Tôm là loại hải sản phổ biến và giàu dinh dưỡng. Tuy nhiên, nếu ăn phải loại tôm bị bơm tạp chất để tăng trọng thì sẽ gây ra những tác hại khôn lường cho sức khỏe.
Tôm được bơm tạp chất có thể gây ra ngộ độc thực phẩm hoặc các bệnh thương hàn, tả, tiêu chảy hay rối loạn tiêu hóa… Ngoài ra, việc ngâm giữ tôm trong hàn the, ure… cũng làm tăng khả năng người tiêu dùng bị ngộ độc cấp tính. Ure tích tụ trong cơ thể có thể gây ngộ độc mạn tính, mất ngủ, suy nhược cơ thể, giảm trí nhớ, gây bệnh gan, thận…
Chia sẻ với Sức khỏe & Đời sống, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên Giảng viên Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội, cho biết việc bơm tạp chất vào tôm gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng. Mức độ ảnh hưởng sẽ phụ thuộc vào các phương thức cũng như loại tạp chất được đưa vào tôm, nhất là khi tạp chất là các hóa chất không có tên trong danh mục các phụ gia, chất hỗ trợ chế biến theo quy định hoặc không được sản xuất chuyên dụng để dùng trong thực phẩm.
Do đó, tốt nhất người tiêu dùng nên mua tôm tươi sống, nhảy tanh tách thì sẽ giảm nguy cơ mua phải tôm bơm tạp chất. Còn nếu mua tôm không còn sống hoặc tôm đông lạnh thì có thể dựa vào một số quan sát sau để nhận biết tôm bị bơm tạp chất.
Quan sát bên ngoài: Quan sát toàn thân cho đến chi tiết từng bộ phận bên ngoài của tôm theo trình tự từ đầu đến đuôi, chú ý quan sát phần đầu, thân và đuôi tôm để thấy rõ nhất.
Phần đầu tôm: Sau khi bơm tạp chất, phần đầu tôm sẽ bị phù, thậm chí nhô hẳn lên so với thân, phần mang cứng, thẳng đơ, phồng căng trong khi mang tôm thường mềm, phẳng
Phần thân: Khi bị bơm tạp chất thì thân tôm có phần vỏ bụng đốt 1 hoặc đốt 3 (tính từ đầu xuống đuôi) bị trương phồng, ngậm nước, sờ tay vào thấy nổi vẩy. Quan sát thêm sẽ thấy đốt thứ 3 bị giãn, thân tôm bị căng, thậm chí căng tròn mất tự nhiên.
Phần đuôi: Khi tôm bị bơm tạp chất thì quan sát phần đuôi dễ nhận biết nhất. Lúc này gai đuôi vểnh, cánh đuôi xòe trong khi đó nếu tôm chưa bơm thì gai đuôi cụp.
Quan sát khi bóc tôm:
- Bóc vỏ đầu ức: cầm tôm dốc đầu xuống dưới, dùng tay bóc vỏ đầu ức tôm để lộ ra phần thịt đầu. Dùng mũi dao nhọn khéo léo lật và gạt khối gạch (gan tụy) lên để lộ xoang đầu ức. Quan sát tình trạng xoang đầu ức có đọng chất dịch khả nghi hay không.
- Bóc vỏ thân tôm: Hãy nhớ sau khi bóc vỏ thân tôm, bạn cần chú ý quan sát đốt thịt thứ 3, 4 và 6 xem có biểu hiện của sự phù nề các đốt cơ hay không. Tôm bơm tạp chất sẽ thấy rõ sự phù nề ở đốt này. Đối với tôm bị bơm nhiều tạp chất, dùng kim châm vào vị trí bụng hay lưng đốt cơ bị phù nề và lấy tay nặn có thể thấy tạp chất đùn ra.
Cách chọn mua tôm tươi an toàn
Dưới đây là những bí quyết chọn tôm tươi ngon, chất lượng, rất hữu ích để người tiêu dùng chọn được loại thực phẩm an toàn, bổ dưỡng cho bữa ăn gia đình.
-Quan sát đuôi tôm: Kiểm tra phần đuôi tôm sẽ giúp xác định được độ tươi sống của chúng. Để kiểm tra độ tươi của tôm, cần đưa tôm ra ánh sáng, kéo dài thân tôm và xem độ rộng giữa các khớp trên lớp vỏ và thịt. Nếu phần khớp rộng chứng tỏ là tôm đã để lâu hoặc để tủ lạnh. Khớp tôm càng hẹp thì tôm càng tươi. Ngoài ra, khi cầm tôm lên nếu thấy có cảm giác sạn dưới ngón tay hoặc tôm bị nhớt, dính vào nhau thì không nên mua.
-Hình dáng con tôm: Khác với những con tôm đông lạnh, bơm hóa chất hoặc bị ươn do để lâu ngày, tôm tươi có phần thân hơi cong, thịt căng chắc. Tuy nhiên, tôm không to và dày thịt khác thường. Ngoài ra, cũng nên lưu ý chọn tôm có phần vỏ linh hoạt, còn nguyên vẹn, đầu phải dính chặt vào thân tôm, đảm bảo tôm sẽ luôn tươi rói.
-Chân tôm: Cần quan sát xem phần chân của tôm còn gắn chặt vào thân hay không, thịt tôm phải săn chắc. Ngoài ra, không nên chọn mua những con tôm có chân đã bị chuyển sang màu đen vì đây chính là dấu hiệu cho thấy chúng không còn tươi.
-Tránh chọn mua những con tôm chảy nhớt: Không nên mua những con tôm đã bị chảy nhớt. Phần lớn những con tôm này thường uốn cong thân thành hình tròn chứ không nằm thẳng như bình thường.
Để kiểm tra vấn đề này, nên dùng ngón tay ấn lên phần vỏ và di chuyển ngón tay vài lần từ trước ra sau, rồi ngược lại, từ sau ra trước. Nếu có cảm giác như có sạn dưới các ngón tay hoặc nhận thấy tôm bị nhớt, dính vào nhau thì không nên mua chúng.
Minh Hoa (t/h)
