Dư luận đặt ra câu hỏi "vì sao chính quyền tỉnh Thái Bình lại thu hồi đất của người dân để giao cho doanh nghiệp làm dự án thương mại?"
“Dự án thương mại, cớ sao chính quyền đứng ra thu hồi đất?”
Ngày 26/4/2012, UBND tỉnh Thái Bình có Quyết định số 878 phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 KĐT phía Nam TP. Thái Bình với tổng diện tích 51,6 héc-ta, chia thành 2 phân khu A (28.8 héc-ta) trên địa bàn phường Trần Lãm và phân khu B (22,8 héc-ta) nằm trên phường Trần Lãm và xã Vũ Chính.
Phối cảnh dự án New City Thái Bình (nguồn: newcitythaibinh.com)
Đây được đánh giá là một trong những khu “đất vàng” của TP. Thái Bình. Cả phân khu A và B nằm 2 bên đường vành đai phía Nam, 3 mặt giáp đường lớn và chỉ cách trung tâm hành chính thành phố chưa tới 2 km.
2 năm sau, ngày 31/12/2014, UBND tỉnh Thái Bình có Quyết định số 3249 phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch dự án trên. Đáng chú ý, tại phân khu A, diện tích đất nhà ở liền kề tăng từ 8,0 hec-ta lên 8,1 héc-ta, tương đương số lô tăng từ 972 lên 1.004 đơn vị; ngoài ra phân khu A còn được cấp phép xây dựng 53 căn biệt thự, 1 chung cư nhà ở 796 căn và 1 trung tâm thương mại.
Chỉ sau đó hơn 2 tháng, ngày 13/02/2015, UBND tỉnh Thái Bình có công văn số 476 chấp thuận cho phép Công ty CP Tập đoàn Đại Cường nghiên cứu lập Dự án KĐT phía Nam, TP. Thái Bình (Khu A) trên diện tích 26,3 héc-ta với tổng mức đầu tư 1.489,7 tỷ đồng, trong đó chi phí giải phóng mặt bằng là 91,6 tỷ đồng.
Như vậy, trong chưa đầy 3 năm, UBND tỉnh Thái Bình đã chuyển hơn 260.000 m2 “đất vàng” cho Tập đoàn Đại Cường chỉ bằng cách quy hoạch dự án rồi nhanh chóng chuyển giao cho doanh nghiệp tư nhân này.
Từ đó cho tới giữa năm 2016, UBND tỉnh Thái Bình liên tục có nhiều văn bản đốc thúc các cơ quan ban ngành liên quan nhằm giúp chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ dự án.
Ngày 06/06/2016, Trung tâm phát triển quỹ đất TP. Thái Bình có Phương án số 60 về bồi thường giải phóng mặt bằng đợt 1 ở dự án New City, theo đó thu hồi 16,6 héc-ta đất nông nghiệp (trồng lúa) của 239 hộ dân thuộc 9 tổ phường Trần Lãm, với tổng kinh phí bồi thường về đất và các khoản hỗ trợ là 40,8 tỷ đồng, tương đương 218,4 nghìn đồng/m2.
Trong đó cụ thể, bồi thường về đất ở mức 42.000 đồng/m2 với hệ số 1,2. Hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp và tìm kiếm việc làm là 42.000 đồng/m2 nhân hệ số 1,5. Hỗ trợ khác ở mức 105.000 đồng/m2. Ngoài ra còn có khoản 555 triệu đồng hỗ trợ hoa màu, cây cối trồng trên đất cho cả khu vực 16,6 héc-ta dự án.
Giá đất trồng cây hàng năm khu vực Đồng bằng Sông Hồng quy định tại Nghị định 104/2014 từ khoảng 30.000 đồng cho tới 212.000 đồng/m2, đất trồng cây lâu năm được định giá từ 42.000 đồng tới 250.000 đồng/m2. Trong khi đó phương án của Trung tâm phát triển quỹ đất TP. Thái Bình đưa ra dựa trên Quyết định 3077/2014 của UBND tỉnh Thái Bình với giá đất nông nghiệp được định rất thấp, ở mức 42.000 và 45.000 đồng/m2 đối với đất trồng cây hàng năm và đất trồng cây lâu năm.
Vì sao dân kêu cứu?
Cho rằng giá đất được chính quyền tỉnh cũng như thành phố Thái Bình đưa ra là quá thấp, hầu hết trong số 239 hộ dân trong diện GPMB đợt 1 đã từ chối nhận bồi thường, cáo buộc chính quyền địa phương đã "bắt tay" với chủ đầu tư Tập đoàn Đại Cường để lách luật, hoàn thiện các thủ tục pháp lý để lấy danh nghĩa Nhà nước thu hồi đất với giá rẻ mạt rồi giao lại cho doanh nghiệp tư nhân.
