Chuyến thăm của ông Erdogan là cơ hội nối lại quan hệ với Mỹ.
Giải quyết bế tắc Syria
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan sẽ có chuyến thăm Washington trong tuần này để gặp mặt Tổng thống Donald Trump. Giới phân tích cho rằng, đây sẽ là cơ hội để hai nhà lãnh đạo thiết lập lại mối quan hệ căng thẳng thời gian qua, giữa cơn sóng gió Syria và S-400.
Chiến dịch quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ chống lại dân quân người Kurd ở Syria, dự kiến sẽ là chủ đề dẫn đầu chương trình nghị sự.
Tổng thống Erdogan vừa lên tiếng cảnh báo rằng các thỏa thuận được đàm phán với Washington và Moscow trong việc tạm dừng hoạt động quân sự ở Syria có nguy cơ tan vỡ. Nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc lực lượng người Kurd vẫn không rút khỏi biên giới Thổ Nhĩ Kỳ.
Các nhà phân tích tin rằng, Tổng thống Erdogan có thể tìm cách có được sự hỗ trợ ngầm từ ông Trump cho việc nối lại hoạt động ở Syria.
Về cơ bản, cuộc họp giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ-Thổ tuần này diễn ra vào thời điểm quan trọng trong quan hệ giữa các đồng minh NATO.
"Đây là một cuộc họp rất quan trọng", Asli Aydintasbas, nghiên cứu viên cao cấp tại Hội đồng Quan hệ đối ngoại châu Âu, nói.
"Có một danh sách dài các vấn đề giữa hai nước. Trên thực tế, mối quan hệ này chưa bao giờ tồi tệ như hiện nay. Và tất nhiên, có một vấn đề đang diễn ra là sự xâm nhập của Thổ Nhĩ Kỳ vào Syria, một bước đi mà Mỹ tỏ thái độ phản đối. Căng thẳng trên mặt đất đang rất dễ bùng nổ".
Mặc dù căng thẳng song phương leo thang, hai tổng thống dường như đã xây dựng một mối quan hệ làm việc nhịp nhàng, với chất xúc tác cá nhân đủ tốt để Ankara tin rằng có thể mang lại cơ hội thiết lập lại sự thân thiết năm xưa, theo VOA.
"Tôi hy vọng hai nhà lãnh đạo có thể mang đến một hướng đi hợp lý và chấp nhận được trong mối quan hệ hiện tại giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ", Mesut Casin, cố vấn tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ về các vấn đề đối ngoại cho hay.
"Hội nghị thượng đỉnh lịch sử sẽ có lợi cho cả hai bên. Tôi đang hướng đến một viễn cảnh lạc quan. Cuộc gặp này sẽ mang lại giải pháp mới và hướng đi mới cho hai nhà lãnh đạo".
Trong khi đó, chuyên gia Aydintasbas cảnh báo rằng việc Ankara chỉ cố gắng dựa vào ông Trump để giải quyết sự khác biệt có thể là một chiến lược rủi ro.
"Một sai lầm chiến lược rất lớn từ phía Ankara là xây dựng toàn bộ mối quan hệ với Mỹ bằng cách dựa toàn bộ vào Tổng thống Trump - chỉ một người duy nhất. Và đó là một hướng đi rất rủi ro. Nó giống như thể chơi trò cò quay Nga với một mối quan hệ đã kéo dài hơn một thế kỷ", Aydintasbas nói.
Bài toán S-400
Mỹ không chấp nhận chiến dịch quân sự của Thổ Nhĩ Kỹ ở Syria.
Tổng thống Erdogan đang tìm đến sự chấp thuận từ ông Trump để dỡ bỏ lệnh cấm vận đối với việc mua máy bay chiến đấu mới nhất của Mỹ. Trước đó, Tổng thống Trump đã đình chỉ quá trình giao tiêm kích tàng hình F-35 cho Ankara vì mua hệ thống S-400 của Nga.
Washington cảm thấy đáng báo động về mối quan hệ sâu sắc của Ankara với Moscow, nhưng các nhà phân tích nghi ngờ khả năng ông Trump sẽ ra tay để giải quyết tình hình.
"Tổng thống Trump đang chịu áp lực chính trị rất lớn thời gian qua. Ông ấy không cảm thấy thoải mái ", cựu Đại sứ Thổ Nhĩ Kỳ Mithat Rende nói.
"Với thái độ chống Thổ Nhĩ Kỳ trong Quốc hội, ông ấy sẽ chịu áp lực và sẽ không thể ra tay giúp đỡ. Thậm chí, ngày càng có thêm áp lực đưa ra lệnh trừng phạt đối với Thổ Nhĩ Kỳ".
Truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ mới đây cho biết, Tổng thống Trump đã gửi thư cho ông Erdogan và đưa ra một thỏa hiệp. Một số thông tin cho rằng, ông Trump hứa sẽ dỡ bỏ lệnh trừng phạt để đổi lấy việc Thổ Nhĩ Kỳ không kích hoạt S-400 của Nga và chấm dứt việc mua thêm hệ thống này.
Đầu năm nay, Thượng nghị sĩ Mỹ Lindsey Graham đã đưa ra một đề xuất tương tự nhưng ông Erdogan đã bác bỏ. Nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ đặt ra câu hỏi về việc vì sao một quốc gia bỏ tiền ra mua hệ thống phòng thủ để rồi lại xếp xó.
Tuy nhiên, trong tháng này, Ankara tuyên bố hoãn lại kế hoạch giao lô S-400 thứ hai. Sự chậm trễ này được cho là liên quan đến việc Nga-Thổ bất đồng trong đàm phán về việc sản xuất chung hệ thống tên lửa trong tương lai.
Các nhà phân tích cho rằng sự trì hoãn này mang lại cho ông Erdogan một số đòn bẩy trong cuộc gặp với ông Trump. Tổng thống Erdogan dự kiến sẽ đề nghị mua hệ thống phòng không Patriot của Mỹ trong chuyến thăm lần này.
"Chúng tôi có thể mua Patriot nếu đạt được thỏa thuận về sản xuất và chuyển giao công nghệ chung", Casin nói.
Nhưng phía Ankara cũng nhấn mạnh rằng, nếu cuộc họp tuần này với ông Trump không đưa ra một thiết lập mới nào trong mối quan hệ, Moscow sẽ chờ đợi để thay thế.
"Thổ Nhĩ Kỳ không thể tiếp tục có một liên minh hữu ích với Mỹ trong lúc những mối đe dọa tiếp tục bủa vây", Casin nói. "Điều này không có lợi. Khi nhìn sang phía bên kia, ai là người chiến thắng trong tình huống này? Nga và Trung Quốc".
Hiện tại, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và Nga đang hợp tác ở Syria. Tổng thống Nga Vladimir Putin tiếp tục có những lợi thế trước ông Erdogan. "Mục tiêu lâu dài của Putin là phá vỡ NATO và ông đã đạt được rất nhiều thành công", cựu đại sứ Rende nói.
Chính vì vậy, Tổng thống Putin sẽ càng theo sát chuyến thăm của ông Erdogan tới Washington.
