Hoa lan Rothschild (tên khoa học: Paphiopedilum rothschildianum), thường được gọi là lan Vàng Kinabalu, là một trong 10 loại hoa lan đắt đỏ nhất thế giới. Chúng còn được mệnh danh là "Vua hoa lan" vì đây là một trong những loài lan được săn lùng và hiếm nhất trên thế giới.
Đây là một giống hoa lan đài khá lớn, với những chiếc lá dài tới 30 - 40cm, rộng 4 - 5cm. Cành hoa cao khoảng 30 - 50cm, mỗi cành có khoảng từ 3 - 6 bông, bầu hoa dài 4 - 7 cm, hai cánh đài dài tới 10 - 18cm. Nó nở hoa với một chùm hoa cao có tới sáu bông hoa lớn. Nó là điểm độc đáo của nhóm Corypetalum vì giữ các cánh hoa gần như nằm ngang, tạo cho bông hoa một vẻ ngoài đặc biệt.
Hoa lan này 15 năm mới nở một lần không như nhiều loại lan khác.
Đây là lý do chúng rất hiếm và cũng rất khó tìm.
Trong khi các loài lan cùng họ khác đều rủ 2 cánh đài xuống thì lan Rothschild lại có cấu tạo 2 cánh đài gần như nằm ngang, mang lại dáng vẻ vô cùng đặc biệt.
Bông hoa có cánh hoa có đốm màu xanh lá cây và đỏ, thu hút ruồi ký sinh nhờ hình dáng giống với loài rệp mà chúng đẻ trứng. Khi ruồi chạm vào đầu nhụy, chúng sẽ chuyển thành công phấn hoa từ cây này sang cây khác.
Nó được mô tả lần đầu tiên vào thế kỷ 19 bởi Heinrich Gustav Reichenbach, điều này đã gây ra sự xôn xao đối với những người đang tìm cách có được nó bằng bất cứ giá nào. Sau khi được phát hiện, địa điểm này đã được công ty Sander & Sons giữ bí mật nhằm mục đích đánh lừa những người đang tìm kiếm nó. Người ta đã công bố rằng hoa lan Rothschild nằm ở New Guinea thay vì núi Kinabalu, nơi nó thực sự có nguồn gốc.
Do thông tin sai lệch về môi trường sống của nó, loài lan này được cho là đã tuyệt chủng cho đến cuối những năm 1950. Năm 1959, hai quần thể lan Rothschild được phát hiện ở chân núi Kinabalu (Malaysia), thu hút sự chú ý của các nhà sưu tập phong lan trên toàn thế giới.
Thời gian loài lan này nở là giữa tháng 4 và tháng 5.
Loài lan này chỉ có ở vườn quốc gia Kinabalu ở Malaysia
Lan Rothschild là một trong những loại hoa lan lạ và đắt nhất thế giới.
Loài lan này rất được ưa chuộng, với giá lên tới 5000 USD cho một cây. Nguyên nhân loài hoa này có giá cao ngất ngưởng và được bảo vệ 24/24 là bởi lan Rothschild đang đứng bên bờ vực tuyệt chủng bởi nạn săn trộm trái phép để buôn bán trong khu vực và quốc tế.
Hơn nữa, việc tiếp tục khai thác để làm vườn, cũng như những xáo trộn khác như hoạt động khai thác mỏ, khai thác gỗ và phá hủy môi trường sống cũng là nguyên nhân làm giảm đáng kể sự xuất hiện tự nhiên của hoa lan Rothschild.
Điều đặc biệt hơn là lan Rothschild chỉ nở 15 năm 1 lần vào giữa tháng 4 và tháng 5. Không những thế, loài hoa này chỉ có thể sinh sống ở một nơi duy nhất trên trái đất là núi Kinabalu, ở độ cao từ 500 - 1200 m so với mực nước biển và không tìm được ở bất cứ nơi nào khác.
Mức giá 5000 USD/cây chỉ là giá chợ đen của các đối tượng buôn lậu ăn cắp.
Hiện, loại lan này rất được bảo vệ ở Malaysia.
Ngày nay, hoa lan Rothschild đã được con người trồng thành công và bán với cái giá rẻ hơn. Tuy nhiên dù sao để được sở hữu một cành hoa "Vàng của Kanabalu", người ta cũng phải bỏ ra một cái giá không hề nhỏ chút nào.
Hải Vân (T/h)
