Một người giờ đã ở cái tuổi xưa nay hiếm, còn cô con gái bị tâm thần nặng chẳng làm được việc gì, suốt ngày chỉ biết tha thẩn rồi khóc cười ngặt nghẽo. Gọi là nhà nhưng bên trong chẳng có nổi thứ gì đáng giá, tài sản lớn nhất là mấy chiếc bằng khen của người chồng quá cố có ghi tên liệt sỹ Tống Trần Loan đang dần hoen mờ theo năm tháng...
Vợ liệt sỹ 82 tuổi nuôi con tâm thần
Phải mất mấy chục phút theo lời chỉ dẫn của nhiều người dân địa phương, chúng tôi mới tìm đến được nhà của liệt sỹ Tống Trần Loan tại thôn Sơn Thủy, xã Sơn Lễ, huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh). Bà Nguyễn Thị Cúc (82 tuổi – vợ liệt sỹ Tống Trần Loan) và cô con gái Tống Thị Hồng đã ngoài 50 tuổi nhưng cứ ngơ ngơ ngẩn ngẩn như thế từ thời còn thiếu nữ.
Chị Hồng đã hơn 50 tuổi nhưng chỉ như một đứa trẻ.
| Lời ước nguyện rớt nước mắt Đã gần 40 năm kể từ ngày phát bệnh, cũng từ đó đến nay cuộc sống của con gái bà Cúc luôn gắn liền với những viên thuốc nhằm giảm bớt sự ức chế mỗi khi lên cơn. Bà Cúc cho biết: "Mỗi tháng, Nhà nước có hỗ trợ tiền chính sách cho hai mẹ con, nhưng thú thực là dè xẻn lắm thì cũng chỉ đủ để chi phí thuốc men, còn ăn uống thì tôi cứ lượm lặt xung quanh vườn nhà, có chi thì ăn đó để cho qua ngày thôi. Có những đợt điều trị bệnh tốn kém, tôi phải chạy khắp xóm vay mượn để có tiền mua thuốc cho con, nhìn nó ngày càng gầy yếu, kiệt quệ mà người làm mẹ như tôi xót xa lắm. Không biết rồi mai đây nếu "kẻ đầu bạc, tiễn kẻ đầu xanh" thì còn đỡ, chứ tôi mà chết trước nó thì không biết phải làm thế nào nữa. Chỉ mong ông trời thương, cho tôi có sức khỏe để sống và chăm con được ngày nào hay ngày nấy". |
Nơi hai mẹ con bà Cúc tá túc nằm "lọt thỏm" dưới chân núi Sơn Thủy hoang vắng, buồn tẻ. Do ở vị trí địa lý hiểm trở, lại là vùng sâu nên nhà ở vùng này rất thưa thớt. Ngôi nhà mà người vợ liệt sỹ đang ở cùng cô con gái bị bệnh tâm thần là một căn nhà cấp bốn cũ nát, mái ngói đã xuống cấp trầm trọng, gọi là nhà cho kêu vậy chứ đó đúng hơn là một gian chưa đầy 10m2, được xây dựng bằng những viên táp lô, theo thời gian đã rã xỉ lỗ chỗ. Những tia nắng len lỏi qua từng lớp ngói thủng để rọi thẳng vào mặt bà cụ già đang co ro bên góc giường, bên cạnh là người con gái hơn 50 tuổi cứ ê a, nói nói cười cười trong vô thức. Hai mẹ con mỗi người một góc, cứ thế co quắp khiến chúng tôi không khỏi xót xa.
Khi được hỏi về cuộc sống hiện tại và bệnh tình của hai mẹ con, bà Cúc khóc nấc lên thành tiếng. Đưa tay quệt ngang những giọt nước mắt giàn giụa nơi khóe mắt, bà cụ kể: "Tôi và ông nhà thương nhau từ cái thời còn chăn trâu cắt cỏ. Lớn lên, được sự đồng thuận của hai gia đình, chúng tôi làm lễ cưới khi cả hai vừa mới đôi mươi. Nói là cưới chứ thật ra cũng chỉ là bữa cơm để báo cáo với tổ tiên và họ hàng hai bên chứ nào có mâm cỗ gì. Thế rồi, thời buổi chiến tranh liên miên, theo tiếng gọi của Tổ quốc, ông ấy hăng hái lên đường nhập ngũ để bảo vệ đất nước. Bấy nhiêu năm trời chiến đấu, ông ấy cũng chỉ được về nhà đôi ba lần, mà lần nào cũng vội vã chỉ được vài ba hôm. Chồng đi chiến đấu, ở hậu phương một thân tôi lo lắng cho gia đình, chăm sóc bố mẹ chồng cùng đứa con gái nhỏ, đồng thời tăng gia sản xuất nên không nề hà việc gì, chỉ mong ngày đất nước độc lập, vợ chồng được sum họp".
