Chỉ trước đây vài ngày, kết quả các cuộc khảo sát trên toàn nước Mỹ đều chung nhận định, phần trăm thắng lợi trong cuộc chạy đua Nhà Trắng năm nghiêng về bà Clinton. Thế nhưng cả buổi tối 8/11, tất cả những người ủng hộ bà đều tỏ ra nuối tiếc với khoảng cách phiếu chênh lệch quá lớn trong kết quả bầu cử giữa hai ứng viên Tổng thống này. Liệu điều đó có phải do người Mỹ không hài lòng gì về người đàn bà thép này?
Bất chấp những đánh giá cao của giới quan sát, ứng viên đảng Dân chủ Hillary Clinton đã trải qua một đêm “đen” ngày 8/11 và nhận kết quả thất bại trước ông Trump.
Đầu tiên, đơn giản là người Mỹ không cảm thấy thỏa mãn với các chính sách dành cho họ. Tổng thống đương nhiệm Barack Obama người từng đóng vai trò “anh hùng” giúp nước Mỹ qua khỏi đợt khủng hoảng toàn cầu giai đoạn 2008-2009. Nhưng tới ứng viên Hillary Clinton, bà không đủ thuyết phục người dân Mỹ tin tưởng bà sẽ tạo một màu sắc mới cho nước Mỹ.
Mức lương thấp, bất bình đẳng ngày càng gia tăng là điều mà các cử tri cảm nhận rất rõ. Cử tri Mỹ có thể đã tin vào sự lý giải của ông Trump rằng, tình trạng người dân Mỹ hiện nay đang đối mặt chính là do nền kinh tế gian lận và các giao dịch thương mại bất lợi của chính phủ. Và ông Trump sẽ thay đổi điều đó.
Kế đến là uy tín của bà Clinton ngày càng sụt giảm. Chúng ta thấy rằng các rắc rối bê bối từ quỹ Clinton cho tới vụ việc sử dụng email công việc trên máy tính cá nhân, các thông tin bất lợi từ Wikileaks… ngày càng làm cho người dân Mỹ mất đi niềm tin từ quý bà Clinton. Có lẽ không chỉ người dân Mỹ nói riêng mà là cư dân toàn cầu nói chung, chẳng ai muốn đặt sự tin tưởng vào người đứng đầu quốc gia thiếu sự trung thực.
The Guardian còn chỉ ra, Tổng thống đương nhiệm Barack Obama từng chinh phục trái tim người dân Mỹ với khẩu hiệu Hi vọng và sự thay đổi, ông đã chứng minh cho cử tri Mỹ thấy sự tâm huyết trong lời nói của mình. Còn với ứng viên đảng Dân chủ khẩu hiệu “Stronger together” (cùng nhau mạnh mẽ hơn), khẩu hiệu này chỉ được hình thành khi bà Clinton đáp trả những thông điệp chia rẽ tới từ ứng viên đảng Cộng hòa.
Bà xây dựng thông điệp của mình trái với lối miệt thị thường thấy trong phát ngôn của Trump về người Mexico, người Hồi giáo, phụ nữ và các nhóm khác. Phần lớn “quảng cáo” tranh cử của bà Clinton là nhằm vào những bình luận của Trump để cho cử tri thấy ông ta không thích hợp với vai trò lãnh đạo.
Rồi cũng trong một buổi gây quỹ, chỉ vì “sẩy miệng” mà nhiều chuyên gia quan sát nhận định nó đã khiến nữ ứng viên tuột mất tấm vé vào Nhà Trắng. Ứng viên Tổng thống đảng Dân chủ đã sử dụng trong bài phát biểu của mình tại một sự kiện gây quỹ, bà đã miệt thị “hơn nửa” những người ủng hộ ông Trump là “kẻ đáng thương”. Cụm từ “hơn nửa” tuy không ước lượng cụ thể nhưng đã chạm vào lòng tự ái của rất nhiều cử tri Mỹ.
Bầu cử Mỹ năm nay có một điều khá đặc biệt, khi hầu hết khảo sát của các hãng truyền thông Mỹ đều cho thấy, bà Clinton nắm chắc phần thắng. Những thống kê có lợi cho nữ ứng viên đảng Dân chủ đã gián tiếp khiến con đường vào Nhà Trắng của bà bị cản bước. Ông Donald Trump bị báo chí Mỹ quay lưng và tường thuật không hay về ông, song rõ ràng báo chí không hề phản ánh nguyện vọng của cử tri.
The Guardian nhấn mạnh, thực tế hiện nay cho thấy khảo sát không có độ chính xác cao bởi bài học từ việc Anh bỏ phiếu rời EU vẫn còn đó. Những con số “trong mơ” về khả năng thắng cử của nữ ứng viên đảng Dân chủ phần nào dẫn đến sự chủ quan của đội ngũ quản lý chiến dịch của bà Clinton và những cử tri ủng hộ bà.
Chỉ những lý do đó thôi đã khiến bà Hillary Clinton vụt mất lợi thế và chấp nhận thất bại trước ông Trump trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2016.
Phương Anh
