Theo Aljazeera, trong một cuộc trả lời phỏng vấn trên RT hôm 31/5, Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã bày tỏ mong muốn giảm đi sự hiện diện quân sự của Iran tại Syria.
“Chúng tôi không muốn quân đội Iran ở đây (Syria). Chúng tôi chưa bao giờ…Không có quan chức Iran nào từng hỗ trợ cùng quân đội Syria. Nhưng họ không có binh lính trên thực địa”, ông Assad nói.
Phản ứng trước điều này, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đã nhấn mạnh đến cụm từ “không phải lực lượng Syria” sẽ rút khỏi biên giới phía Nam của Syria với Israel.
Tổng thống Nga Putin hôm 17/5 đã khẳng định với Tổng thống Assad rằng “tất cả lực lượng vũ trang nước ngoài sẽ phải rút khỏi lãnh thổ Syria”.
Các lực lượng Iran và Hezbollah đã chuẩn bị cho việc rời đi khỏi khu vực Deraa và Quneitra tại phía Nam, Syria, tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria ở Anh cho hay.
Điện Kremlin xem Tehran là một đòn bẩy cân bằng quan hệ với các siêu cường phương Tây, đặc biệt là Mỹ.
Cùng với các nước châu Âu, Nga liên tục muốn giữ lại thỏa thuận hạt nhân Iran nhằm tạo áp lực gắn kết với Tehran trong các hoạt động khu vực.
Nga và Iran đã có mối quan hệ gắn bó thân thiết. Cả hai bên liên tục hỗ trợ chính quyền Tổng thống Syria Assad trong suốt nội chiến kéo dài 7 năm qua và cùng với Thổ Nhĩ Kỳ, cả 3 nước liên tục tìm thấy giải pháp chính trị giảm xung đột thông qua tiến trình Geneva với sự ủng hộ của phương Tây.
Trong nỗ lực củng cố quan hệ song phương và phối hợp chính sách thống nhất về Syria và Yemen, ông Putin đã có chuyến bay đến Tehran vào đầu tháng 11/2017.
Nhà lãnh đạo Nga cũng đã gặp nhà lãnh đạo tối cao Ayatollah Ali Khamenei và Tổng thống Hassan Rouhani.
Nội dung cuộc gặp này xoay quanh thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015 của Iran, trong đó tập trung vào việc xóa bỏ các biện pháp trừng phạt với Tehran để đổi lấy những hạn chế trong chương trình nguyên tử của nước này.
Vài tháng sau đó, Nga đã phủ quyết một nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc về việc gây áp lực lên Iran với cáo buộc vi phạm lệnh cấm vũ khí của Liên Hợp Quốc tại Yemen đồng thời Tehran được cho là đã cung cấp vũ khí cho các phiến quân Houthi tại đây.
Gần đây, Bộ trưởng Năng lượng Nga Alexander Novak đã thông báo vào tháng Tư rằng Moscow đang cân nhắc việc sử dụng tiền tệ quốc gia trong giao dịch với Iran, thay thế đồng đôla Mỹ hay đồng Euro.
Tuy nhiên, trước diễn biến nhiều đổi thay của địa chính trị thế giới, thời gian gần đây mối quan hệ Nga và Iran đã có nhiều thay đổi.
Giới chuyên gia cho rằng, Iran và Nga đã vượt ra khỏi gắn kết vì lợi ích và bước sang giai đoạn mới của quan hệ đối tác chiến lược và liên minh phát triển.
Và sự lạc quan về liên minh giữa Nga và Iran vẫn được xem là khá mơ hồ.
Nga luôn ý thức là một siêu cường ngang hàng Mỹ chứ không phải là Iran. Nga liên tục căng thẳng với phương Tây cũng bởi nguyên nhân này.
Điện Kremlin đã từng xem Tehran là một đối trọng hoặc là một đòn bẩy cân bằng quan hệ với các siêu cường phương Tây, đặc biệt là Mỹ.
Hiện tại cũng không phải là ngoại lệ. Iran có khả năng trở thành nạn nhân cho tham vọng của Nga cũng như cơ hội chiến lược gia tăng ảnh hưởng của Moscow.
Moscow gần Iran nhằm gây căng thẳng cho Mỹ, ông Anton Khlopkov, một thành viên của Hội đồng an ninh Nga cho hay.
Có điều trong khi Iran liên tục gây sức ép với các lệnh trừng phạt của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ( năm 1696, 1737 và 1747) thì Điện Kremlin đã sử dụng Tehran giống như một con chíp đảm bảo lợi ích chiến lược với Washington.
Và dù được cho là có quan hệ thân thiết với Iran nhưng Nga lại không hề do dự ủng hộ Liên Hợp Quốc trong 6 nghị quyết chống Iran.
Thời gian gần đây, Nga cùng các quốc gia phương Tây vẫn tiếp tục gây sức ép với Iran tại Trung Đông.
Moscow vẫn tham gia thỏa thuận hạt nhân mặc dù Mỹ quyết định ra khỏi cuộc chơi nhằm duy trì đòn bẩy và chiến thuật “ẩn mình” sau Tehran và Washington.
Quan hệ giữa Nga và Iran phụ thuộc vào quan hệ Mỹ và Nga, điều này đã được lịch sử thời gian gần đây chứng minh.
Như những gì từng xảy ra trong quá khứ, Moscow vẫn sẽ có lợi khi vẫn gắn kết cùng Iran trong hành trình Nga tiếp tục muốn khẳng định vị thế thương lượng của mình với Mỹ.
