiên để huy động được nguồn vốn, cần hoàn thiện cơ chế, chính sách, thể chế, pháp lý mạnh mẽ và thực tế đủ để thu hút đầu tư của khu vực kinh tế tư nhân toàn cầu.