Dự án New City Thái Bình được công ty cổ phần tập đoàn Đại Cường quây tôn rào kín trong khi người dân chưa nhận tiền đền bù và vẫn đang canh tác.
Đáng buồn, đây là một thực tế đang xảy ra tại nhiều địa phương, gây mất lòng tin của nhân dân vào các cấp chính quyền cơ sở.
Điều 54 Hiến pháp 2013 và Điều 115 Luật Dân sự 2015 quy định rõ ràng rằng quyền sử dụng đất là một loại tài sản thuộc sở hữu của người dân được pháp luật bảo vệ. Luật Đất đai 2013, trong đó có điều 73, tiếp tục làm rõ quan điểm tôn trọng quyền sở hữu về đất đai của Đảng và Nhà nước đối với người dân.
Những văn bản mang tính pháp lý cao nhất kể trên cho thấy chỉ có duy nhất 2 con đường pháp lý để thu hồi quyền sử dụng đất. Hoặc Nhà nước thu hồi đất của người dân vì lý do an ninh quốc gia hay lợi ích công cộng, hoặc người dân có quyền từ bỏ quyền sở hữu quyền sử dụng đất bằng cách tự nguyện chuyển giao cho người khác theo thỏa thuận giữa hai bên.
Tỉ lệ khiếu kiện liên quan tới đất đai ở nước ta những năm qua luôn ở mức rất cao, và có xu hướng ngày càng gia tăng. Theo Thanh tra Chính phủ, trong 6 tháng đầu năm, cơ quan hành chính nhà nước các cấp tiếp 182.310 lượt công dân đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, trong đó khiếu nại trong lĩnh vực đất đai chiếm tới 76,7%.
Một trong những nguyên nhân lớn nhất khiến khiếu kiện đất đai trở thành một vấn đề nhức nhối trong xã hội hiện nay là việc nhiều chính quyền địa phương đã và đang cố tình lách luật nhằm loại bỏ nguyên tắc thứ 2 nói trên, bằng cách đưa những mảnh đất "vàng", có giá trị cao vào các khu quy hoạch, để rồi sau đó chuyển giao cho các doanh nghiệp tư nhân, bỏ qua luôn phương án đấu thầu – cách thức đưa về lợi ích lớn nhất cho ngân sách nhà nước.
Lúc này, người dân bị cưỡng ép hay không còn quyền được chuyển giao quyền sử dụng đất và định giá đền bù theo thỏa thuận.
Đây cũng là những bức xúc của hàng trăm hộ dân phường Trần Lãm, TP. Thái Bình khi họ cho rằng thực chất New City là dự án của Tập đoàn Đại Cường, nên yêu cầu được đàm phán bồi thường trực tiếp với chủ đầu tư.
Tuy nhiên, chính quyền tỉnh cũng như thành phố Thái Bình đã nhiều lần thẳng thừng bác bỏ quan điểm trên của người dân. Trong đó, Trung tâm phát triển quỹ đất TP. Thái Bình ngày 24/5/2016 có văn bản số 108/PTĐQ-BT,HT&TĐC khẳng định không chỉ dự án New City (khu A), mà toàn bộ dự án KĐT phía Nam thành phố đều thuộc đối tượng Nhà nước thu hồi đất theo quy định tại Điều 62 Luật đất đai 2013 (Thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng).
Phản ứng gay gắt của người dân còn xuất phát từ suy nghĩ cho rằng chủ đầu tư bồi thường đất với giá rất thấp, sau đó bán ra thị trường với giá trị hàng chục triệu đồng/m2.
Những băn khoăn của người dân hoàn toàn có cơ sở khi mà mặc dù công tác giải phóng mặt bằng dự án New City gần như vẫn ở điểm xuất phát, tuy nhiên đã xuất hiện rất nhiều những lời rao bán các lô đất của dự án này, với giá trị từ 13-16 triệu đồng/m2 đất nền ở nhiều trang mạng.
Chúng tôi sẽ tiếp tục phản ánh vụ việc trong những bản tin tiếp theo…
| Việc gấp gáp thông qua, điều chỉnh quy hoạch để rồi chấp thuận giao dự án cho chủ đầu tư đồng thời ban hành nhiều chính sách có lợi cho chủ đầu tư chỉ trong vòng chưa tới 3 năm, nay lại đứng ra thu hồi đất của người dân với danh nghĩa Nhà nước khiến nhiều người không khỏi đặt ra câu hỏi có hay không những ràng buộc lợi ích giữa chính quyền tỉnh Thái Bình và Tập đoàn Đại Cường?! |
Nghi Điền – Thủy Tiên / ANTT