Thế nhưng điều mong ước đó đã chẳng bao giờ thực hiện được, khi vào năm 1972, bà Cúc nhận được giấy báo tử của chồng – ông Tống Trần Loan đã hy sinh tại chiến trường miền Nam. Đau đớn trước mất mát lớn của cuộc đời mình, bà đã nhiều đêm khóc ròng. Nhưng vượt qua nỗi đau mất chồng, bà càng phải gắng gượng để còn lo lắng cho đứa con gái sớm chịu cảnh mồ côi cha.
Ngôi nhà đã xuống cấp trầm trọng của vợ liệt sỹ Tống Trần Loan.
Chưa bao giờ hết khổ
Dường như, cuộc đời bà Cúc luôn phải gắn với những chuỗi ngày cơ cực. Không lâu sau ngày chồng mất, đứa con gái đẹp người, đẹp nết đang ở độ tuổi trăng rằm bỗng dưng mắc chứng bệnh lạ. Từ một cô bé hay cười nói, nhí nhảnh, Hồng trở nên lầm lì, trầm ngâm, suốt ngày thui thủi trong góc nhà, miệng lẩm bẩm những điều không ai hiểu. Thương con, bà tất tả ngược xuôi tìm thuốc thầy chữa chạy. Hết đông rồi sang tây y, nhưng bao nhiêu tiền của, tài sản trong nhà cứ đội nón ra đi mà bệnh của con ngày càng nặng. Mỗi khi trái gió trở trời, Hồng la hét, đập phá đồ đạc, chạy như ma đuổi khắp làng trên xóm dưới, bà Cúc lại phải nhờ hàng xóm cùng đi kiếm tìm. Lại có hôm bắt gặp con đang ngồi co ro trong bụi tre chằng chịt, toàn thân chi chít vết xước do gai góc đâm vào. Phải khó khăn lắm bà mới nhờ người kéo Hồng ra rồi đưa về nhà.
"Khổ nhất là những hôm mưa to gió lớn, hai mẹ con nằm trên giường mà nước mưa rơi xuống cả mặt, dưới nền nhà thì nước ngập lênh láng. Cứ hễ nghe tiếng sấm chớp đùng đùng thì con Hồng lại la hét inh ỏi, rồi phá đồ đạc, gào khóc. Nhìn cảnh ấy, tôi như đứt từng khúc ruột. Chồng mất, những tưởng còn đứa con để nương tựa, nào ngờ..." – nói đến đây giọng bà Cúc như nghẹn lại.
Bằng "Tổ quốc ghi công" của liệt sĩ Tống Trần Loan.
Bà Nguyễn Thị Hoan, một người hàng xóm gần nhà hai mẹ con bà Cúc cho biết: "Nhà bà Cúc thì nói chi hết cái sự cực nữa, mẹ góa con lại lẩn thẩn nên trong nhà mô (không - PV) có chi đáng giá. Con Hồng năm ni cũng ngót nghét năm chục tuổi rồi mà người cứ điên điên, dại dại. Bà Cúc thì đã cao tuổi, sức yếu lại phải chăm con nên ốm đau suốt. Cuộc sống hai mẹ con bà ấy bây giờ chủ yếu phụ thuộc vào tiền trợ cấp của Nhà nước chứ hoàn toàn không làm được gì thêm. Anh em, con cháu họ hàng thì cũng ở xa nên không có điều kiện chăm sóc. Nhiều hôm mưa gió, dân làng chúng tôi lại bảo nhau sang nấu giúp bà miếng cơm hay che chắn thêm cho cái nhà để mẹ con đỡ gió máy, không lại ốm thì khổ"...
| Cần lắm những tấm lòng hảo tâm Trao đổi với chúng tôi về hoàn cảnh của bà Nguyễn Thị Cúc, ông Nguyễn Kiều Hưng – Chủ tịch UBND xã Sơn Lễ (Hương Sơn) cho biết: "Qua khảo sát, trường hợp bà Cúc là gia đình chính sách hết sức khó khăn, bản thân bà lại đang chăm nuôi con tâm thần nên UBND xã đã tiến hành làm hồ sơ, đề nghị làm cho mẹ con bà một ngôi nhà mới để ở. Đồng thời khi ốm đau, người nhà còn đến chăm sóc thì vẫn có chỗ tạm trú. Nhưng do kinh phí cũng có hạn, nên việc xét duyệt vẫn đang phải chờ ý kiến chỉ đạo của cấp trên. Chúng tôi cũng kêu gọi các nhà hảo tâm có thể giúp đỡ một phần nào đó cho gia đình bà Nguyễn Thị Cúc về vật chất cũng như tinh thần để vượt qua những khó khăn trong cuộc sống". |
KHÁNH LY – HỒ THẮNG
