Mới đây, CTCP Chứng khoán Tân Việt (TVSI) đã công bố Báo cáo tài chính kiểm toán năm 2022 với rất nhiều ý kiến ngoại trừ từ đơn vị kiểm toán.
Đáng chú ý, theo đơn vị kiểm toán, trong quá trình kinh doanh, TVSI đã thực hiện mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ từ các tổ chức phát hành và các nhà đầu tư sau đó mua đi bán lại nhiều lần với các nhà đầu tư đồng thời phía công ty cũng đã ký hợp đồng mua lại một số trái phiếu đã bán cho các nhà đầu tư theo một mức giá xác định vào một ngày xác định trong tương lai. Khi bán và mua lại trái phiếu với nhà đầu tư, công ty đang ghi nhận như hoạt động tự doanh.
Tính đến ngày 31/12/2022, tổng mệnh giá các trái phiếu Chứng khoán Tân Việt đã ký hợp đồng mua lại đến ngày 31/12/2022 là khoảng trên 20.700 tỷ đồng, trong đó số đã đến hạn thanh toán mà chưa thanh toán được khoảng hơn 4.870 tỷ đồng.
Tuy nhiên, ngày 18/8/2023 công ty công bố báo kiểm toán 2022 thì tổng mệnh giá trái phiếu công ty đã ký hợp đồng mua lại còn khoảng 18.000 tỷ đồng, trong đó số đã đến hạn thanh toán mà chưa thanh toán được khoảng hơn 14.800 tỷ đồng.
Ngoài ra, ý kiến ngoại trừ của kiểm toán viên cũng cho rằng, tại ngày 31/12/2022, công ty đã thực hiện trích lập dự phòng cho việc vi phạm hợp đồng mua lại trái phiếu đến hạn nhưng không thực hiện được ở mức 50%, tương đương khoảng 195 tỷ đồng giá trị tối đa nghĩa vụ hợp đồng vi phạm theo tổng giá trị các hợp đồng mua lại là hơn 4.870 tỷ đồng vì cho rằng:
“Việc vi phạm của TVSI là do bất khả kháng đã được quy định trong hợp đồng nên trong quá trình giải quyết tranh chấp công ty có thể thương lượng để không bị phạt vi phạm ở mức tối đa và công ty chỉ bồi thường khi có phán quyết của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền”, đơn vị kiểm toán nêu rõ.
Trước vấn đề này, phía TVSI cho biết đến thời điểm hiện tại, công ty chưa phải chỉ trả chi phí nào liên quan đến việc vi phạm các hợp đồng mua lại trái phiếu, cho thấy việc trích lập dự phòng nói trên là phù hợp và đảm bảo nguyên tắc thận trọng của kế toán.
Mặt khác, đơn vị kiểm toán cũng lưu ý thêm, từ ngày 2/11/2022, số dư tiền gửi của TVSI tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) khoảng 1.609 tỷ đồng, gồm tiền gửi nhà đầu tư phục vụ nhu cầu thanh toán giao dịch chứng khoán khoảng 879 tỷ đồng, tiền gửi của TVSI phục vụ nghĩa vụ thanh toán khác cho khách hàng khoảng 730 tỷ đồng không giao dịch được.
Công ty đã gửi nhiều công văn gửi các cơ quan chức năng liên quan phê duyệt các lệnh chuyển tiền từ các tài khoản của TVSI tại SCB sang các tài khoản khác để giao dịch chứng khoán, nhưng vẫn chưa nhận được phản hồi từ phía cơ quan chức năng.
TVSI hiện vẫn đang ở tình trạng kiểm soát đặc biệt (từ ngày 18/5 đến 17/9/2023) theo quyết định của Ủy ban chứng khoán Nhà nước. Cùng với đó, công ty bị đình chỉ hoạt động mua bán chứng khoán trên thị trường chứng khoán niêm yết và đăng ký giao dịch từ 27/6/2023 cho đến khi được Ủy ban Chứng khoán đưa ra khỏi tình trạng kiểm soát đặc biệt.
Theo báo cáo tài chính kiểm toán 2022, doanh thu hoạt động của công ty vẫn giữ nguyên 2.552 tỷ đồng như báo cáo tự lập. Tuy nhiên, chi phí hoạt động điều chỉnh tăng 12% lên 2.302 tỷ đồng. Theo đó, lãi sau thuế đã giảm 62% còn 148 tỷ đồng.
Mức chênh lệch đáng kể này là do công ty đã hạch toán bổ sung các khoản chi phí đánh giá lại tài sản tài chính thông qua lãi/lỗ (FVTPL), dự phòng phải thu khó đòi, dự phòng chi phí phải trả khác với tổng số tiền 244 tỷ đồng.
Tại ngày 31/12/2022, tổng tài sản của TVSI giảm 36% so với hồi đầu năm về mức 4.288 tỷ đồng, trong đó khoản tiền mặt tăng gần 6 lần lên mức 1.967 tỷ đồng và tài sản đầu tư tự doanh tăng 880 tỷ đồng lên gần 1.900 tỷ đồng. Ngược lại, các khoản cho vay giảm từ 5.120 tỷ đồng hiện chỉ còn 363 tỷ đồng.
Tại báo cáo tài chính riêng quý II/2023, luỹ kế nửa đầu năm, TVSI ghi nhận doanh thu đạt 134 tỷ đồng, giảm 92% so với cùng kỳ, lợi nhuận sau thuế vỏn vẹn 24 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ đạt tới 275 tỷ đồng.
Thêm vào đó, tính đến 30/6/2023, các khoản cho vay của công ty tiếp tục giảm xuống còn 229 tỷ đồng. Nếu tính từ đầu năm 2022, nguồn vốn cho vay của Chứng khoán Tân Việt đã giảm tới 96%.
Như vậy, so với kế hoạch mà công ty đã đề ra, kết quả này của TVSI thậm chí có phần chấp nhận được. Bởi năm 2023, công ty đã thống nhất kế hoạch khiêm tốn với chỉ tiêu doanh thu xấp xỉ 200 tỷ đồng, giảm 92% so với thực hiện năm 2022 và lỗ sau thuế 570 triệu đồng. Mục tiêu trong năm này là tiếp tục tập trung giải quyết vấn đề về trái phiếu, bảo vệ quyền lợi cho nhà đầu tư, duy trì hoạt động môi giới cơ sở và phấn đấu hòa vốn.
