Các cơ quan tình báo và tư pháp Mỹ đều tin rằng nhiều tuần trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, Nga đã triển khai tin tặc nhằm làm hỗn loạn chiến dịch tranh cử của các ứng viên. Nhưng hai bên mâu thuẫn trong quan điểm xác định mục tiêu tin tặc tấn công.
Tuần trước, các viên chức Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đưa ra cáo buộc gây tranh cãi rằng Nga đã can thiệp quá trình bầu cử Mỹ nhằm giúp ông Donald Trump trở thành tổng thống.
Theo giới quan chức Mỹ, kết luận CIA đưa ra dường như không phải kết quả tình báo mới thu thập sau cuộc bầu cử mà là một bài phân tích tổng hợp các bằng chứng cho thấy Nga đã góp phần giúp ông Trump có được lợi thế.
Lý do CIA không công bố đánh giá này trước cuộc bầu cử vẫn còn là câu hỏi chưa có lời đáp nhưng nhiều quan chức Mỹ khẳng định một số nội dung trong đó đã được trình lên Tổng thống Barack Obama trong bản tóm tắt công việc hàng ngày.
Phản ứng trước công bố này, ông Trump mạnh mẽ bác bỏ cáo buộc và gọi tình báo Mỹ là vụng về và thiên vị. "Tôi nghĩ nó thật lố bịch. Tôi nghĩ nó chỉ là một cái cớ khác. Tôi không tin điều đó", ông Trump cho biết trong một cuộc phỏng vấn trên Fox News.
Đồng quan điểm với ông Trump, một số nghị sĩ hàng đầu đảng Cộng hòa cũng cho rằng không có bằng chứng rõ ràng cho thấy người Nga đã tìm cách giúp ông Trump gian lận trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ.
Còn ở một phía khác, những người phản đối ý kiến trên như thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa John McCain thì công khai cáo buộc Nga can thiệp cuộc bầu cử. Hay như đại biểu Adam B. Schiff từ California, thành viên hàng đầu của đảng Dân chủ tại Ủy ban Tình báo Hạ viện, cho hay chỉ cần dựa vào các bằng chứng công khai cũng đủ thấy Nga đã can thiệp nhằm giúp "ứng viên thân Nga ".
Theo ông Mark M. Lowenthal, cựu nhân viên phân tích cao cấp CIA, việc tìm hiểu động cơ đằng sau vụ tấn công mạng Mỹ là nhiệm vụ quan trọng hơn cả đối với CIA.
Các quan chức tình báo và tư pháp Mỹ đều tin rằng có rất nhiều dấu hiệu cho thấy hành động tấn công mạng của Nga chủ yếu nhằm mục đích giúp Trump, đồng thời gây tổn hại đến đối thủ của ông, bà Hillary Clinton.
Vụ tấn công máy tính của đảng Dân chủ hồi tháng bảy đã làm lộ các email cùng những tài liệu nội bộ khác trong đảng này, khiến dư luận phản ứng dữ dội và buộc chủ tịch ủy ban Debbie Wasserman Schultz và các nhân viên hàng đầu phải từ chức.
Giới tình báo Mỹ cũng suy đoán Nga đã xâm nhập cơ sở dữ liệu của Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa nhưng quyết định chỉ công khai những tài liệu từ đảng Dân chủ. Tuy nhiên, Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa phủ nhận, tuyên bố không có cuộc tấn công nào.
Giới chức Mỹ dẫn nhiều bằng chứng cho thấy ông Putin và chính phủ Nga ủng hộ ông Trump thay vì bà Clinton. Năm 2011, ông Putin công khai cáo buộc bà Clinton, khi đó bà Clinton còn là ngoại trưởng Mỹ. Và thời còn làm ngoại trưởng, bà Clinton rất thẳng thắn và tích cực trong việc chống lại sự mở rộng ảnh hưởng trong và ngoài khu vực của ông Putin. Bà có quan điểm đối nghịch với ông Putin trước nhiều vấn đề.
Còn với ông Trump, ông Putin luôn là hình mẫu được vị Tổng thống đắc cử này ca ngợi. Ông Trump ca ngợi ông Putin là "một lãnh đạo mạnh mẽ", có tài lãnh đạo cao trong chiến dịch tranh cử.
Truyền hình Nga thường mô tả ông Trump như một đối tác tin cậy, thân thiện, tiềm năng, nhưng lại đưa ra những đánh giá gay gắt về bà Clinton.
Còn với ông Putin, ông cũng nhiều lần dành những lời ngợi ca ông Trump như “ứng cử viên sáng giá”, “thông minh”, “nhanh nhạy”…
Dẫu vậy, trong nội bộ FBI vẫn còn tồn tại những hoài nghi trước câu hỏi liệu mục tiêu thực sự của Nga có phải là giúp ông Trump đắc cử hay không?
Theo một quan chức tư pháp cấp cao Mỹ, FBI tin rằng phía Nga có lẽ nhắm tới nhiều mục tiêu, chẳng hạn như gây tổn hại cho bà Clinton và phá hoại các tổ chức dân chủ Mỹ, nhưng chưa rõ trong đó có bao gồm mục tiêu đưa ông Trump lên làm tổng thống hay không.
Sự khác biệt trong tuyên bố giữa FBI và CIA có thể phản ánh hai phương pháp điều tra khác nhau trước sự việc. FBI, với vai trò thực thi pháp luật và tình báo, cần những bằng chứng xác đáng, bởi họ hướng đến việc xét xử tội phạm sau cùng. CIA lại nghiêng nhiều hơn về phía thực hiện các đánh giá tình báo.
Suốt mùa hè vừa qua, FBI đã điều tra việc Nga tìm cách can thiệp cuộc bầu cử Mỹ. Hồi trước bầu cử, FBI tìm ra một số dấu hiệu cho thấy người Nga có thể đang cố gắng giúp ông Trump đắc cử. Nhưng những nghi ngờ của FBI trong việc nỗ lực trực tiếp giúp ông Trump từ phía Nga suy giảm khi cuộc điều tra tiếp tục vào tháng Chín và tháng Mười. Và đến nay, các quan chức FBI cũng từ chối nói về lý do và bình luận về việc giảm nỗ lực điều tra vụ việc này.
Đào Vũ
