Như chúng tôi đã đưa tin, 31/8 là hạn cuối cùng dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi phải hoàn thành. Thời gian gấp rút hối hả, thế nhưng, tận mắt quan sát dọc tuyến cao tốc này vào đầu và giữa tháng 8/2018, chúng tôi vẫn thấy còn quá nhiều ngổn ngang, bất cập. Theo ban Quản lý dự án, cao tốc đã đạt trên 95% hoàn thành tiến độ công trình. Nhưng cần biết thêm rằng, dự án này đã 2 lần trễ hẹn (30/6 và 31/7/2018) trước đó.
Nhiều hạng mục còn bỏ dở tại dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi vào đầu tháng 8/2018.
Vì sao công trình ngàn tỷ mãi lỡ hẹn? Một lãnh đạo công ty Đầu tư và Phát triển cao tốc Việt Nam (VEC-chủ đầu tư dự án) cho biết, sở dĩ dự án liên tục chậm tiến độ là do thời tiết bất lợi, phát sinh vướng mắc mặt bằng liên tục tại hai địa phương Quảng Nam, Quảng Ngãi. Nhiều nhà dân bị nứt do thi công gây khiếu nại trong bồi thường giải tỏa chưa được giải quyết thấu đáo khiến việc thi công bị cản trở kéo dài, gây khó khăn cho nhà thầu...
Từ VEC cho đến UBND tỉnh Quảng Nam, tỉnh Quảng Ngãi nhiều lần phát đi văn bản “gỡ rối” với mong muốn cao tốc sớm hoàn thành.
Ông Mai Tuấn Anh, Chủ tịch Hội đồng thành viên VEC lý giải thêm rằng, có một số vị trí chưa đảm bảo chất lượng theo yêu cầu của Hội đồng Nghiệm thu Nhà nước phải làm lại, nhiều công trình bổ trợ (phụ) chưa đồng bộ...
Thi công kém chất lượng nên cứ mãi đào bóc làm lại. Khi thị sát công trình Bộ trưởng bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cũng nhận xét nhiều điểm trên đường chạy xe còn "lộc cộc, lộc cộc"...
Cũng theo ông Tuấn Anh, giải pháp hiện tại là tăng cường chỉ đạo tối đa, đảm bảo tiến độ thông xe. Mục tiêu phấn đấu đến ngày 2/9 là phải làm lễ thông xe.
Mới đây, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Đinh Văn Thu cũng đã yêu cầu VEC cần có kế hoạch cụ thể để phối hợp với các địa phương kiểm tra, giải quyết dứt điểm các trường hợp bị ảnh hưởng. Đồng thời, xây dựng đường gom phục vụ người dân đi lại, xây dựng hàng rào bảo vệ hai bên đường cao tốc trong quý 3/2018.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, câu chuyện về chất lượng công trình mà Hội đồng Nghiệm thu Nhà nước yêu cầu sửa chữa tại cao tốc này không phải bây giờ mới có. Ngược dòng thời gian từ ngày sơ khởi của dự án quả thực có quá nhiều điều đáng bàn.
Tháng 6/2016, khi đang thi công tuyến Quảng Nam - Quảng Ngãi, dự án gây rúng động dư luận bởi loạt thông tin tràn ngập các phương tiện thông tin đại chúng về việc hàng loạt xe vận chuyển đất trái phép từ các mỏ Phước Hoà, An Phú, đập Hố Dọc.. (tỉnh Quảng Ngãi) ra đổ cho công trình đường cao tốc.
Đơn cử là, gói thầu A3 đoạn qua huyện Bình Sơn, do tập đoàn Xây dựng giao thông Giang Tô (Trung Quốc) thi công. Nhà thầu này đã sử dụng đất, cát (có đoạn lẫn cả rễ cây) không đạt chất lượng để thi công. Nhiều đoạn còn dùng cả đất đen, đá to đổ vào Km 106.
Và rồi, Hội đồng nghiệm thu Nhà nước đã có cuộc kiểm tra và yêu cầu VEC vào cuộc xử lý. Cơ quan này sau đó yêu cầu các nhà thầu vi phạm đào bóc toàn bộ khối lượng thi công không đảm bảo do vật liệu mang đến công trường.
Điều này đồng nghĩa với việc thay vì tiếp tục thi công để hoàn thành đúng tiến độ thì nhiều hạng mục của dự án lại phải đào bóc làm lại từ đầu. Sự lãng phí, tốn kém và nói không quá khi khẳng định rằng, chính chất lượng thi công kém là một phần lớn nguyên nhân cao tốc ngàn tỷ mãi trễ hẹn.
Đổ vật liệu "rởm" đã khiến chất lượng cao tốc yếu kém, hư hỏng. VEC đã yêu cầu đào bóc, làm lại.
Thi công gian dối, đổ vật liệu kém, buộc phải đào bóc làm lại liên tục đã lấy đi biết bao thời gian của cao tốc. Để rồi, những cơn mưa nặng hạt của miền Trung cuối năm 2016, cuối năm 2017 đã “vạch trần” sự gian dối trong thi công của các nhà thầu. Tháng 7/2016, mưa đã làm xói lở lòi taluy lộ loạt khối đá to trong nền đường tại Km100+ 835- Km101+600. Sau đó, Hội đồng nghiệm thu Nhà nước yêu cầu đào bóc toàn bộ khối lượng ra khỏi công trường theo Văn bản 2281/VEC-QLTC ngày 11/07/2016 của VEC.
Cũng nhờ thiên tai đã nói lên chất lượng thi công mái taluy tại các mố cống thuộc đoạn Đà Nẵng - Quảng Nam quá yếu kém. Dọc theo đoạn này, sau bão Con Voi cuối năm 2017, mưa đã cuốn trôi một phần đất taluy dương nền đường, làm hỏng chân trụ của tường hộ lan mềm. Phần gia cố đá hộc ¼ nón của mố cống đã xuống cấp, bong tróc, sạt lở, vỡ gãy, nhiều vị trí đá sạt lở ùn ùn xuống mép đường… Ở nhiều điểm, xuất hiện việc dặm vá nhiều lần nhưng vẫn không thành vì chất lượng thi công ban đầu quá sơ sài, kém chất lượng.
Phải chăng nếu thi công đúng, thi công tốt thì chẳng có chuyện chất lượng kém, hư hỏng để mãi đào bới, bóc tách sửa chữa tốn thời gian, nhân lực, tiền bạc thì có lẽ cao tốc không trễ hẹn mãi như vậy?
