Theo Times of Israel, báo cáo của Israel hôm 20/11 khẳng định Tổng thống Nga Putin đã gợi mở một thoả thuận với Israel và Mỹ mà theo đó Iran sẽ rút khỏi Syria để đổi lấy việc nới lỏng trừng phạt của Mỹ với quốc gia này.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hé lộ thoả thuận này trong một phiên họp kín với uỷ ban Các vấn đề nước ngoài và quốc phòng của Knesset hôm 19/11, kênh truyền hình Channel 10 của Israel cho hay.
Tổng thống Nga và người đồng cấp Israel.
Trong quá khứ, Nga từng nhiều lần quả quyết rằng Moscow không thể buộc Iran và các lực lượng do nước này hậu thuẫn rút khỏi Syria. Moscow đã thuyết phục các lực lượng Iran rút khỏi phạm vi 85km từ biên giới Israel nhưng điều này vẫn không khiến Tehran hài lòng. Israel khăng khăng đòi không một bóng lực lượng Iran nào còn xuất hiện ở quốc gia Trung Đông này.
Báo cáo không nhắc cụ thể thời điểm ông Putin đề cập đến thoả thuận trên với ông Netanyahu trong vai trò của một trung gian nhưng hai nhà lãnh đạo này đã có một cuộc trò chuyện ngắn bên lề diễn đàn hoà bình ở Paris hồi tuần trước.
Ông Netanyahu tỏ ra rất lạc quan về cuộc gặp gần đây của ông với Tổng thống Nga Putin và Đại sứ đặc mệnh về Syria của Mỹ James Jeffery. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Israel cho biết đề xuất của ông Putin mới chỉ là ý tưởng ban đầu và Israel chưa đưa ra quyết định nào liên quan đến vấn đề này.
Khi được hỏi về thông tin mà kênh truyền hình Channel 10 của Israel công bố, một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết: “Chúng tôi tiếp tục đàm phán với Liên Hợp Quốc và các đối tác khác để tìm ra giải pháp chính trị ở Syria. Chúng tôi không nêu cụ thể nội dung của các cuộc đàm phán ngoại giao này”.
Thông tin về đề xuất của ông Putin trong vấn đề Iran được đưa ra giữa bối cảnh quan hệ giữa Israel và Nga căng thẳng vì việc máy bay quân sự Nga bị phòng không Syria bắn nhầm trong một cuộc Israel không kích vào các mục tiêu Iran ở Syria hồi tháng 9.
Nga đổ lỗi cho Israel trong việc gây nên vụ việc bắn nhầm máy bay khiến 15 quân nhân Nga thiệt mạng đồng thời Moscow cũng tiến hành chuyển giao hệ thống phòng thủ tên lửa S-300 tân tiến cho Syria. Tuy nhiên, Israel phủ nhận cáo buộc của Nga.
Tháng trước ông Netanyahu tuyên bố với Nga rằng Israel sẽ tiếp tục tấn công vào các mục tiêu Iran ở Syria để ngăn Iran triển khai lực lượng quân sự qua biên giới.
Quan chức quân đội Iran trong chuyến thăm Syria
Israel liên tục cảnh báo rằng nước này sẽ không khoan nhượng với sự hiện diện của quân đội Iran ở Syria và nhiều lần tấn công vào các căn cứ quân sự của Iran với lập luận ngăn Tehran chuyển vũ khí cho lực lượng Hezbollah của Lebanon.
Israel cũng vận động Washington và Moscow, những đồng minh chủ chốt của Syria và Iran cùng đẩy lực lượng Iran và các phiến quân do Iran hậu thuẫn ra xa khỏi biên giới Israel.
Hôm 20/11, lãnh đạo của quân đội Israel Gadi Eizenkot tuyên bố nhờ nỗ lực của quân đội Israel mà lực lượng Iran ở Syria đã không làm được điều mà Tehran mong muốn.
Đầu tháng này, chính quyền Tổng thống Trump đã khôi phục lại tất cả lệnh trừng phạt Mỹ áp đặt với Iran vốn bị bãi bỏ theo thoả thuận hạt nhân 2015.
Các lệnh trừng phạt này là cú tấn công thứ hai chính quyền ông Trump nhằm vào quốc gia Hồi giáo kể từ khi Washington rút khỏi thoả thuận hạt nhân với Iran đầu năm nay.
Israel vốn vẫn xem Iran là mối đe doạ tiềm tàng nên nước này rất hoan nghênh việc Mỹ rút khỏi thoả thuận hạt nhân với Iran và khôi phục lệnh trừng phạt.
Iran hiện đang đối mặt với cuộc khủng hoảng kinh tế. Ngoại tệ nước này đã mất hơn 2/3 giá trị kể từ hồi tháng 5. Việc xuất khẩu dầu của nước này cũng sụt giảm dù Ấn Độ và Trung Quốc vẫn tiếp tục mua dầu. Tuy nhiên, phần lớn các nước châu Âu cũng như Nhật Bản, Hàn Quốc đã ngừng mua mặt hàng này.
Nền kinh tế Iran chắc chắn còn chịu ảnh hưởng mạnh hơn dưới lệnh cấm vận mới đây của Mỹ.
Xem thêm >> Ám chỉ sâu xa sau tuyên bố Nga không thể một mình "đánh bật" Iran ra khỏi Syria của Israel
