Tín dụng "đen" thời công nghệ số

Điển hình là công ty TNHH Dịch vụ cầm đồ Xương Thịnh (quận 8, TP.HCM) với app điện tử Olava, đã thực hiện cho vay tín dụng với lãi suất lên đến 20%/15 ngày.

Theo quảng cáo, Olava là ứng dụng (app) di động hỗ trợ cho vay trực tuyến với lãi suất thấp, giải ngân ngay sau 30 phút. Thực hiện theo hướng dẫn, khách hàng phải điền đầy đủ thông tin cá nhân, thông tin ngân hàng, hình ảnh CMND và 1 tấm ảnh cá nhân. Sau khi khách hàng thực hiện xong thao tác, nhân viên của công ty sẽ gọi điện xác nhận và đúng như cam kết chỉ 30 phút tiền đã được chuyển vào tài khoản ngân hàng đăng ký.

Tuy nhiên, nếu xem rõ số tiền giải ngân và số tiền thực vay thì khách hàng phải "té ngửa" khi tính đến mức lãi suất được áp dụng, có khi lên tới 40%/tháng. Cụ thể, khách hàng vay số tiền 3 triệu đồng trong vòng 15 ngày, khách sẽ được chuyển vào tài khoản 2,4 triệu đồng (cấn lãi ngay ban đầu), khi đến hạn, khách phải trả số tiền 3 triệu đồng.

Trao đổi với PV, bà Thủy Tiên, Giám đốc công ty Xương Thịnh cho biết, công ty đã đăng ký app và giấy phép cho vay tín chấp tại Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP.HCM và thực hiện đúng quy định là 20%/tháng. Tuy nhiên phía công ty chỉ áp dụng cho vay 15 ngày/1 lần nên áp dụng mức lãi suất này.

App điện tử Alo Đồng thuộc quản lý của công ty TNHH MTV Tư vấn Tài chính LGC (quận 1, TP.HCM) cũng quảng cáo cho vay với thời gian nhanh nhất và lãi suất thấp nhất nhưng khi thực hiện thủ tục vay xong khách hàng mới bất ngờ với lãi suất lên đến 1%/ngày - tức 30%/tháng và phí thẩm định hồ sơ là 15%/lần.

Cụ thể, khi thực hiện vay 1 triệu đồng/7 ngày, khách hàng chỉ nhận được 850.000 đồng và khi trả là 1 triệu đồng. Trên app điện tử cũng ghi rõ lãi suất 1%/ngày và 15% phí lãi dịch vụ/lần vay.

Trao đổi với PV, đại diện của Doctor Đồng cho biết, họ đang thực hiện theo quy định về trần lãi suất cho vay. Đồng thời, nhân viên này nói, sẽ xác minh thông tin và hồi đáp sau.

Hiện tại trên thị trường app điện tử cho vay tín chấp đang rất sôi động với hơn 30 loại như: Evay, SHA, Doctor Đồng, vĐồng, MyĐồng, iĐồng, SDong… lãi suất của các đơn vị này không chênh lệch nhiều.

Những rủi ro tiềm ẩn

Ông Huỳnh Trường Thịnh, nhân viên phòng Kinh doanh ngân hàng Sacombank chi nhánh Nguyễn Văn Trỗi cho biết, "mức lãi suất 1%/1 ngày là quá cao và nếu tính ra tháng là đã vượt trần lãi suất quy định của NHNN", ông Thịnh nói thêm.

Trao đổi với PV, luật sư Hồ Diệp (đoàn Luật sư TP.HCM) cho hay, theo quy định của NHNN, cụ thể là Thông tư 43/2016/TT-NHNN quy định về cho vay tiêu dùng của công ty tài chính thì lãi suất sẽ do các bên thỏa thuận nhưng không được phép vượt quá trần lãi suất tín dụng của Thống đốc NHNN theo thời kỳ.

Theo đó, lãi suất tín dụng của NHNN công bố quý I/2018 dao động từ 9%-11% đối với vay ngắn hạn. Như vậy, hầu như các đơn vị cho vay tín chấp kể trên đều vượt gấp từ 3 đến 4 lần quy định cho phép.

Tháng 7/2018, NHNN đã ra văn bản yêu cầu các đơn vị tín dụng phải tuân thủ các quy định về lãi suất tín dụng, thực hiện nghiêm quyết định số 1425/QĐ-NHNN- 7/7/2017 áp dụng mức lãi suất ngắn hạn là 7,5%/năm. Như vậy, hầu như tất cả các đơn vị cho vay tín chấp trên app điện tử kể trên đều thực hiện cho vay trái với quy định pháp luật.

Cũng theo luật sư Diệp, thị trường cho vay tín chấp đã hoạt động mạnh trở lại vào thời điểm đầu năm 2018 và đã xảy ra nhiều vụ đòi nợ dẫn đến xô xát. Với hình thức cho vay bằng app điện tử, thủ tục cho vay đơn giản và nhanh hơn nhưng lãi suất đôi khi cao hơn tín dụng đen mà khách hàng khó biết được. 

"Người dân cũng nên cẩn thận khi sử dụng các app cho vay tín chấp. Bởi, khi thực hiện thao tác trên app, thông tin cá nhân sẽ bị truy cập vào thiết bị điện thoại và có thể dẫn đến lộ thông tin. Hơn thế, các tài khoản ngân hàng cũng như mật khẩu các trang mạng xã hội cũng bị truy cập quản lý. Theo như yêu cầu của app, nếu khách hàng không cho phép truy cập thì mức độ tin tưởng không cao và không được giải ngân" - luật sư Hồ Diệp cảnh báo.

Lê Thạch