Phương Nga và Thùy Dung tại phiên tòa ngày 27/6.
Sau khi “nhân vật bí ẩn” Nguyễn Mai Phương tham gia phiên tòa xét xử vụ án Hoa hậu Phương Nga vào chiều 27/6 với tư cách người làm chứng, HĐXX đã áp dụng một số biện pháp bảo vệ nhân chứng, trong đó có thủ tục xét hỏi kín gây nhiều tranh cãi.
Theo đó, một số chuyên gia pháp lý cho rằng, việc HĐXX cho cách ly nhân chứng và thẩm vấn theo thủ tục xét hỏi kín là chưa có tiền lệ trong lịch sử tố tụng án hình sự.
Mặt khác, về nguyên tắc, việc thẩm tra lý lịch nhân chứng, cam kết khai báo trung thực, thực hiện việc đối chất, trả lời phải được công khai tại tòa. Bởi lẽ, nếu không thực hiện như thế, những người tham gia tố tụng khác không thể xác định được người đang tham gia phiên tòa trong phòng kín đó có phải là nhân chứng của vụ án hay không?
Cũng có ý kiến cho rằng, vụ án này không phải chỉ có cá nhân bà Nguyễn Mai Phương là người làm chứng mà còn nhiều người khác. Nhất là nội dung cần làm rõ từ các nhân chứng cũng tương đối giống nhau nên việc bảo vệ nhân chứng, nếu cần thiết phải đặt ra thì phải áp dụng cho tất cả các nhân chứng chứ không thể chỉ “ưu tiên” cho cá nhân bà Phương.
Cách đặt vấn đề như trên, không phải là không có cơ sở. Tuy nhiên, nhìn từ góc độ áp dụng pháp luật thì cũng khó có thể nói, việc HĐXX thực hiện thủ tục xét hỏi kín đối với nhân chứng Nguyễn Mai Phương là không đúng.
Bởi lẽ, theo tinh thần quy định tại khoản 3, Điều 6, Thông tư liên tịch số: 13/2013/TTLT-BCA-BQP-VKSNDTC-TANDTC ngày 16/12/2013 của bộ Công an, bộ Quốc phòng, VKSND Tối cao, TAND Tối cao hướng dẫn về bảo vệ nhân chứng, tùy từng vụ án cụ thể mà tòa án áp dụng các hình thức để bảo đảm việc giữ bí mật cho người được bảo vệ như cấm ghi hình, ghi âm, chụp ảnh tại phiên tòa; không công bố họ tên, lai lịch của người được bảo vệ; cách ly người được bảo vệ và thực hiện việc hỏi kín đối với người được bảo vệ...
Như vậy, việc HĐXX vụ án Hoa hậu Phương Nga thực hiện thủ tục hỏi kín đối với nhân chứng Nguyễn Mai Phương trong vụ án là không trái với các quy định của pháp luật tố tụng. Vấn đề đặt ra là, tại sao thủ tục này chỉ được áp dụng riêng cho nhân chứng Mai Phương? Có mối đe dọa thực tế nào đối với nhân chứng này hay không?
Nếu không, việc HĐXX áp dụng thủ tục cách ly và hỏi kín đối với nhân chứng Mai Phương một mặt là không đảm bảo yếu tố công bằng đối với các nhân chứng khác trong vụ án. Mặt khác, ít nhiều sẽ gây khó khăn cho việc xét hỏi của luật sư cũng như khi thực hiện các thủ tục đối chất hay xem xét bằng chứng trực tiếp tại phiên tòa.
Liên quan đến nhân chứng Nguyễn Mai Phương, người đàn bà “bí ẩn” lần đầu xuất hiện tại tòa trong vụ án xét xử Trương Hồ Phương Nga và đồng phạm vào chiều 27/6.
Trình bày tại tòa, bà Nguyễn Mai Phương cho rằng, ông Mỹ và Phương Nga có quan hệ mua bán nhà. Và không phải tất cả số tiền 16,5 tỷ đồng là tiền mua bán nhà, mà là tiền làm ăn giữa ông Mỹ và Phương Nga.
Bà Nguyễn Mai Phương cũng khẳng định, chưa bao giờ đi ăn cùng Thùy Dung, Phương Nga và nhân chứng Lữ Minh Nghĩa. Càng không có chuyện bà viết sẵn nội dung lời khai vào tờ giấy A4 rồi bảo Phương Nga và Thùy Dung khai giống như vậy khi cơ quan điều tra mời lên làm việc.
Cũng theo bà Nguyễn Mai Phương, bà chỉ biết quan hệ giữa ông Mỹ và Phương Nga là quan hệ làm ăn. Sau đó, phát sinh một số mâu thuẫn, cả hai bên nhờ luật sư can thiệp. Bà Mai Phương cũng khẳng định có quen biết Dung thông qua Nga.
Sau khi ông Mỹ tố cáo Nga, Nga có nhờ một số bạn bè trong giới showbiz làm chứng việc đã trả cho ông Mỹ số tiền lớn. “Trong quá trình trao đổi, Phương Nga có nhờ tôi giúp đỡ nhưng tôi không giúp được”, bà Mai Phương trình bày.
Tuy nhiên, Phương Nga, Thùy Dung và nhân chứng Lữ Minh Nghĩa đã phản bác toàn bộ lời khai này của bà Nguyễn Mai Phương.
Luật sư Hồ Ngọc Diệp, Đoàn luật sư TP.HCM
